https://sputnik.af/20250619/گفتگوی-اختصاصی-اسپوتنیک-با-عبداللطیف-نظری-معین-مسلکی-وزارت-اقتصاد-افغانستان-19163593.html
گفتگوی اختصاصی اسپوتنیک با عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان
گفتگوی اختصاصی اسپوتنیک با عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان
اسپوتنیک افغانستان
معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان با خبرنگار اسپوتنیک درباره اقتصاد و تجارت افغانستان گفتگو کرد. 19.06.2025, اسپوتنیک افغانستان
2025-06-19T19:04+0430
2025-06-19T19:04+0430
2025-06-19T19:17+0430
افغانستان
اقتصادی
https://cdn1.img.sputnik.af/img/07e9/06/13/19163374_0:0:1920:1080_1920x0_80_0_0_b0b4b0d47f58d90cf17107bce0adb450.jpg
عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان در حاشیه نشست بینالمللی اقتصادی سن پترزبورگ (SPIEF) در مصاحبه اختصاصی به اسپوتنیک گفت:افغانستان با کمبود شدید نقدینگی و مشکلات در بخش بانکی مواجه است چه اقداماتی برای تثبیت افغانستان، از سرگیری عملکرد عادی بانکها و استقرار تسویه حسابهای بین المللی به ویژه با کشورهایی که به تحریم ها نپیوسته اند، در حال انجام است؟نظری: تشکر از شما، در ارتباط با سوال شما باید بگویم که ما تدابیر خاص برای حل مشکل داریم. اول تلاش میکنیم با کشورهایی که روابط ما خوب است و این کشورها عملا در روند تحریم سیاسی علیه افغانستان شرکت ندارند، از طریق تاسیس بانکهای مشترک ما این مشکل را حل بکنیم که هم مراودات بانکی بین ما و کشورها شکل بگیرند، هم بازرگانان و تاجران ما بتوانند در نقل و انتقال پول سهولت داشته باشند و هم عملا بانکهای افغانستان ادغام شوند به بانکهای منطقه. مثلا با روسیه ما میتوانیم بانک مشترک داشته باشیم، با ایران میتوانیم، با چین میتوانیم و کشورهای دیگر منطقه که ما روابط خوب و حسنه داریم و جلب و جذب سرمایهگذاری هم در افغانستان میتواند از این طریق تسهیل شود و تقویت شود. شما میدانید که تحریم افغانستان و محدودت بانکی برای افغانستان و بلوکهکردن و مسدود کردن دارایی مردم افغانستان یک عمل سیاسی است که با هدف فشار سیاسی بر مردم افغانستان و حکومت افغانستان اعمال میشود، به این دلیل که ما اولا تلاش میکنیم که این تحریمها را خنثا بسازیم اگر نمیتوانیم بر طرف بسازیم و دوم اینکه خنثاسازی این تحریمها، این محدودیت های بانکی از طریق تاسیس بانک های مشترک با کشور های که ما روابط خوب داریم در دستور کار ما قرار دارد، بنابراین این مهمترین تدبیر است که ما تلاش میکنیم که در کنار بازارچه های مرزی مشترک، در کنار بانک های مشترک بگونه یی اثر تحریم ها و فشار های سیاسی را کاهش بدهیم.تا به حال، آیا کدام بانک مشترک تاسیس شده بود؟نظری: ما در حال گفتگو هستیم با کشورهای مختلف، با کشورهای که ما رابطه خوب داریم. با روسیه ما رابطه خوب داریم و روسیه از جمله کشورهایی بود که اقدام های سازنده را انجام داده. از جمله در ارتباط با برداشتن نام امارت اسلامی از فهرست گروه های ممنوعه و پذیرفتن سفیر از سوی امارت اسلامی و از جمله کشورهایی بود که وقتی امارت اسلامی به پیروزی رسید سفارت خود در افغانستان باز نگه داشت، کنسولگری های خود را باز نگه داشت. و اخیرا علاقمندی نشان داده که در افغانستان در ابعاد مختلف سرمایه گذاری داشته باشه مثلا در حمل و نقل، در انرژی، در جاده ها و در زیر بناه ها و زیر ساخت ها، این خودش نشاندهنده اینست که روسیه گام های سازنده را برای تقویت روابط با افغانستان برداشته و ما از