"برای مشخص شدن ماهیت این رویدادها بایسته است نگاهی به شناخت و چیستی پدیده مهاجرت داشته باشیم . و از سوی دیگر مهاجرت افغانستانیان به دو کشور پاکستان و ایران را بررسی نمایم. مهاجرت انسان ها، پدیده ی اجتماعی است. نوع بشر بخاطر دگرگونی های اقلیمی یا کسب مزیت های بهتر زندگی در حال جابجایی است. تغییر سبک زندگی و یا تحمیل نوعی از زندگی به باشندگان جوامع از عوامل انسانی برای، جابجای جمعیت ها است.
با چیرگی طالبان بر سرزمین افغانستان، تحمیل سبک و زندگی برابر خواست طالبان بر مردمان جامعه متنوع و کثیرالمله افغانستان، علت عمده مهاجرت افغانستانیان از کشور افغانستان به شمار می رود. در نظام مذهبی - قومی طالبانی، هرکس نخواهد سبک زندگی طالبان را بپذیرد، رسماً و عملاً از همه حقوق فردی و اجتماعی محروم خواهد شد. گروه طالبان یک حکومت مذهبی - قومی بر مردمان افغانستان تحمیل کرده است. حاکمان طالبانی با ترکیبی از تروریزم، دهشت افکنی و فریبکاری، حکومتی متزلزلی برپا ساخته اند. از پیامدهای حکمرانی طالبانی فقر و گرسنگی مزمن مردم افغانستان، افزایش مهاجران در کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان است".
"گروه طالبان اصرار دارد جامعه جهانی در امور داخلی افغانستانِ طالبانی دخالتی نداشته باشد اما عوارض و پیامدهای حکمرانیِ طالبان که همان موج مهاجران میلیونی است را جامعه جهانی به ویژه ایران و پاکستان متحمل گردند و هزینه های سنگین بر کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان تحمیل کنند! ارزش ها و معیارهای حکمرانی طالبان برابر قواعد جهانی نمی باشد، برای طالبان، مهاجران افغانستانی همانند ابزار فشار بر کشورهای دیگر به ویژه همسایگان است.
عمده و اکثریت عمده جامعه مهاجران افغانستانی حداقل در ایران افرادی زحمتکش و بی آزار هستند و به همزیستی مسالمت آمیز با مردمان جامعه میزبان خود رسیده اند. این همزیستی فارغ از موضوعات سیاسی و مذهبی است و پیوندی مردمی و انسانی است. حکومت ایران و پاکستان، هزینه پذیرشِ مهاجران افغانستانی را بر عهده مردم و جامعه، نهاده اند. ولی بهره برداری سیاسی، مختص سیاسیون است. همین موضوع نشان می دهد مردم افغانستان خواهان زندگی مسالمت آمیز هستند. اما عموم مردم افغانستان نمی دانند که چگونه بازیچه و ابزار قدرتمندان قدرت طلب نگردند، با این توضیح می توان گفت: به محض تصمیم دولت ها برای فشار بر حاکمان طالبان، بازگشت مهاجران به افغانستان مطرح می گردد. متاسفانه مهاجران و پناه جویان از ابزار موثر در پیوندهای سیاسی به شمار می آید.
بی دلیل نیست، دولت ترکیه در مرز با ایران دیوار حایل مرزی ساخته است تا موج مهاجران افغانستانی را مهار نماید چون دولت ایران از موج مهاجرت افغانستانیان برای فشار بر ترکیه و اتحادیه اروپا بهره می برد. همانگونه که پاکستان از ابزار پناهجویان و مهاجران قانونی و غیر قانونی برای فشار بر رژیم گروه طالبان بهره می برد. هنگامی نه چندان دور، پاکستان در جهت تامین منافع سیاسی، میزبان طالبان بود حالا که طالبان، منافع پاکستان را تامین نمی کند با فشار بر پناهجویان و مهاجران قانونی و غیر قانونی می خواهد از طالبان یا امتیاز بگیرد یا طالبان، منویات پاکستان را عملی سازد. طالبان پاکستان با سرمشق گرفتن از طالبان افغانستان خواهان برپایی امارت اسلامی پاکستان است در این میانه پاکستان قصد دارد از عوامل افغانستانی برای مهار طالبان در بیرون و درون پاکستان بهره ببرد، دولت پاکستان می خواهد. شرط ماندن افغانستانیان در پاکستان را مهار فعالیت های طالبان توسط افغانستانیان مهاجر و پناهجو بگذارد تا ظرفیت این مهاجران برای برقراری امنیت بکار گرفته شود و در این میان مهاجر قانونی و غیر قانونی یکسان هستند و دولت پاکستان تشخیص دهد مهاجری امکان دارد و می تواند در مهار طالبان چه طالبان پاکستان، چه طالبان افغانستان، نقش آفرینی کند باید با دستگاه امنیتی و دولت پاکستان همکاری همه جانبه و صادقانه داشته باشد. فشار دولت پاکستان بر مهاجران قانونی و غیر قانونی در این راستا قابل توجیه، شناخت و فهم است".
