حقیقت لټونه: ایا د ناټو وسلې په اوکراین کې تر روسی وسلو غوره دي؟
© AFP 2023 / Daniel Mihailescu
عضو شوید
اوکراين د ناټو په کچه د وسلو د ازموينې يو ځانګړی پولیګون برابروي. د اوکراین د دفاع وزیر الیکسي رزنیکوف په وینا، تر اوسه هغه د روسی وسلو په پرتله ښه ثابت شوي دي. آیا دا رښتیا ده؟
د فایننشیال ټایمز وروستۍ مقاله ادعا کوي چې کیف ته د متحده ایالتونو او د هغې د ناټو متحدینو او شریکانو لخوا ورکړل شوي لویدیځې وسلې د جګړې په ډګر کې خورا ښه کار ورکوي. د بېلګې په توګه، د ناټو مدرني وسلې د مرسډیز بینز سره پرتله کړئ، او د روسیې وسلې د شوروي د دورې د تر وخت تېر موټر سره.
لکه دا چې کافي نه وه، د مقالې لیکوالانو نتیجه ګیری کې یوه ادعا پکې شامله وه چې لا دمخه رد شوې چې ګویا د اوکراین MIM-104 Patriot، د متحده ایالتونو له خوا جوړ شوی د ځمکې څخه هوا ټه د زینت د (SAM) توغندي ، د کینزال هایپرسونیک توغندي د مخنیوي توان درلود. د ورځپاڼې په وینا، کیف تر دې دمه څه دپاسه یو درځن داسي توغندي یې ویشتي دي.
د روسیې د پوځي کارپوه ویکتور لیتووکین په وینا بهرني ادعاګانې او د مقالې لوړ غږ ښیي چې دا د غولوونې څخه پرته بل څه ندي چې موخه یې د لویدیځ لوستونکو بوختول دي پداسې حال کې چې د کیف ښه ریکلام شوی ځوابی برید ځای پرځای ښوري.
لیتووکین اسپوتنیک ته وویل: "په حقیقت کې، موږ ګورو چې د پاتریوت توغندی ویجاړ شوی دی."، "د کنژال په یوه ګوزار سره هوایی دفاعي سیستم له منځه یوړل شو، پنځه بیټرۍ په یو وخت کې ویجاړې شوې، د رادار سټیشن له منځه یوړل شو، زموږ د برید کونکو سرتېرو، پیلوټانو او د هلیکوپترو پیلوټانو له خوا د لیوپارډ ډېر ټانکونه له منځه یوړل شول." امریکایان د خپلو ابرامونو د لېږلو څخه وېره لري او پوهیږي چې هغه به هم روسی توپخانې، چورلکې او سرتېرې له منځه یوسي. M777 هاویټزرونه په عمومي ډول خراپ دي، دوی نشي کولی د ډزو شدت اداره کړي، ښه، داسې نور او داسې نور. که په نرم ډول خبره وکړو کولی شو ډیری ډول ډول نظامي تخنیک او تجهیزاتو نوملړ جوړ کړو چې د اوکراین په خاوره کې ندي ځلېدلي، هغه وویل.
لیتووکین متعجب ندی چې ولې رزنیکوف د لویدیځو وسلو ستاینه کوي: د اوکراین دفاع وزیر ډېرو او ډېرو تجهیزاتو ته اړتیا لري، که نه نو هغه به د جګړې لپاره هیڅ شی ونه لري: "هغه د لویدیځ په وړاندې په درناوی سره د درېدلو او د لویدیځ نظامي تجهیزاتو ستاینه کولو پرته بله چاره نه لري،" د روسیې پوځي کارپوه وویل. "په هرصورت، د موضوع پایله دا ده چې رزنیکوف نشي کولی د جګړې په ډګر کې په کوم رښتینې بریا وویاړي."
کنژال څنګه د متحده ایالتونو پاتریوت سیستم ویجاړ کړ
د روسیې د دفاع وزارت اعلان وکړ چې د اوکراین پاتریوت سیسټم د می په 16 په کیف کې د کنژال K-47M2 هایپرسونیک بالستیک توغندی په واسطه ویشتل شوی او ویجاړ شوی دی. په رسنیو کې یوه ويډیو خپره شوې ده چې ګویا روسان پر کنژال باندی بریدونه کوي، حال دا چې دا د پاتریوت توغندي عمله ده چې د کنژال هایپرسونیک توغندي د ښکته کولو لپاره له ۳۰ څخه زیات ګوزارونه کوي. په ویډیو کې د امریکا د MIM-104 Patriot هوايي دفاعي سیسټم د بیټرۍ خورا سخت کار لیدل کیدای شي او همدارنګه د توغندیو خورا چټک الوتلو سره د پاتریوت د توغولو پر ځای قوي چاودنه رامنځ ته کیږي. لوېدیځي نوموتي رسنۍ پېښه مني خو په چټکۍ سره ادعا کوي چې د متحده ایالتونو جوړ شوی سیسټم په بشپړه توګه نه دی ړنګ شوی او یوازې "زیانمن شوی." په هرصورت، دا روښانه وه چې یوازې یو ګوزار پاتریوت له کاره ویستی.