این حسن نیت روسیه استقبال میکنیم و تلاش میکنیم که با روسیه گام های جدی و قوی و تنومند را برای گسترش مبادلات اقتصادی و تجاری و ترازیتی برداریم و همینطور با کشورهای آسیای میانه ما رابطه بسیار قوی و مستحکم داریم با ایران، با شماری از کشورهای عربی با ترکیه با پاکستان، این کشورها در جمله کشورهایی محسوب میشوند که ما خواستار تقویت روابط اقتصادی و تجاری با اینها هستیم، بنابراین برای اینکه در نقل و انتقال پول ما مشکل نداشته باشیم، تاسیس بانک های مشترک میتواند یکی از این مسائل باشد و دوم اینکه در واقع ما به جای دالر میتوانیم از پول ربل استفاده بکنیم. همینطور از تومان استفاده کنیم، همینطور از کلدار و پول هایی که در کشورهای دیگر منطقه رایج است. بنابراین جایگزین کردن پول ملی و منطقه یی هم در دستور کار ما قرار دارد تا آن مشکلی که ما در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم می کنیم بتوانیم برایش راه حل پیدا کنیم.در حاشیه این نشست شما بحث کردید درمورد همان بانک ها مشترک و مبادلات با ارز ملی؟نظری: در این نشست یا اجلاس ما این مباحث را در دستور کار خود قرار نداده بودیم بنابراین این میتواند در نشست های آینده که بین مقامات دو طرف صورت بگیرد و مورد بحث قرار بگیرد، قبلا هم صحبت های اولیه در این ارتباط صورت گرفته بود که امیدوار هستم او صحبت ها پیگیری شود و ما بتوانیم به یک نتیجه عملی دست پیدا کنیم.افغانستان موقعیت استراتژیک دارد. دولت شما چه نقشی برای افغانستان در توسعه راهروهای حمل و نقل که روسیه و آسیای مرکزی را با آسیای جنوبی متصل می کند (به عنوان مثال ، از طریق چابهار) می بیند؟ پروژه های اولویت دار در این زمینه کدام اند؟نظری: در افغانستان سیاست خارجی متوازن و اقتصاد محور را در دستور کار خود قرار داده ایم، بنابراین ما تلاش میکنیم که افغانستان عملا حلقه وصل آسیای مرکزی با آسیای جنوبی باشد، دروازه گشایش سیاست های اقتصادی و تجاری به طرف خاور میانه یا غرب آسیا باشد و بندر چابهار یکی از بندرهایی است که میتواند نقش مهم و برجسته در این راستا ایفا بکند، عملا ما تجارت منطقه را رونق می بخشیم و تلاش میکنیم که در این مسائل روسیه نقش کلیدی و محوری داشته باشد، چون ما در عصری زندگی میکنیم که مسائل سیاسی و اقتصادی و جوپولیتیک به هم گره خورده و چون مناسبات سیاسی ما با روسیه مناسبات رو به گسترش است، بنابراین تلاش میکنیم که روسیه در کوریدور اقتصادی افغانستان نقش مهم و اساسی ایفا بکند و افغانستان هم سیاست اقتصاد محور خود را به این معنی طراحی و تدوین کرده که کوریدور اورآسیا باشد و حلقه وصل آسیای مرکزی و جنوبی باشد و در حوزه ترانزیتی هم ما تلاش میکنیم موقعیت ترانزیتی خود را احیاء و تقویت بکنیم که پروژه کلان تاپی و پروژه کاسا یک هزار میتواند در این احیاء موقعیت ترانزیتی افغانستان و در تقویت کوریدور اقتصادی افغانستان نقش مهم و اساسی ایفا کند.چه پیشنهادهایی شما دارید در پروژه های تاپی یا کاسا؟نظری: در دوره امارت اسلامی گامهای بسیار جدی و قوی در این راستا برداشته شده بخاطریکه امنیت سراسری فعلا در افغانستان وجود دارد و فسار ریشهکن شده و تسهیلات در قوانین و مقررات بوجود آمده و اراده امارت اسلامی هم اینست که افغانستان به جای اینکه مرکز تنشهای ژئوپولیتیک کشورهای مختلف باشد، مرکز همکاریهای اقتصادی، تجاری و ترانزیتی باشد، به همین دلیل است که عملا فعالیت پروژه تاپی در خاک افغانستان در جریان است و ما تلاش میکنیم که سرعت بیشتر به این افزوده شود و عملا ما بتوانیم در ارتباط با رشد اقتصادی پایدار افغانستان و منطقه گامهای جدی، اساسی و برجسته برداریم، برخی تنشهایی که بین کشورهای منطقه اتفاق میافتد مثل تنشی که بین هند و پاکستان شکل گرفت، این روند را با تاخیر روبرو ساخت، اما تلاش ما اینست که افغانستان بتواند عملا در شگوفایی اقتصادی منطقه نقش اساسی را ایفا بکند و به سهم خود در کاهش تنش هم نقش برجسته و برارزنده را ایفا کند.