جواد صالحی-اصفهانی (Djavad Salehi-Isfahani) پروفیسور اقتصاد در انستیتوت پولی تخنیک ویرجینیا در مقاله منتشره در نشریه Project-Syndicate (امریکا) می نویسد، از زمان که رئیس جمهور دونالد ترامپ در ماه می سال 2018 خروج امریکا از توافق هسته ای ایران اعلام کرد و دوباره تحریم ها علیه ایران را وضع کرد، محصول ناخالص ملی این کشور به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. و گرچه اقتصاد در آستانه فروپاشی قرار ندارد، اما زمان به نفع ایران نیست. در میان سردرگمی در سیاست امریکا و انتخابات ریاست جمهوری آینده در ایالات متحده، در برابر رهبران ایران وظیفه دشوار قرار دارد: و آن اینکه آیا آنها - چگونه – تعامل را با اداره ترامپ، اگرچه روحیه خصمانه دارد، اما به پیروزی پرسر و صدا احتیاج دارد، در پیش گیرند.
همانطور که غالباً در سیاست خارجی صورت می گیرد، رهبری ایران درباره ارزیابی موازنه هزینه ها و مزایای مذاکرات با ترامپ اختلاف دارد. برخی بر این باورند که ما باید، قبل از بازگشت به میز مذاکره، منتظر بمانیم تا انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 2020 به پایان برسد که به تعقیب آن بطور بالقوه می تواند اداره قابل پیش بینی تر و کمتر سختگیر دموکرات ها بوجود آید.
ولی اگر ترامپ در انتخابات پیروز شود، موقعیت وی از هر زمان دیگری قوی تر خواهد شد که تمایل وی به دادن امتیازات را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، در حالی که اکنون وی شخصاً به دستیابی به پیروزی محسوس در سیاست خارجی یا - مهمتر از همه - ظاهراً چنین پیروزی علاقمند است. علاوه بر این، در یک سال، وضعیت اقتصادی ایران می تواند بسیار غم انگیزتر شود و موقف مذاکره آن را نیز تضعیف کند.
ارزیابی وضعیت فعلی اقتصاد ایران دشوار است. میزان خسارات تولید ناخالص ملی در کل پس از اعمال تحریمات از 5% تا 15% تخمین زده میشود. ایرانیان می گویند که از بهار، این کشور شاهد رشد اقتصادی مثبت (تأیید سخنان خود با آمار) بوده است، اما این امر ناظران خارجی را قانع نمی کند. طبق پیش بینی های صندوق بین المللی پول، امسال اقتصاد این کشور با 9.5 درصد تکان دهنده کاهش خواهد یافت. و این بعد از کاهش 4.9% در سال گذشته است که توسط آمار خود ایران نیز تأیید شده است.
ایران تنها کشوری نیست که می تواند انتخاب کند. رهبران غربی اکنون باید تصمیم بگیرند كه چگونه به فعالیتهای غنی سازی یورانیوم در ایران پاسخ دهند (كه البته از سطح سلاح ها فاصله زیادی ندارند). رژیم تحریم های شدید می تواند مشکلات جدی را برای ایران ایجاد کند، اما محدودیت های آشکاری برای اثربخشی آن وجود دارد. علاوه بر این، تحریم ها موقف تندروان ایرانی را تقویت می کند و مواضع اصلاح طلبان معتدل کشور را تضعیف می کند.
به جای اینکه حتی تحریم های بیشتر اعمال شوند، به گونه مثال، اعمال مجدد تحریم های سازمان ملل، جامعه جهانی باید رویکردهایی را انتخاب کند که از ظرافت بیشتری برخوردار باشند و ایران را به سمت افزایش علنیت سوق دهد و سعی نکند آن را به تسلیم شدن کامل مجبور سازند. چنین رویکردهایی به وضوح دورنمای مذاکرات موفق را قبل و بعد از انتخابات ایالات متحده بهبود می بخشد.
