اهمیت گذشتن پروژه "یک کمربند یک جاده" از دهلیز واخان برای اقتصاد افغانستان
17:33 16.10.2023 (بازآوری شدن: 22:02 16.10.2023)
© AFP 2023 / Jade GaoМужчина позирует рядом с инсталляцией форума "Один пояс - один путь" в Пекине, Китай
© AFP 2023 / Jade Gao
عضو شوید
طالبان به سومین نشست یک کمربند و یک جاده در پکن دعوت شده اند، با توجه به سیاست اقتصاد محور چین و علاقه مندی به سرمایه گذاری در افغانستان، این رویداد را می توان یک فرصت اقتصادی برای افغانستان به حساب آورد. در صورت جلب توجه ها به ظرفیت های سرمایه گذاری و موقعیت ترانزیتی افغانستان چه پیامدهایی در انتظار افغانستان خواهد بود؟
به گزارش اسپوتنیک، سومین نشست بین المللی "یک کمربند و یک جاده" به ابتکار چین در تاریخ 17 و 18 اکتبر در پکن برگزار می شود. طالبان نیز در این اجلاس علیرقم به رسمیت شناخته نشدن دعوت شده اند. سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان در جریان این نشست سرمایهگذاران بزرگی را به افغانستان دعوت خواهد کرد و همچنین یک بار دیگر با مقامات چینی در مورد انکشاف زیرساختی دهلیز واخان برای ارتباط مستقیم افغانستان با چین گفتگو به خواهد کرد.
قبلا نیز نماینده ویژه چین در امور افغانستان، یو ژیائوونگ، در فرمت مسکو مشخصاً به نوسازی دهلیز واخان در بدخشان به عنوان بخشی از احیای جاده بزرگ ابریشم، اشاره کرد و همچنین بر آمادگی چین برای ادامه تعامل با طالبان در موضوعات مختلف تاکید کرد.
تاریخچه دهلیز واخان
دهلیز واخان یک مسیر تجاری باستانی و یک گذرگاه استراتژیک فوق العاده محسوب میشود در دوره بازی بزرگ قرن نوزدهم، کریدور واخان قبل از تقسیم در بین چندین کشور، به عنوان یک منطقه مستقل بین امپراتوری های روسیه و انگلیس و دارای حاکمیت خودمختار که رودخانه پنج را در بر می گرفت، عمل می کرد.
در حال حاضر واخان منطقه ای در ولایت بدخشان افغانستان است که در جنوب با پاکستان 300 کیلومتر در جهت شمال شرقی و غربی آن بیش از 260 کیلومتر با تاجیکستان و 74 کیلومتر با چین مرز مشترک دارد. دهلیز واخان به دلیل توپوگرافی خاص در میان رشته کوههای هندوکش، هیمالیا، قره قروم و کوه های تیانشان واقع شده است و مساحتی معادل 14.080 کیلومتر را شامل می شود.
از دیرباز کریدور واخان مهمترین نقطه اتصال مسیر جاده ابریشم توسط اروپایی ها و چینی ها برای رسیدن به دشت های هند و خطوط ارتباطی دریایی اقیانوس هند از طریق سواحل دریای عرب به حساب می آمد. مارکوپولو از این مسیر عبور کرد و پرتغالی ها این مسیر را طی کردند تا به چین برسند.
کریدور واخان دارای سه مسیر است:
1.
مسیر شمالی: عبور از کنار رودخانه های پنج و پامیر در شمال و در انتها رودخانه اسکو در چین از طریق دریاچه زورکول. 2.
مسیر جنوبی از طریق گذرگاه واخجیر به چین می رسد اما به دلیل بارش برف بیش از نیمی از سال بسته است. 3.
مسیر مرکزی است که هر دو مسیر شمالی و جنوبی را در واخان متصل می کند و از طریق گذرگاه کوهستانی تگرمنسو با ارتفاع 4،827 متر به چین منتهی میشود.با توجه به جغرافیای کوههای پامیر ایجاد زیرساخت این سیستم مشکل و پرهزینه خواهد بود. با این حال نمونه های زیادی از پروژههایی وجود دارند که در مناطق مشابه و حتی سخت تر از لحاظ جغرافیایی در منطقه تکمیل شده اند.
© Photo / FB/ آمریت گردشگری بدخشانولسوالی واخان بدخشان
ولسوالی واخان بدخشان
© Photo / FB/ آمریت گردشگری بدخشان
اهمیت اعمار دهلیز واخان برای اقتصاد افغانستان
افغانستان می تواند از کریدور واخان به عنوان کارت موثر در رابطه با پاکستان و هند سود ببرد. همچنین ارزش استراتژیک افغانستان را در سازمان های منطقه ای مانند سارک و ساکو تقویت می شود. شکی نیست سهم داشتن در مسیر ابتکار "یک کمربند یک جاده" که در راستای اتصال منطقه ای مانند کریدورهای شمال-جنوب است برای افغانستان اهمیت زیادی دارد.