به نظر تان مشکلات اصلی در اجرای پروژه تاپی چیست؟نظری: در گذشتهها ناامنی که وجود داشت در افغانستان در دوره موسوم به جمهوریت، مهمترین مانع بود، در حال حاضر این مانع برداشته شده، اراده و انگیزه جدی هم در مسوولان امارت اسلامی وجود دارد که این پروژه به مرحله اکمال برسد، مهمترین مشکل رقابت ژئوپولیتیکی است که در حوزه جنوب آسیا وجود دارد و توازن قدرتی که در جنوب آسیا وجود دارد، گاهی باعث میشود که بالانس برهم بخورد و این تنش و منازعه عملا یک مانع و محدودیتی ایجاد کند که با کاهش تنش و روند مصالحه که بین هند و پاکستان شکل گرفته، امیدواری ما اینست که میتوانیم گامهای جدی و سریع را در ارتباط با عملیاتی ساختن و اجرایی ساختن پروژه تاپی برداریم.شما درمورد رقابتهای ژئوپولیتیک در جنوب آسیا صحبت کردید، همه در جریان هستیم که این روزها حملات اسرائیل به ایران صورت میگیرد و درگیری بین ایران و اسرائیل در جریان است، این درگیری چه تاثیری بر اقتصاد افغانستان خواهد داشت؟نظری: ایران یکی از همسایه های ما است. ما مرز مشترک داریم و مشترکات فراوان از نظر تاریخی و تمدنی و فرهنگی با ایران داریم. بنابراین در حال حاضر ایران یکی از شرکای قابل توجه در حوزه اقتصادی افغانستان محسوب میشود و ما در حدود سه و نیم میلیار دالر با هم مبادلات اقتصادی و تجاری داریم. قرار است که تا سقف ده میلیار دالر مبادلات اقتصادی ما ارتقا پیدا بکند. وقتی که تنش و درگیری و جنگ اتفاق میافتد قطعا تأثیرات منفی دارد روی وضع اقتصادی ما، منتها تلاش میکنیم که بصورت موقتی و مقطعی گزینههای جایگزین را در دستور کار خود قرار بدهیم، مثلا کوریدور قفقاز را تقویت بکنیم، روابط خود را از نظر اقتصادی با آسیای میانه تقویت کنیم، با بندر کراچی از نو یک روند جدید را در دستور کار خود قرار بدهیم که اقتصاد ما آسیب نبیند. در عین زمان تلاش میکنیم که از نظر دپلوماتیک هم این روند بگونهیی سوق پیدا بکند که این منازعه هرچه زودتر برش نقطه پایان گذاشته شود و ختم شود تا ما مبادلات اقتصادی و تجاری خود را با ایران از سر بگیریم و بتوانیم با او سقف مورد نظر که گسترش مبادلات اقتصادی تا سطح ده میلیار دالر است درست پیدا بکنیم از این نظر است که در حال حاضر ما گزینههای مختلف در دستور کار خود داریم که از جمله تقوییت مناسبات اقتصادی و تجاری با آسیای میانه و از جمله روسیه و چین میتواند باشد.چشم انداز استراتژی که شما از آینده اقتصادی افغانستان برای پنج – ده سال آینده چی هست؟نظری: ما برنامههای مختلف داریم برای رشد اقتصادی پایدار در افغانستان، اول اینکه ما تلاش میکنیم تا تولیدات داخلی خود را ارتقا ببخشیم، حمایت از رشد تولیدات داخلی نقطه اصلی سیاستگذاری در حوزه اقتصادی است، دوم اینکه ما زیربناها و زیرساختها افغانستان را میخواهیم که اعمار، احیا و تقویت بکنیم که و در این ارتباط البته به کشورهای دوست افغانستان مثل روسیه نیاز داریم و امیدوارم که همکاری ما به این روند منجر شود چون بسیاری از زیرساختهای افغانستان محصول فعالیتهای روسیه است یا اتحاد جماهر شوروی وقت، بنابراین مهندسان روسی با فضای