افغانستان به‌عنوان یک کشور باستانی و تاریخی که مدنیت های قبل از اسلام و بعد از اسلام را در آغوشش دارد، به حیث یک کشور کوهستانی و اتصال دهنده سرزمین های جنوب، غرب و مرکز آسیا مورد توجه گردشگران از زمانه های خیلی گذشته بوده است.
در مورد صنعت و توسعه گردشگری و رویدادهای ضدامنیت که دامنگیر افغانستان شده، سیدرضا حسینی میثم، مشاور ارشد بودجه و امور گردشگری وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به اسپوتنیک افغانستان گفت:
«تمرکز بیشتر ما روی بحث توسعه گردشگری داخلی است با توجه به این که زیرساخت اساسی توسعه گردشگری در تمام دنیا و کشورهای که بحث صنعت گردشگری را دارند، اساسی ترین زیرساخت اش امنیت و ما متاسفانه در افغانستان با چالش جدی در رابطه به بحث امنیت روبه رو هستیم لهذا جذب گردشگران خارجی کمی مشکل است».
به گفته وی، با وجود مشکلات امنیتی در کشور، اما نقاطی مانند بدخشان، بامیان و هرات مشکلات امنیتی ندارند. و برخی سایت های گردشگری نشاهنده آن است که علاوه به گردشگران داخلی، گردشگران خارجی زیادی هستند که از فرصت‌های گردشگری افغانستان استفاده می‌کنند.
وی افزود:
«معینیت توریزم وزارت اطلاعات فرهنگ برای توسعه گردشگری و شناخت بیشتر مناطق گردشگری افغانستان چه برای گردشگران داخلی و چه برای گردشگران خارجی بحث تولید محتوا و بسته‌های معلوماتی (متن، تصویر و ویدیویی مانند کلیپ و فلم‌های کوتاه گردشگری) را در ارتباط به ساحات گردشگری در سال جاری روی دست دارد. و این نقطه آغاز می‌شود برای کسانیکه به مقوله گردشگری افغانستان آشنایی و یا حداقل آگاهی کمتری دارند توسط این مسئله آگاهی آنها بیشتر می‌شود».
برای احیای صنعت فراموش شده گردشگری در افغانستان وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور انستیتوت توریزم و هوتل‌داری را گشوده‌است. قرار است این انستیتوت بخش‌های آموزشی را در بدخشان و بامیان از ولایت‌های سیاحتی کشور نیز ایجاد بکند.
سید رضا حسینی میثم در این باره گفت:
«انستیتوت توریزم عمدتاً در راستای آموزش دو بخشی عمدۀ مرتبط به توریزم یکی خود توریزم و دیگر هم هوتل‌داری دوره دوساله را دارند علاوه بر این از طریق کانکور و از طریق امتحان اختصاصی محصل می‌پذیرند و همچنان دوره های آموزشی کوتاه مدت را برای شرکت‌های توریستی و هوتل‌داران دارند تا آموزش‌های لازم را در حوزه گردشگری ببینند».
اهمیت فوق‌العاده اقتصادی و فرهنگی صنعت گردشگری باعث شد که در سال 1975، سازمان جهانی توریزم در شهر مادرید اسپانیا تأسیس شود و افغانستان نیز به‌عنوان کشوری دارای تمدن باستانی و برخوردار از جاذبه های گردشگری، در سال 1344 خورشیدی عضویت این سازمان را به دست آورد. این در حالیست که قبل از این در سال 1327 افغانستان اداره توریزم را نیز بنیاد نهاده بود.
در مورد این که سالانه چقدر گردشگر داخلی و خارجی از مناطق سیاحتی و جاذبه‌های گردشگری افغانستان دیدن می‌کنند، مشاور ارشد در بخش گردشگری وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت:
«مشکل است که ما آمار بدهیم به‌خاطر که ما سیستم آمار متاسفانه در افغانستان نداریم بسیار از مناطق ما با وجود که گردشگر دارد. اما این ممکن است که این مناطق مشکلات امنیتی داشته باشد که ما نتوانیم آمار دقیق بگیریم، ولی بعضی از سایت‌های گردشگری ما در ایام خاص در طول سال آمار و ارقامش گرفته می‌شود به شکل مرتبط و منظم نیست».
وی اضافه کرد که وزارت خارجه، اداره احصائیه مرکزی و وزارت داخله در بحث گردشگران خارجی که وارد افغانستان می‌شوند دخیل هستند و طبیعاً آما و ارقام را آنها می‌دانند.
وی افزود:
«فعلن روی یک مکانیزم کار می‌کنیم که بعد از این آمار را به یک شکل دقیق‌تر داشته باشیم و بتوانیم ارائه بکنیم».
افغانستان به علت برخورداری از جاذبه های با ارزش گردشگری به‌ویژه جاذبه های طبیعی آن، در بخش های مختلف چون ریخت رنگا رنگ اقلیمی، ارزش‌های تاریخی، طبعیت زیبا، غنای فرهنگی و باستانی از سال‌های متمادی توجه سیاحان بین‌المللی را به خود معطوف داشته و گفته می‌شود که یک سال پس از عضویت افغانستان در سازمان جهانی توریزم، نخستین گروه از جهان‌گردان که شمار آنان به 621 تن میرسید و از کشورهای مختلف بودند به افغانستان آمدند و به نقاط دیدنی افغانستان سفر نمودند.
افغانستان سالانه چقدر از صنعت گردشگری درآمد کسب می‌کند، آقای حسینی میثم می‌گوید:
«آمار و ارقام در اختیار داریم، اما آمار و ارقام قابل استناد نیست بیشتر تخمینی است. به‌طور مثال در سال گذشته در ایام عید قربان چیزی نزدیک به 100 هزار نفر از بند امیر دیدار کردند و به همین طور در واخان بدخشان چیزی در همین حدود، ولی دقیق در طول سال در سراسر افغانستان ما آمار و ارقام داشتیم متاسفانه در اختیار ما نیست».
معینیت گردشگری وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان می‌گوید آمار درآمد از طریق توریزم در برخی از مناطق افغانستان معلوم است. به‌طور نمونه، براساس معلومات ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت بدخشان در سال گذشته با وجود مشکلات کرونا، در حدود 800 هزار دالر به اقتصاد بدخشان از درک توریزم کمک شده است.
در کنار عاید به دست آمده از درک توریزم به دولت افغانستان، فروش محصولات خانگی و صنایع دستی توسط مردم عام در مکان‌های سیاحتی زمینۀ کار را برای شماری از افغان‌ها مساعد ساخته می‌تواند.
گفته می‌شود بیشتر سیاحان به ولایت‌های بامیان، بدخشان، هرات، لوگر، غزنی، پروان، بدخشان، و بیشتر به دیدن آبدات تاریخی می‌روند و مس عینک در لوگر، پامیر خورد و بزرگ در بدخشان، بند امیر در بامیان بازدیدکنندگان بسیاری را از آن خود کرده‌اند.