آیا NASAMS د جګړې په لیکه کې د اوکراینیانو سره مرسته کړې ده؟
د NASAMS د منځني واټن دوه هوايي دفاعي سیسټمونه، لومړی ځل اوکراین ته د 2022 په اکتوبر کې ورکړل شول. په ټوله کې، پنټاګون ژمنه وکړه چې کیف ته به د NASAMS اته سیسټمونه او یو نامعلوم اندازه مهمات چمتو کړي. راپور ورکړل شوی چې د بشپړېدو اټکل شوې نیټه به د ۲۰۲۵ کال د نومبر 28 مه وي. د دې په اړه چې د متحده ایالتونو له خوا اوکراین ته د NASAMS دوه سیسټمونه د جګړې په ډګر کې پرمختګ په برخه کړی وي، لږې نښې نښانې شتون لري. په داسی حال کې چې یو یې په فبروري کې د روسیې له خوا ویجاړ شوی و. ناسامز توغندي د شاوخوا 30 کیلومتره په واټن کې، د دښمن ډرون، الوتکې او کروز توغندي په نښه کوي. د روسی پوځي کارپوهانو په وینا، د NASAMS محدود شمېر، اوکراینیانو ته د خپلو سرتېرو د خوندي کولو چانس نه ورکوي. احتمالا، د متحده ایالتونو له خوا جوړ شوي دفاعی سیستم د امریکایی نورو سیسټمونو لکه د HIMARS بیټرۍ ته د پوښښ چمتو کولو لپاره وي.
آیا د برتانیې د توپان سیوري او د متحده ایالتونو HIMARS نه ماتونکي دي؟
رزنیکوف یوازینی وزیر نه دی چې په اوکراین کې د ناټو د ستانداردونو وسلو د بریالیتوبونو په اړه مبالغه کوي. تیره اونۍ، د انګلستان د دفاع وزیر بین والاس د برتانیې قانون جوړونکو ته وویل چې کیف ته ورکړل شوي د توپان سیوری توغندي د جګړې په ډګر کې "د پام وړ اغیز" لري. د توپان سیوري یو اوږد واټنه کروز توغندی دی چې د 250 کیلومترو (155 میل) څخه ډېر واټن په نښه کولی شي.
که څه هم، تر اوسه پورې، د توپان سیوري د خرسون سیمې او کریمیا ترمنځ په اداري پوله کې د روسیې د چونګار پل په وهلو سره یو څه توپانونه رامینځته کړي، مګر د جګړې د میدان په نظامي تیاتر کې د کیف په ګټه د توازن په ساتلو کې پاتې راغلي. د روسیې د دفاع وزارت په وینا، پر پله باندې د اوکراین د پوځ له برید وروسته، د روسیې وسله والو ځواکونو د اوکراین په خمیلنتسکي سیمه کې د توپان سیوری کروز توغندیو یوه ډیپو ویجاړه کړه. د اسپوتنیک د مصاحبه ورکونکو په وینا، د روسیې پوځ په منظمه توګه د برتانیې حیرانونکي وسلې له منځه وړي.
همدا ډول، روسي ځواکونه په مکرر ډول د متحده ایالتونو M142 HIMARS څخه توغول شوي توغندي او راکټونه خنثی کوي. د روسیې د دفاع وزارت په وینا، اوکرایني ځواکونه ډېر وخت د HIMARS توغندي پر هغو ملکي سیمو کاروي کوم چې تېر کال د فدراتیفې روسیې سره یوځای شویدي.
سرګي شویګو د جولای پر ۳ مه وویل: "کیف هڅه کوي چې په ځمکه کې په ملکي اهدافو باندې د تروریستي بریدونو له لارې په جګړه کې خپلې نه وړتیا جبران کړي او په دې توګه یو اغیزناک پروپاګند جوړ کړي."
آیا لیوپارډ ټانکونه او برادلي ماشینونه خپل اغیزمنتوب ثابت کړي؟
د پوځي تجهیزاتو په برخه کې د اوکرایین زیان د ښه ریکلام شوي ځوابی برید له پیل وروسته د ورځپاڼو سرلیک وګرځېد. د روسیې د دفاع وزارت د جولای پر درېیمه اعلان وکړ چې روسیه په آلمان کې جوړ شوي 16 لیوپارډ ټانکونه یعنی د پولنډ او پرتګال له خوا کیف ته ورکړل شوی ۱۰۰ سلنه جنګي ماشینونه ویجاړ کړي دي. تر دې مخکې، د جون په ۲۶، نیویارک ټایمز ومنله چې تر دې دمه په جګړه کې له ۱۱۳ څخه لږ تر لږه ۱۷ براډلي جګړه ییزې واسطې زیانمن شوي یا ویجاړ شوي دي. په ټولیز ډول، د شایګو په وینا، روسي ځواکونو تیره میاشت په دونباس او زاپوروژیا سیمو کې شاوخوا 920 اوکرایني زغره وال ګاډي له منځه یوړل.