افغانستان با واقعیتهای افغانستان کاملا آشنا اند و بیش از هر کشوری میتواند در تقویت زیرساختها و زیربناها با ما همکاری داشته باشد. مرحله بعدی اینست که ما زراعت افغانستان یا کشاورزی افغانستان را میخواهیم که قوی و تنومند و میکانیزه بسازیم، با فناوری روز مجهز بسازیم، چون افغانستان هنوز هم یک کشور متکی به زراعت است، در عین زمان گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد فراسنتی و روند صنعتیساختن افغانستان را ما در دستور کار خود داریم. و در این روند تقوییت موقعیت ترانزیتی افغانستان در نقطه کانونی سیاستگذاری ما قرار دارد. این همه بحثهای جدی و اصلی هست که ما میخواهیم برای رشد اقتصادی پایداد در یک بازی زمانی میان مدت و کوتاه مدت به آن دست پیدا بکنیم که چشم انداز اقتصادی افغانستان را روشن میتواند ارزیابی و تحلیل بکند.افغانستان و شراکت روسیه را در کوریدور شمال-جنوب چگونه ارزیابی میکند؟ در حال حاضر چه اقدامات خاصی برای افزایش ظرفیت این مسیر در حال انجام است؟نظری: من اشاره کردم که افغانستان و روسیه میتوانند مناسبات اقتصادی و تجاری و ترانزیتی خود را ارتقا ببخشند و این اراده در مسئولان امارت اسلامی هم وجود دارد و روسیه هم گامهای مهم و برجسته برداشته که میتواند این روند را تقویت کند. من پیشتر اشاره کردم که نام امارت اسلامی را از فهرست گروههای ممنوعه حذف کرد، سفیر ما را قبول کرد و سطح مناسبات سیاسی و دپلوماتیک دو کشور در سطح سفیر ارتقا پیدا کرده، سرمایهگذاران روس علاقمند سرمایهگذاری در داخل افغانستان هستند و پیشینه تاریخی دو کشور هم مبتنی بر همکاری استوار بوده و تجربیاتی که روسها در افغانستان دارند از نظر فناوری، از نظر مبادلات اقتصادی و تجاری، میتواند در سرعت مبادلات اقتصادی بین دو کشور نقش اساسی و کلیدی ایفا بکند. از طرف ما هیچ مشکلی وجود ندارد، امیدوارم که در سال آینده ما صحبتهای اولیه که داشتیم، این را بتوانیم به مرحله عمل و اجرا برسانیم و در این نشستی هم که ما شرکت کردیم و صحبتهایی که با برخی مقامات بلند پایی روسیه داشتیم این اراده و انگیزه را در روسیه هم دیدیم که آنها هم علاقمند است که عملا افغانستان بتواند نقش اساسی را در کوریدور اورآسیا بازی بکند و روسیه هم به عنوان قویترین سرمایهگذار بتواند در داخل افغانستان در رشد و توسعه اقتصادی افغانستان نقش اساسی داشته باشد.شما اسپوتنیک را میخوانید؟ لطفا نظر خود را در مورد اسپوتنیک بفرماید؟اسپوتنیک از نظر ما یکی از رسانه های معتبر بین المللی هست که واقعیت های افغانستان، منطقه و جهان را به صورت واقعی و بدون اهداف سیاسی تعقیب میکنه، منعکس میکنه و نشر میکنه. به او دلیل است که از نظر ما اسپوتنیک یکی از رسانه های معتبر با واقعیت های در خورشان منطقه و جهان است. و هم تحلیل های اسپوتنیک را در در ما تحلیل های واقعی، درست، کارشناسانه و واقعی بنانه و منصفانه هست. به اودلیل است که ما هم اسپوتنیک را تعقیب میکنیم و هم تحلیل های اسپوتنیک از نظر ما تحلیل های واقعی و درست، کارشناسانه واقع بیانه و منصفانه است، یعنی مثل برخی رسانه های غربی نیست که واقعیت ها را وارونه جلوه بدهد. یا یک تبیین انحرافی داشته باشه از رویدادها با اهداف جوپولیتیک و سیاسی. به او دلیل است که اسپوتنیک را در در ما یک رسانه قابل اعتبار و میتانه بگونه با سابدهنده واقعیت های باشه که در پرامونی. ما و منطقه و نظام بین الملل اتفاق میفته و ما آرزو میکنم که اسپوتنیک این مسیر خود همچنان تداون ببخشه و همیشه موفق و سرفراز بالنده باقی بماند.
