اشرفغنی روز گذشته در یک کنفرانس خبری که در مورد دستآوردهای سفر اخیرش به کشورهای آسترالیا، اندونزیا و سنگاپور به خبرنگاران معلومات میداد، از پاسخ دادن به پرسش یکی از خبرنگاران که میخواست خارج از موضوع سفر اخیرش توضیح بخواهد، خودداری کرد. اما اشرفغنی گفت که تنها در باره سفرش به سوالات پاسخ میدهد. بدنبال بلند شدن انتقاد خبرنگاران از اشرفغنی، شاه حسین مرتضوی سخنگوی دفتر ریاستجمهوری اعلام کرد که قبلا با خبرنگاران توافق شده بود تا تنها در باره سفر رییسجمهور به سه کشور پرسش داشته باشند.
خودداری اشرفغنی از پاسخ دادن به سوال خارج از موضوع سفرش،
در صفحات اجتماعی شان از این برخورد رییسجمهور به عنوان «سانسور» و خفه کردن آزادی بیان یاد کردهاند.
صدیقالله توحیدی رییس دیدبان رسانهها در موسسه «نی» حمایتکننده رسانههای آزاد افغانستان، خطاب به اشرفغنی در صفحه فیسبوک خود نوشته است که رییسجمهور نباید مانع پرسش خبرنگاران شود. آقای توحیدی میافزاید: «جناب ريس جمهور! نبايد مانع طرح سوال شويد اگر خبرنگاران از شما نپرسند پس از كی بپرسند. ميدانيد ريس جمهور كرزی با همه بدیهايش هيچ وقت خبرنگاری را توهين نكرد و ياهم مانع سوال خبرنگاری نشد. چرا شما از پرسش میترسيد؟»
همچنین اصغر اشراق مدیر مسوول روزنامه راه مدنیت، کنفرانسهای خبری حامد کرزی رییسجمهور پیشین و اشرفغنی را به مقایسه گرفته و تاکید کرده که برخورد دیروزی اشرفغنی «اصلا» قابل قبول نیست. او مینویسد: «یادم میآید در کنفرانسهای آقای کرزی اکثر خبرنگاران از این شکایت داشتند که چرا در بیشتر موارد به چند خبرنگار محدود اجازه داده میشود تا در هر کنفرانس سوال کنند. این سوال بارها نزد دیگر خبرنگاران و گزارشگران مطرح بود. تا اینکه باری دریافتم که به دو خبرنگار دو رسانه مهم، ماهانه از دفتر آقای کرزی سه تا چهار هزار دالر معاش داده میشده تا سوالهای از پیش تعیینشده و نیز جهتدار را در هر کنفرانس مطرح کنند. یکی از این خبرنگاران بعدها مقامی یافت و دیگرش را میگویند کاندیدای انتخابات پارلمانی است.»
صدیقالله توحیدی رییس دیدبان رسانهها در موسسه «نی» حمایتکننده رسانههای آزاد افغانستان، خطاب به اشرفغنی در صفحه فیسبوک خود نوشته است که رییسجمهور نباید مانع پرسش خبرنگاران شود. آقای توحیدی میافزاید: «جناب ريس جمهور! نبايد مانع طرح سوال شويد اگر خبرنگاران از شما نپرسند پس از كی بپرسند. ميدانيد ريس جمهور كرزی با همه بدیهايش هيچ وقت خبرنگاری را توهين نكرد و ياهم مانع سوال خبرنگاری نشد. چرا شما از پرسش میترسيد؟»
همچنین اصغر اشراق مدیر مسوول روزنامه راه مدنیت، کنفرانسهای خبری حامد کرزی رییسجمهور پیشین و اشرفغنی را به مقایسه گرفته و تاکید کرده که برخورد دیروزی اشرفغنی «اصلا» قابل قبول نیست. او مینویسد: «یادم میآید در کنفرانسهای آقای کرزی اکثر خبرنگاران از این شکایت داشتند که چرا در بیشتر موارد به چند خبرنگار محدود اجازه داده میشود تا در هر کنفرانس سوال کنند. این سوال بارها نزد دیگر خبرنگاران و گزارشگران مطرح بود. تا اینکه باری دریافتم که به دو خبرنگار دو رسانه مهم، ماهانه از دفتر آقای کرزی سه تا چهار هزار دالر معاش داده میشده تا سوالهای از پیش تعیینشده و نیز جهتدار را در هر کنفرانس مطرح کنند. یکی از این خبرنگاران بعدها مقامی یافت و دیگرش را میگویند کاندیدای انتخابات پارلمانی است.»