"در نخست، این اقدام دولت پاکستان می تواند یک ترفند امنیتی برای تحت فشار قرار دادن طالبان باشد. به علت اینکه حجم یورش ها در خاک پاکستان بیشتر شده است و عوامل مهم امنیتی در آن نقش دارند، بنا این اقدام یک حرکت نمادین است؛
در گام دوم، هراس پاکستانی ها از استخدام افغانستانی های مهاجر در پاکستان از طرف سازمان های تروریستی، شبکه های استخباراتی منطقه است که ممکن امنیت پاکستان را بیشتر در معرض تهدید قرار دهند. بنا تلاش می شود تا با کم کردن شمار مهاجران افغانستانی در خاک، پاکستان، زمینه برای کنترول اطلاعاتی و امنیتی، مهیا شود؛
سوم، پاکستان از آغاز روند مهاجرت افغانستانی ها به خاکش، از سازمان ملل و دیگر نهاد های کمک رسان به پناهجویان افغانستان، کمک های نقدی دریافت می کرد. حالا این حجم این کمک ها کاهش یافته و نگرانی عمده اقتصادی برای پاکستان خلق کرده است، بنا پاکستان در تلاش بدست آوردن بیشتر منابع مالی در این خصوص است.
چهارم، ممکن است این کار در مشوره با طالبان انجام شود، زیرا طالبان می خواهند به قلع و قم تمام مخالفان، عوامل احتمالی شکل گیری حرکت های مقاومت برضدشان و مخالفان اصلی شان که در خاک ایران و پاکستان پناه برده اند، بپردازند و این عواقب ناگوار برای ان عده افرادی دارد که در تهدید مستقیم انتقام گیری طالبان قرار دارند.
اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن موجب آزار و اذیت بیشتر مهاجران افغانستان در پاکستان شود. همانطوریکه تاحال این روند ادامه داشته است. در بسیاری موارد برخورد پولیس پاکستان با مهاجران اخراجی، خیلی ها خشن، دور از کرامت انسانی و خلاف موازین بشردوستانه بوده است. پناهجویان افغانستان که از ترس طالبان به پاکستان فرار کرده اند بیشتر در معرض تهدید های امنیتی قرار خواهند گرفت، زیرا با اخراجشان از پاکستان در معرض تهدید بیشتر در خاک افغانستان از سوی پاکستان قرار خواهند گرفت".
"مسئله دستگیری افغانستانی ها در پاکستان به شدت جریان دارد و همین دیروز هم در یک ساحه به نام برکه یک عملیات دستگیری مهاجران بود، که حتی داخل کورس رفته بود و بچه ها را از کورس دستگیر کردند و بردند. به نظر می رسد که پاکستان با یک تیر سه نشان می خواهد بزند، اول این که بحثی که بین قبایل مطرح بود در چند دهه گذشته که بدون ویزا و پاسپورت می توانست رفت و آمد کنند با تکمیل حصارها بین مرز افغانستان و پاکستان صورت گرفت، اینبار یک اقدام جدی برای پایان این معضل پاکستان راه انداخته که دیگر هیچکسی بدون ویزا وارد پاکستان نشوند. به نحوی مسئله خط دیورند را می خواهد برای همیشه یکطرفه کنند. نشان دوم اینکه قرار است، یک تعداد از همین افغانستانی ها احتمالا قرار راپوری که دیروز و وزیر داخله پاکستان هم گفت، باعث ناامنی در پاکستان شده است. و تنش هم بین افغانستان و پاکستان به وجود آمد به همین خاطر کسانی که سر و سور شان معلوم نیست آنها را از پاکستان بیرون کند. سوم: بحث دیگه امتیازهای بین المللی است، و با راه اندازی این سروصداها پاکستان به دنبال پشتیبانی مالی بین المللی است، چون اقتصاد پاکستان مدت ها است که در حالت رکود قرار دارد. این سه نکته ظاهرا به نظر می رسد. و اما یک نکته ای دیگر هم است، که بعضی ها به آن میپردازه و آن اینست، که پاکستان به بهانه ای بیرون کردن مهاجران یک تعداد از پشتون های آن طرف مرز را در پیرامون کانال قوش تپه جا به جا کند. از این طریق از پاکستان بیرون بکنه و آنها را در آن منطقه جا به جا بکنه تا روند زندگی معمول سمت شمال را برهم بزنه".