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
خبرها
da_DA
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
اسپوتنیک: به نظر تان مشکلات اصلی در اجرای پروژه تاپی چیست؟
اسپوتنیک افغانستان
اسپوتنیک: به نظر تان مشکلات اصلی در اجرای پروژه تاپی چیست؟
2025-06-19T19:04+0430
true
PT1S
https://cdn1.img.sputnik.af/img/07e9/06/13/19163374_240:0:1680:1080_1920x0_80_0_0_9d37a1265226fcbe1cd8a9468b14ad0b.jpgاسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
افغانستان, اقتصادی, видео
افغانستان, اقتصادی, видео
گفتگوی اختصاصی اسپوتنیک با عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان
19:04 19.06.2025 (بازآوری شدن: 19:17 19.06.2025) معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان با خبرنگار اسپوتنیک درباره اقتصاد و تجارت افغانستان گفتگو کرد.
عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان در حاشیه نشست بینالمللی اقتصادی سن پترزبورگ (SPIEF) در مصاحبه اختصاصی به اسپوتنیک گفت:
افغانستان با کمبود شدید نقدینگی و مشکلات در بخش بانکی مواجه است چه اقداماتی برای تثبیت افغانستان، از سرگیری عملکرد عادی بانکها و استقرار تسویه حسابهای بین المللی به ویژه با کشورهایی که به تحریم ها نپیوسته اند، در حال انجام است؟
نظری: تشکر از شما، در ارتباط با سوال شما باید بگویم که ما تدابیر خاص برای حل مشکل داریم. اول تلاش میکنیم با کشورهایی که روابط ما خوب است و این کشورها عملا در روند تحریم سیاسی علیه افغانستان شرکت ندارند، از طریق تاسیس بانکهای مشترک ما این مشکل را حل بکنیم که هم مراودات بانکی بین ما و کشورها شکل بگیرند، هم بازرگانان و تاجران ما بتوانند در نقل و انتقال پول سهولت داشته باشند و هم عملا بانکهای افغانستان ادغام شوند به بانکهای منطقه. مثلا با روسیه ما میتوانیم بانک مشترک داشته باشیم، با ایران میتوانیم، با چین میتوانیم و کشورهای دیگر منطقه که ما روابط خوب و حسنه داریم و جلب و جذب سرمایهگذاری هم در افغانستان میتواند از این طریق تسهیل شود و تقویت شود. شما میدانید که تحریم افغانستان و محدودت بانکی برای افغانستان و بلوکهکردن و مسدود کردن دارایی مردم افغانستان یک عمل سیاسی است که با هدف فشار سیاسی بر مردم افغانستان و حکومت افغانستان اعمال میشود، به این دلیل که ما اولا تلاش میکنیم که این تحریمها را خنثا بسازیم اگر نمیتوانیم بر طرف بسازیم و دوم اینکه خنثاسازی این تحریمها، این محدودیت های بانکی از طریق تاسیس بانک های مشترک با کشور های که ما روابط خوب داریم در دستور کار ما قرار دارد، بنابراین این مهمترین تدبیر است که ما تلاش میکنیم که در کنار بازارچه های مرزی مشترک، در کنار بانک های مشترک بگونه یی اثر تحریم ها و فشار های سیاسی را کاهش بدهیم.
تا به حال، آیا کدام بانک مشترک تاسیس شده بود؟
نظری: ما در حال گفتگو هستیم با کشورهای مختلف، با کشورهای که ما رابطه خوب داریم. با روسیه ما رابطه خوب داریم و روسیه از جمله کشورهایی بود که اقدام های سازنده را انجام داده. از جمله در ارتباط با برداشتن نام امارت اسلامی از فهرست گروه های ممنوعه و پذیرفتن سفیر از سوی امارت اسلامی و از جمله کشورهایی بود که وقتی امارت اسلامی به پیروزی رسید سفارت خود در افغانستان باز نگه داشت، کنسولگری های خود را باز نگه داشت. و اخیرا علاقمندی نشان داده که در افغانستان در ابعاد مختلف سرمایه گذاری داشته باشه مثلا در حمل و نقل، در انرژی، در جاده ها و در زیر بناه ها و زیر ساخت ها، این خودش نشاندهنده اینست که روسیه گام های سازنده را برای تقویت روابط با افغانستان برداشته و ما از این حسن نیت روسیه استقبال میکنیم و تلاش میکنیم که با روسیه گام های جدی و قوی و تنومند را برای گسترش مبادلات اقتصادی و تجاری و ترازیتی برداریم و همینطور با کشورهای آسیای میانه ما رابطه بسیار قوی و مستحکم داریم با ایران، با شماری از کشورهای عربی با ترکیه با پاکستان، این کشورها در جمله کشورهایی محسوب میشوند که ما خواستار تقویت روابط اقتصادی و تجاری با اینها هستیم، بنابراین برای اینکه در نقل و انتقال پول ما مشکل نداشته باشیم، تاسیس بانک های مشترک میتواند یکی از این مسائل باشد و دوم اینکه در واقع ما به جای دالر میتوانیم از پول ربل استفاده بکنیم. همینطور از تومان استفاده کنیم، همینطور از کلدار و پول هایی که در کشورهای دیگر منطقه رایج است. بنابراین جایگزین کردن پول ملی و منطقه یی هم در دستور کار ما قرار دارد تا آن مشکلی که ما در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم می کنیم بتوانیم برایش راه حل پیدا کنیم.
