موسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان، فیفا، که صد روز روند کاری نهادهای انتخاباتی را مورد ارزیابی قرار داده است، میگوید که کمیسیونهای مستقل انتخابات و رسیدگی به شکایات انتخاباتی تاکنون هیچ اقدام عملی به منظور برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالیها برای سال جاری انجام ندادهاند.
یوسف رشید رییس فیفا میگوید که ارزیابیها نشاندهنده این است که انتخابات در جریان امسال برگزار نخواهد شد. آقای رشید امروز در یک نشست خبری گفت: «نبود یک برنامه مدون یکی از مشکلات اساسی است که ما در باره انتخابات با آن دست به گیربان هستیم. نه در عرصه اصلاحات انتخاباتی یک برنامه مشخصی را داریم و نه هم در عرصه برگزاری انتخابات.
یوسف رشید افزود: «از لحاظ پروسیجری، تخنیکی و کاری ما به این اطمینان رسیدهایم که برگزاری انتخابات امسال ممکن نیست.» وی تاکید کرد که براساس قانون انتخابات اداره مستقل ارگانهای محلی مسوولیت دارد تا شش ماه قبل از روز برگزاری انتخابات، گزارش حوزههای انتخاباتی را با سرحدات و تعداد نفوس آن به کمیسیون مستقل انتخابات ارایه کند. درحالی که به گفته او، هنوز بحث حوزه های انتخاباتی روشن و مشخص نشده است. آقای رشید گفت تا زمانی که بحث حوزههای انتخاباتی نهایی و مشخص میشود و همچنین سرحدات و نفوس حوزهها تعیین میگردد، زمان زیادی در برخواهد گرفت. وی تاکید کرد که این مساله مطمین میسازد که دولت افغانستان نمیتواند امسال انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالیها را برگزار بکند.
رییس اجرایی موسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان همچنین گفت که براساس قانون جدید انتخابات، کمیسیون انتخابات مسوولیت دارد تا فهرست جدیدی از رایدهندگان تهیه کرده و هر رای دهنده به محل مشخصی ارتباط داده شود. او ابرازداشت که در این زمینه نیز تاکنون هیچ اقداماتی صورت نگرفته است. آقای رشید افزود که طی هفتههای اخیر بحث استفاده از تکنالوژی نیز در روند انتخابات مطرح است. به گفته او، این بحثها نیز تاکنون نهایی نشده و معلوم نیست که چه زمانی نتیجه خواهد داد.
یوسف رشید در عینحال از نبود یک اجماع سیاسی به منظور برگزاری انتخابات در جریان سال جاری نیز به عنوان یکی از دلایل تاخیر بیشتر انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالیها یاد کرد. او گفت هرگاه سران حکومت به برگزاری انتخابات و چگونگی آن اجماع دارند، اما در بیرون از آن در میان گروههای اپوزیسیون، نهادهای مدنی و مردمی چنین اجماعی شکل نگرفته است. به گفته آقای رشید، تا زمانی که در باره برگزاری انتخابات یک اجماع سیاسی کلی در داخل و بیرون از حکومت شکل نگیرد، زمان برگزاری انتخابات بازهم به تاخیر خواهد افتاد. آقای رشید گفت: «براساس همین مسایل ما زیاد خوشبین نیستیم که انتخابات در سال جاری برگزار شود.»
تفاوت عمل و گفتار
موسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان، فیفا، میافزاید که ارزیابیهای این نهاد ناظر بر روند انتخابات از گفتارها و عملکردها در زمینه انتخابات نشان میدهد که میان عمل و گفتارها تفاوتهای زیادی وجود داشته است. به گفته یوسف رشید، تفاوت در گفتار و عمل روند انتخابات را بحرانی و سیاسیتر خواهد ساخت. او معتقد است که در صورت ادامهی این روند، هرکس در انتخابات براساس گرایشهای سیاسی و منافع شخصی عمل خواهد کرد. وی گفت: «این مساله میتواند بحران بیاعتمادی را بیشتر ساخته و آن را تقویت بکند؛ چیزی که ما از آن بیشتر سوختهایم و بیشتر باختهایم.»
موسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان میافزاید که با گذشت سه ماه از آغاز به کار کمیشنران جدید کمیسیونهای انتخابات، بیشتر از سه مورد قانون اساسی افغانستان در باره انتخابات نقض شده است. این نهاد ناظر برروند انتخابات، به عنوان نمونه از نقض ماده بیست و دوم قانون انتخابات در مورد چگونگی تعیین رییس دارالانشای کمیسیون مستقل انتخابات یاد آوری کرده میگوید که براساس این قانون، کمیسیون انتخابات نامهای سه تن را برای انتخاب از سوی رییسجمهور به عنوان رییس دارالانشای کمیسیون به ریاستجمهوری بفرستد، اما بدلیل این که این سه تن براساس توافق اکثریت اعضا معرفی نشدهاند، حکم قانون در این باره نقض شده است.
سومین دور انتخابات پارلمانی افغانستان قرار بود در سال 2015 میلادی برگزار شود، اما بدلیل جنجالی شدن انتخابات ریاستجمهوری سال 2014 و تاکید رهبران حکومت وحدت ملی به اصلاح روند انتخابات، انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالیها به تاخیر افتاد. مقامهای دولتی گفتهاند که در جریان سال این انتخابات برگزار خواهد شد، اما تاکنون تقویم انتخاباتی از سوی کمیسیون انتخابات که قرار بود مدت ها قبل اعلام شود، تاکنون اعلام نشده است. با اینحال هنوز معلوم نیست که این انتخابات چه زمانی برگزار شود.