همچنین کمیته مصوونیت خبرنگاران نیز، خودداری رییس جمهور از ارایه پاسخ به پرسش یک خبرنگار را خلاف اصول آزادی بیان و حرفه خبرنگاری توصیف کرده است. همچنین این نهاد حامی حقوق خبرنگاران به اظهارات شب گذشته شاه حسین مرتضوی سخنگوی دفتر ریاستجمهوری نیز واکنش داده است. آقای مرتضوی شب گذشته در یک بحث تلویزیونی گفت که شماری از خبرنگاران مسلکی عمل نمیکنند و برخی از نهادهای صنفی خبرنگاران به کچالو فروش نیز کارت هویت خبرنگاری دادهاند. او تاکید کرد که برخیها با استفاده از نام خبرنگاران سو استفاده میکنند.
کمیته مصوونیت خبرنگاران با اشاره برخورد رییسجمهور و اظهارات شب گذشته شاه حسین مرتضوی در اعلامیهای گفته است: «کمیته مصوونیت خبرنگاران درحالیکه این کار رییس جمهور و سخنگوی وی را تاسفبار تلقی مینماید، دسترسی به اطلاعات راحق قانونی تمام اتباع کشور دانسته و از رییس جمهور کشور به عنوان فرد اول مملکت میطلبد تا سنت سیه را در این راستا نگذارد تا سایر اراکین دولتی با الهام از وی راههای اطلاعرسانی را بر روی خبرنگاران ببندند. اینگونه برخورد رییس جمهور در نشست خبری در هیچ کشور معمول نبوده و اعتبار نهاد ریاست جمهوری را در قسمت آزادی کار خبرنگاری و آزادی بیان مورد پرسش قرار میدهد. اگر رییس جمهور با اینگونه عمل دست میزند، ما نباید انتظار داشته باشیم که بقیه کارمندان حکومتی با خبرنگاران در قسمت عرضه اطلاعات همکاری نمایند.»
جریانی موسوم به «روند 3» نیز در برابر اقدام دیروزی اشرفغنی واکنش نشان داده و این حرکت رییسجمهور خلاف آزادی بیان و رسانهها یاد کرده میگوید که حکومت در تلاش سانسور رسانههاست. این جریان سیاسی-مدنی میافزاید: متاسفانه چنین برخوردهایی در این روزها بیشتر از گذشته شده و اقدام اخیر جناب رییس جمهوری اسلامی افغانستان مسوولان امور رسانهیی حکومت را به گونهی قوی تشویق مینماید تا سانسور را اساس کاری خویش قرار دهند. همچنان، استفاده کلمات رکیک و زشت توسط تعداد مسوولان امور رسانهیی دولتی در مقابل خبرنگاران نیز خود نشان دهنده ی غیر مسلکی بودن آنها در پاسخگویی بر طبق لایحه وظایف شان بوده و از اعمال ناپسند به شمار میرود. این اعمال از یک سو، مخالف قانون اساسی و قانون حق دسترسی به اطلاعت بوده و از سوی دیگر، یکی از بهترین دستآوردهای 15 سال گذشته کشور را به خطر جدی روبرو میسازد.»
این رویارویی در حالی صورت میگیرد که مقامهای ارشد حکومتی بارها به آزادی بیان و حمایت از رسانهها تاکید و از آن به عنوان مهمترین دستآورد دولت افغانستان طی بیش از یک نیم و دهه گذشته یاد کردهاند.