در حاشیه این نشست شما بحث کردید درمورد همان بانک ها مشترک و مبادلات با ارز ملی؟
نظری: در این نشست یا اجلاس ما این مباحث را در دستور کار خود قرار نداده بودیم بنابراین این میتواند در نشست های آینده که بین مقامات دو طرف صورت بگیرد و مورد بحث قرار بگیرد، قبلا هم صحبت های اولیه در این ارتباط صورت گرفته بود که امیدوار هستم او صحبت ها پیگیری شود و ما بتوانیم به یک نتیجه عملی دست پیدا کنیم.
افغانستان موقعیت استراتژیک دارد. دولت شما چه نقشی برای افغانستان در توسعه راهروهای حمل و نقل که روسیه و آسیای مرکزی را با آسیای جنوبی متصل می کند (به عنوان مثال ، از طریق چابهار) می بیند؟ پروژه های اولویت دار در این زمینه کدام اند؟
نظری: در افغانستان سیاست خارجی متوازن و اقتصاد محور را در دستور کار خود قرار داده ایم، بنابراین ما تلاش میکنیم که افغانستان عملا حلقه وصل آسیای مرکزی با آسیای جنوبی باشد، دروازه گشایش سیاست های اقتصادی و تجاری به طرف خاور میانه یا غرب آسیا باشد و بندر چابهار یکی از بندرهایی است که میتواند نقش مهم و برجسته در این راستا ایفا بکند، عملا ما تجارت منطقه را رونق می بخشیم و تلاش میکنیم که در این مسائل روسیه نقش کلیدی و محوری داشته باشد، چون ما در عصری زندگی میکنیم که مسائل سیاسی و اقتصادی و جوپولیتیک به هم گره خورده و چون مناسبات سیاسی ما با روسیه مناسبات رو به گسترش است، بنابراین تلاش میکنیم که روسیه در کوریدور اقتصادی افغانستان نقش مهم و اساسی ایفا بکند و افغانستان هم سیاست اقتصاد محور خود را به این معنی طراحی و تدوین کرده که کوریدور اورآسیا باشد و حلقه وصل آسیای مرکزی و جنوبی باشد و در حوزه ترانزیتی هم ما تلاش میکنیم موقعیت ترانزیتی خود را احیاء و تقویت بکنیم که پروژه کلان تاپی و پروژه کاسا یک هزار میتواند در این احیاء موقعیت ترانزیتی افغانستان و در تقویت کوریدور اقتصادی افغانستان نقش مهم و اساسی ایفا کند.
چه پیشنهادهایی شما دارید در پروژه های تاپی یا کاسا؟
نظری: در دوره امارت اسلامی گامهای بسیار جدی و قوی در این راستا برداشته شده بخاطریکه امنیت سراسری فعلا در افغانستان وجود دارد و فسار ریشهکن شده و تسهیلات در قوانین و مقررات بوجود آمده و اراده امارت اسلامی هم اینست که افغانستان به جای اینکه مرکز تنشهای ژئوپولیتیک کشورهای مختلف باشد، مرکز همکاریهای اقتصادی، تجاری و ترانزیتی باشد، به همین دلیل است که عملا فعالیت پروژه تاپی در خاک افغانستان در جریان است و ما تلاش میکنیم که سرعت بیشتر به این افزوده شود و عملا ما بتوانیم در ارتباط با رشد اقتصادی پایدار افغانستان و منطقه گامهای جدی، اساسی و برجسته برداریم، برخی تنشهایی که بین کشورهای منطقه اتفاق میافتد مثل تنشی که بین هند و پاکستان شکل گرفت، این روند را با تاخیر روبرو ساخت، اما تلاش ما اینست که افغانستان بتواند عملا در شگوفایی اقتصادی منطقه نقش اساسی را ایفا بکند و به سهم خود در کاهش تنش هم نقش برجسته و برارزنده را ایفا کند.