در این مورد عبدالنصیر رشتیا کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اسپوتنیک افغانستان می گوید: به هر پیمانه که روابط اقتصادی و تجارتی افغانستان با کشورهای همسایه و منطقه وسیع تر میگردد به همان پیمانه راه برای حل مسائل سیاسی و بهبود روابط دیپلماتیک با کشور های منطقه و جهان هموارتر می شود، و بنابراینکه چین یکی از کشورهای بزرگ اقتصادی در منطقه و در جهان عنوان می گردد ایجاد روابط استراتژیک اقتصادی افغانستان با چین به نفع کشورمیباشد، چون افغانستان یک کشور محاط به خشکه بوده و به آبهای آزاد دسترسی ندارد و در بخش تجارت بین المللی ازاین نظر با مشکلات جدی مواجه میباشد که بنابراین ایجاد دهلیز واخان یکی از ضروریات و اولویت های مهم برای افغانستان به شمار میرود که افغانستان را بطور مستقیم با چین وصل مینماید؛
از سوی دیگر کشور چین که دارای یک دیدگاه اقتصاد محور است، به دنبال وصلکردن چین توسط پروژه یک کمربند یک جاده و دهلیز واخان به کشورهای آسیای میانه میباشد تا به این ترتیب به کشور های اروپایی متصل گردد، و بنابراین به ساختن این دهلیز بیشتر علاقه مند است؛
همچنان ایجاد این دهلیز به ثبات وامنیت دایمی درافغانستان منجرخواهد شد و افغانستان را از انزوا بیرون خواهد نمود، و ازطرف دیگر معادن افغانستان که منبع خوبی برای جذب سرمایه گذاری بوده و چین نیزعلاقه مند به سرمایه گذاری در آن می باشد؛
عبدالبصیر رشتیا: سیاست های اقتصاد محوری حکومت فعلی افغانستان برای کشورهای منطقه بخصوص چین دلگرمی هایی را ایجاد کرده است تا در افغانستان سرمایه گذاری کنند و این بخشی از سیاست دولت فعلی است تا بیشتر جذب سرمایه گذاری کند و از اتکا به کمک های بین المللی بی نیاز شود و از شدت سونامی بیکاری که در افغانستان جریان دارد بکاهد و بدین ترتیب مردم از دایره فقر خارج شوند.
شبیر بشیری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اسپوتنیک می گوید: اشتراک افغانستان در پروژه یک کمربند یک جاده دارای اهمیت استراتژیک برای افغانستان است و اشتراک افغانستان در این پروژه مهم می باشد.
اگر پروژه یک کمربند یک جاده از مسیر افغانستان عبور کند این پروژه می تواند در توسعه پایدار و رشد اقتصادی افغانستان نقش راهبری و کلیدی را ایفا کند. بنابر این گسترش روابط اقتصادی و تجارتی با کشور های همسایه و منطقه من حیث یک عامل راهبردی در توسعه پایدار افغانستان می تواند عمل کند.
چنین نتیجه گرفته می شود که کریدور واخان اهمیت متقابل برای افغانستان و چین دارد، کما اینکه کریدور واخان از نقش مهمی در تقویت پیوندهای تجاری جمهوری خلق چین با اقتصاد بین المللی برخوردار است و در صورت اجرای طرح های زیرساختی برای توسعه شبکه راههای مواصالتی ضمن اتخاذ موضع دفاعی در مسئله امنیت (بخصوص بحث گروههای افراط گرای اسلامی در تاجیکستان-ازبکستان- ترکمنستان و افغانستان) و سرمایه گذاری پرسود، می تواند به همگرایی و انسجام بخشیدن ولایات شمالی افغانستان در راستای اهداف اقتصادی بسیار مثمر ثمر باشد.
به هرحال تبدیل این کریدور به مسیری مطمئن برای تبادلات اقتصادی-تجاری مستلزم سرمایه گذاری وسیع و ثبات نسبی در افغانستان خواهد بود. البته دور از ذهن نیست با گسترش برنامه های توسعه ای چین در ولایت بدخشان بخصوص کریدور واخان شاهد افزایش فعالیت گروههای افراطی به عنوان مانعی بر سر اجرای طرح های اقتصادی چین در منطقه مورد نظر باشیم. اینحاست که توانایی حاکمان فعلی (طالبان*) افغانستان در معرض آزمون بین المللی قرار خواهد گرفت و درستی و نادرستی ادعاهای آنها مبنی بر عدم حضور گروه های تروریستی در مرزهای شمالی افغانستان با ثبوت مشخص خواهد شد.
طالبان* — این سازمان به دلیل فعالیت های تروریستی تحت تحریم های سازمان ملل قرار دارد.