"من یک زن مهاجر که در اسلام آباد زندگی می کنم اون هم در ساحات بارک او همرای سه کودکم هستم از این که پاکستان برنامه ای برای بیرون کردن مهاجران افغانستانی دارد، ما بسیار متاثر شدیم و در این روزها در ترس و هراس به سر می بریم و از آن روزهای که دستگیری ها آغاز شده و تا به امروز آرامش نداریم، و امنیت روانی ما کاملا به هم خورده در وضعیت خوبی به سر نمی بریم. دروازه های ما دایما باید قفل باشه زیرا حتی پولیس های پاکستان به خانه ها هجوم میاره و خانه ها را تلاشی می کنه و مهاجران را دستگیر می کنه و مهاجرانی که از ترس جان خود اینجا گریخته بودند و در اینجا پناه برده بودند اکنون پولیس پاکستان میخواهند اینها را دستگیر بکنند و در یک جای که آنجا اصلا زندگی برای یک روز مشکل است و یک روز تضمینی برای زندگی وجود ندارد و احتمال مرگ در آنجا صد در صد است و در آنجا می خواهد اخراج بکنه. کودکانی کسانی که در این ساحا زندگی می کنه نمی توانند به بیرون برآیند چون می ترسند که از لهجه شان از طرز گفتارشان پولیس های پاکستان درک کنند که اینها مهاجر هستند و اینها را بیاره ده خانه و کلان سالان را دستگیر بکنند. شخصا خودم اصلا پس از این که تصمیم به اخراج پناهجویان گرفته شده است نمی توانم که از خانه بیرون شوم و برای احتیاجات روزانه خود به مشکل روبرو هستم و هر لحظه که دروازه باز تک تک میشه باید لرز و ترس را روبرو شویم که مبادا پولیس آمده و ما را دستگیر کنه. در تاریخ 17 سپتامبر پولیس های پاکستان پشت دروازه ای خانه ما آمده بود، که ما مجبور شدیم که دروازه را قفل کنیم و به خانه بشینیم از ترس دستگیری و بیرون کردن و از ترس اینکه ما را به طالبان تسلیم ندهند".
"تدابیری را که حکومت پاکستان افراز کرده اند برای تامین امنیت کشورشان حق شان است. اما باید تفکیک بتوانند که چه کسی اقامت دارد و چه کسی مخل امنیت برای حکومت پاکستان است. به ویژه کسانی که از ترس پس از 2021 از افغانستان گریخته اند آمده اند و در کشور پاکستان زندگی می کنند وقتی می شنوند که حکومت پاکستان تدابیر گرفته برای انتقال به آنطرف مرز تورخم طرف خاک افغانستان یا را انتقال میته اینها یک وحشت میکننه در حالی که اینها در وضعیت خوبی نیستند، اگر در اینجا هم هستند در وضعیت خوبی چندانی ندارند. نه از نگاه زندگی، نه از نگاه بهداشتی، نه از نگاه مالی، از نگاه وضعیت مالی اصلا خو هیچ مهاجری وضعیت خوبی ندارد به ویژه مهاجری که پس از 2021 اینجا آمده. بنا یا باید تفکیک کنند. چرا که برخی از این مهاجران از ترس گروه طالبان به این کشور آمده اند و اینها وقتی میفهمند که پولیس پاکستان مهاجران را گرفتار می کنند، میفهمند که اینها به طرف افغانستان انتقال می دهند یک پیام بسیار خطرناک و حشتناک است برای شان. اینها می فهمند وقتی ما میریم به قتلگاه میریم میفهمند وقتی ما میریم به زنجیر و زولانه به دست و پای ما است به یک نامی و نام های مختلف ما از بین میریم. بنا از حکومت پاکستان خواهش می کنیم همچون افرادی که واقعا از ترس و بیچارگی به اینجا آمده اند و در وضعیت خوبی هم نیستند، وضعیت اقتصادی بسیار بدی دارند وضعیت معیشتی بسیار خرابی دارند با آنهم در اینجا تحمل کرده اند به خاطر این که بتوانند زندگی خود را نجات بدهند اگر حکومت پاکستان این را تفکیک نکنه و یا اینها را انتقال بدهد به آن طرف مرز خاک افغانستان در حققت امو انسانیت، اسلامیت و همسایگی زیر پرس می رود کاری خوبی نخواهد شد".