به نظر تان مشکلات اصلی در اجرای پروژه تاپی چیست؟
نظری: در گذشتهها ناامنی که وجود داشت در افغانستان در دوره موسوم به جمهوریت، مهمترین مانع بود، در حال حاضر این مانع برداشته شده، اراده و انگیزه جدی هم در مسوولان امارت اسلامی وجود دارد که این پروژه به مرحله اکمال برسد، مهمترین مشکل رقابت ژئوپولیتیکی است که در حوزه جنوب آسیا وجود دارد و توازن قدرتی که در جنوب آسیا وجود دارد، گاهی باعث میشود که بالانس برهم بخورد و این تنش و منازعه عملا یک مانع و محدودیتی ایجاد کند که با کاهش تنش و روند مصالحه که بین هند و پاکستان شکل گرفته، امیدواری ما اینست که میتوانیم گامهای جدی و سریع را در ارتباط با عملیاتی ساختن و اجرایی ساختن پروژه تاپی برداریم.
شما درمورد رقابتهای ژئوپولیتیک در جنوب آسیا صحبت کردید، همه در جریان هستیم که این روزها حملات اسرائیل به ایران صورت میگیرد و درگیری بین ایران و اسرائیل در جریان است، این درگیری چه تاثیری بر اقتصاد افغانستان خواهد داشت؟
نظری: ایران یکی از همسایه های ما است. ما مرز مشترک داریم و مشترکات فراوان از نظر تاریخی و تمدنی و فرهنگی با ایران داریم. بنابراین در حال حاضر ایران یکی از شرکای قابل توجه در حوزه اقتصادی افغانستان محسوب میشود و ما در حدود سه و نیم میلیار دالر با هم مبادلات اقتصادی و تجاری داریم. قرار است که تا سقف ده میلیار دالر مبادلات اقتصادی ما ارتقا پیدا بکند. وقتی که تنش و درگیری و جنگ اتفاق میافتد قطعا تأثیرات منفی دارد روی وضع اقتصادی ما، منتها تلاش میکنیم که بصورت موقتی و مقطعی گزینههای جایگزین را در دستور کار خود قرار بدهیم، مثلا کوریدور قفقاز را تقویت بکنیم، روابط خود را از نظر اقتصادی با آسیای میانه تقویت کنیم، با بندر کراچی از نو یک روند جدید را در دستور کار خود قرار بدهیم که اقتصاد ما آسیب نبیند. در عین زمان تلاش میکنیم که از نظر دپلوماتیک هم این روند بگونهیی سوق پیدا بکند که این منازعه هرچه زودتر برش نقطه پایان گذاشته شود و ختم شود تا ما مبادلات اقتصادی و تجاری خود را با ایران از سر بگیریم و بتوانیم با او سقف مورد نظر که گسترش مبادلات اقتصادی تا سطح ده میلیار دالر است درست پیدا بکنیم از این نظر است که در حال حاضر ما گزینههای مختلف در دستور کار خود داریم که از جمله تقوییت مناسبات اقتصادی و تجاری با آسیای میانه و از جمله روسیه و چین میتواند باشد.