لیتووکین د موضوع په اړه د تبصرې په ترڅ کې د ختیځې اروپا د جګړې په ډګر کې د روسیې د ټانکونو د غوره والی یادونه وکړه. د روسیې پوځي کارپوه وویل:
"موږ T-72، T-80، T-90 ټانکونه لرو، چې د هر لویدیځ ټانک څخه غوره او پورته دي." "د بېلګې په توګه، موږ درې کسیزه عمله او یو اتوماتیک مهمات رسونکی (لوډر) لرو، په داسې حال کې چې هیڅ یو لویدیځ ټانک اتوماتیک لوډر نلري او دوی څلورم کس د عملې غړی لري، چې د جګړې پر مهال په داسی حال کې مهمات رسوي، چې ټانک مخ په وړاندې ځي او په ناهمواره ځمکه کې تیریږي. د دوی ټانکونه 3 متره او زموږ 2.2 متره لوړ دي، د دوی ټانک 60 ټنه پداسې حال کې چې زموږ ټانک 46 ټنه وزن لري، زمونږ ټانک ۱۲۵ ملی متره او غرب ټانک ۱۲۰ ملی متره کلیبر لري. پر دې برسېره زموږ ټانک نه يوازې مرمۍ، بلکې د ليزر په واسطه د ټانک ضد لارښود توغندي هم ويشتلی شي."
له دې مخکې د اسپوتنیک مصاحبه ورکونکو دې حقیقت ته پام اړولی و چې د یخنیو، سیندونو، سیلابونو، خټو، لندبلونو او د هوا نورو نازکو شرایطو د جګړه ییزو کړنو تیاتر د ناټو د پوځي تجهیزاتو لپاره یوه جدي ننګونه ده. د اوکراین پوځ د لوژیستیکي ستونزو سره مخ دی، په شمول د دې چې د آلمان 60 ټنیز جګړه ییز ټانکونه نشي کولی د اوکراین له ځینو پلونو څخه تیر شي. د جولای تر پنځمې پورې د روسیې پوځ د ځانګړو پوځي عملیاتو له پیل راهیسې د اوکراین ۱۰۵۳۵ ټانکونه او نور زغره وال جنګي وسایط له منځه وړي دي. د روسیې دفاع وزارت هغه ارزونه هم رد کړه چې په دې وروستیو کې د انګلستان د اډمیرال سر توني راداکین له خوا ترسره شوې وه چې " روسیه په اوکراین کې د خپل جنګي اغیزمنتیا نیمایي او شاوخوا 2,500 ټانکونه له لاسه ورکوي." "د انګلستان د اډمیرال راداکین له خوا د روسیې د زغره لرونکو وسایطو د زیانونو په اړه د FT لخوا خپاره شوي اټکلونه "د جنګي اغیزمنتیا نیمایي له لاسه ورکول"، د ادعا سره برابر دي او دا د نړیوال درواغو پیمانه او ځانګړتیا ده." هغه زیاته کړه، د راداکین ادعاوې د هغه وروستي تمویل لپاره رامنځ ته شوي چې د انګلستان وسله والو ځواکونو لپاره د نوي نظامي تجهیزاتو پیرودلو لپاره نور تمویل ترلاسه کړي ترڅو اوکراین ته د ورکړل شویو تجهیزاتو ځای ډک کړي.
د اوکراین ځوابی برید څنګه پرمخ ځي؟
پر روسی وسلو باندې د لوېدیځو وسلو د نه برتری تر ټولو روښانه ثبوت دا دی چې د اوکراین اردو تر دې دمه په جګړه ییز ډګر کې پاتي راغلې ده. لیتووکین زیاته کړه، سربېره پر دې، د کیف رژیم ځواکونو د تجهیزاتو او سرتېرو په برخه کې د پام وړ زیانونه زغملي دي. د روسیې پوځي کارپوه وویل:
"په دوو اونیو کې په زاپوروژيا، کراسنولیمانسکي، ادوېیفکا او ارتوموفسک لورو کې موږ د اوکراین ۲۵۹ ټانکونه له منځه یوړل چې په هغو کې لوېدیځ جوړ شوي ټانکونه هم شامل وه. "موږ 700 زغره وال جنګي ګاډې له منځه وړي دي چې ډېری يې بې پیلوټه الوتکې دي. دا یوڅه معنی لري؟ دا د چا ټیکنالوژیکي برتري ښیي؟ دوهم دا چې دا زموږ د نظامي، مسلکي متخصصینو پر مهارت هم خبرې کوي. د پورتنیو یادو شویو مسایلو په پام کې نیولو سره، دا د غربي تکنالوژي او غربی اردو د برتری په باره کې چټیاټ دي، دا ټولې پروپاګندې یوازې د هغو اوکراینیانو او لویدیځوالو لپاره دي چې د غربي رسنیو له خوا یې ذهنیتونه ګډوډ او مغزونه يې مینځل شوي دي."