چشم انداز استراتژی که شما از آینده اقتصادی افغانستان برای پنج – ده سال آینده چی هست؟
نظری: ما برنامههای مختلف داریم برای رشد اقتصادی پایدار در افغانستان، اول اینکه ما تلاش میکنیم تا تولیدات داخلی خود را ارتقا ببخشیم، حمایت از رشد تولیدات داخلی نقطه اصلی سیاستگذاری در حوزه اقتصادی است، دوم اینکه ما زیربناها و زیرساختها افغانستان را میخواهیم که اعمار، احیا و تقویت بکنیم که و در این ارتباط البته به کشورهای دوست افغانستان مثل روسیه نیاز داریم و امیدوارم که همکاری ما به این روند منجر شود چون بسیاری از زیرساختهای افغانستان محصول فعالیتهای روسیه است یا اتحاد جماهر شوروی وقت، بنابراین مهندسان روسی با فضای افغانستان با واقعیتهای افغانستان کاملا آشنا اند و بیش از هر کشوری میتواند در تقویت زیرساختها و زیربناها با ما همکاری داشته باشد. مرحله بعدی اینست که ما زراعت افغانستان یا کشاورزی افغانستان را میخواهیم که قوی و تنومند و میکانیزه بسازیم، با فناوری روز مجهز بسازیم، چون افغانستان هنوز هم یک کشور متکی به زراعت است، در عین زمان گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد فراسنتی و روند صنعتیساختن افغانستان را ما در دستور کار خود داریم. و در این روند تقوییت موقعیت ترانزیتی افغانستان در نقطه کانونی سیاستگذاری ما قرار دارد. این همه بحثهای جدی و اصلی هست که ما میخواهیم برای رشد اقتصادی پایداد در یک بازی زمانی میان مدت و کوتاه مدت به آن دست پیدا بکنیم که چشم انداز اقتصادی افغانستان را روشن میتواند ارزیابی و تحلیل بکند.
افغانستان و شراکت روسیه را در کوریدور شمال-جنوب چگونه ارزیابی میکند؟ در حال حاضر چه اقدامات خاصی برای افزایش ظرفیت این مسیر در حال انجام است؟
نظری: من اشاره کردم که افغانستان و روسیه میتوانند مناسبات اقتصادی و تجاری و ترانزیتی خود را ارتقا ببخشند و این اراده در مسئولان امارت اسلامی هم وجود دارد و روسیه هم گامهای مهم و برجسته برداشته که میتواند این روند را تقویت کند. من پیشتر اشاره کردم که نام امارت اسلامی را از فهرست گروههای ممنوعه حذف کرد، سفیر ما را قبول کرد و سطح مناسبات سیاسی و دپلوماتیک دو کشور در سطح سفیر ارتقا پیدا کرده، سرمایهگذاران روس علاقمند سرمایهگذاری در داخل افغانستان هستند و پیشینه تاریخی دو کشور هم مبتنی بر همکاری استوار بوده و تجربیاتی که روسها در افغانستان دارند از نظر فناوری، از نظر مبادلات اقتصادی و تجاری، میتواند در سرعت مبادلات اقتصادی بین دو کشور نقش اساسی و کلیدی ایفا بکند. از طرف ما هیچ مشکلی وجود ندارد، امیدوارم که در سال آینده ما صحبتهای اولیه که داشتیم، این را بتوانیم به مرحله عمل و اجرا برسانیم و در این نشستی هم که ما شرکت کردیم و صحبتهایی که با برخی مقامات بلند پایی روسیه داشتیم این اراده و انگیزه را در روسیه هم دیدیم که آنها هم علاقمند است که عملا افغانستان بتواند نقش اساسی را در کوریدور اورآسیا بازی بکند و روسیه هم به عنوان قویترین سرمایهگذار بتواند در داخل افغانستان در رشد و توسعه اقتصادی افغانستان نقش اساسی داشته باشد.
شما اسپوتنیک را میخوانید؟ لطفا نظر خود را در مورد اسپوتنیک بفرماید؟
اسپوتنیک از نظر ما یکی از رسانه های معتبر بین المللی هست که واقعیت های افغانستان، منطقه و جهان را به صورت واقعی و بدون اهداف سیاسی تعقیب میکنه، منعکس میکنه و نشر میکنه. به او دلیل است که از نظر ما اسپوتنیک یکی از رسانه های معتبر با واقعیت های در خورشان منطقه و جهان است. و هم تحلیل های اسپوتنیک را در در ما تحلیل های واقعی، درست، کارشناسانه و واقعی بنانه و منصفانه هست. به اودلیل است که ما هم اسپوتنیک را تعقیب میکنیم و هم تحلیل های اسپوتنیک از نظر ما تحلیل های واقعی و درست، کارشناسانه واقع بیانه و منصفانه است، یعنی مثل برخی رسانه های غربی نیست که واقعیت ها را وارونه جلوه بدهد. یا یک تبیین انحرافی داشته باشه از رویدادها با اهداف جوپولیتیک و سیاسی. به او دلیل است که اسپوتنیک را در در ما یک رسانه قابل اعتبار و میتانه بگونه با سابدهنده واقعیت های باشه که در پرامونی. ما و منطقه و نظام بین الملل اتفاق میفته و ما آرزو میکنم که اسپوتنیک این مسیر خود همچنان تداون ببخشه و همیشه موفق و سرفراز بالنده باقی بماند.