چرا امریکا و دولت پیشین افغانستان در امر مبارزه با موادمخدر ناکام ماندند؟
© AP Photo / David Guttenfelder
عضو شوید
کارشناس مسائل سیاسی افغانستان افزایش جنگ و ناامنی، فساد گسترده، عدم اراده جدی، هم‌دستی بعضی از مقام‌های حکومتی با قاچاقچیان مواد مخدر و فرماندهان طالبان، حمایت‌های بیرونی را دلایلی دانست که امریکا و دولت پیشین افغانستان توانستند در امریکا در امر مبارزه با کشت، تولید و قاچاق موادمخدر موفقانه عمل کنند.
پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در اگست 2021، این گروه به جامعه جهانی تعهد کرد که با قاچاق و کشت مواد مخدر مبارزه می‌کند. در 3 اپریل 2022، طالبان کشت خشخاش و همچنین تولید و قاچاق موادمخدر را در افغانستان ممنوع کرد. اما این کار مانع کشت و تولید موادمخدر در جنوب افغانستان نشد.
پیشتر، ولادیمیر تارابرین رئیس بخش تهدیدات و چالش‌های جدید وزارت خارجه روسیه می‌گوید حجم تولید مواد مخدر در افغانستان در مقایسه با سال 2001 تقریبا 40 برابر بیشتر شده و همچنین گفت افغانستان به بزرگترین آزمایشگاه تولید مت‌آمفتامین (شیشه) تبدیل شده و چشم‌انداز کشت جایگزین بعید به نظر می‌رسد. در عین حال، افزایش قابل توجهی در قاچاق موادمخدر در امتداد "مسیر شمالی" ثبت شده است.
به گفته وی، در تاجیکستان در سه ماه اول سال 2022میلادی، 14.5 برابر بیشتر مواد مخدر افغانستان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کشف و ضبط شده است.
دلیل افزایش کشت و قاچاق موادمخدر در افغانستان چیست، فرهاد ابرار، کارشناس مسایل به اسپوتنیک افغانستان گفت:
"یکی از دلایلی‌که امریکا و دولت پیشین افغانستان نتوانست در امر مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر موفقانه عمل‌کند افزایش جنگ و ناامنی بود. با گسترش ساحه نبرد و حضور گروه طالبان در مناطق بیشتر کشت و تولید مواد مخدر هم‌چنان افزایش پیدا کرد، به‌عنوان نمونه هلمند در جنوب افغانستان یکی ولایات بود که جایگاه نخست کشت و تولید مخدر را به خود اختصاص داده بود. در کنار جنگ عوامل دیگر همچون فساد گسترده، عدم اراده جدی در امر مبارزه با کشت و تولید مخدر، هم‌دستی بعضی از مقام‌های حکومتی با قاچاقچیان مواد مخدر و فرماندهان طالبان و در کنار این حمایت‌های بیرونی از این پدیده از موضوعاتی دانسته میشود که افغانستان را در صدر کشورهای تولید کننده مواد مخدر جهان قرار می‌دهد".
براساس برآورد دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، در سال 2021 حدود 6800 تُن معادل تریاک در افغانستان تولید شده است که حجم عواید موادمخدر به 14 درصد تولید ناخالص داخلی کشور رسیده است.
دست‌آورد 20 ساله کشورهای ناتو در مبارزه با مواد مخدر در افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید، آقای ابرار افزود:
"با توجه به این‌که پسأ سال 2001 کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان سیر صعودی فوق‌العاده‌ی داشته و رقم معتادان مواد مخدر در افغانستان افزایش چشم‌گیر و رقمی حدود 4 میلیون نفر داشته، فکر می‌کنم دولت پیشین افغانستان و متحدان غربی‌اش به‌خصوص ایالات متحده در امر کاهش این پدیده شکست خورده و ناتوان بودند. اگر این روند سیر نزولی در زمینه کشت و تولید و کاهش معتادان را می‌داشت شاید آن زمان ما مکثی بر موفقیت هر دو جناح می‌کردیم اما متأسفانه قضیه این‌طور نیست".
افغانستان به‌عنوان یکی از کشورهای دانسته میشود که جایگاه نخست بیش‌ترین کشت، تولید و قاچاق مواد جهان را همواره به خود اختصاص داده‌است. در حالی‌که کشت مواد مخدر در سال 2001 به 33 تُن می‌رسید اما این رقم در سال 2019 به 6700 تُن، در سال 2020 نزدیک به 7 هزار تُن رسید.
آیا فرمان طالبان مبنی بر کشت منع کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر تاثیر دارد، کارشناس مسائل سیاسی افغانستان گفت:
"در شرایط کنونی و با صدور فرمانی توسط رهبر طالبان مبنی بر منع کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر فکر می‌کنم از یک‌طرف گروه طالبان درپی افزایش قیمت این پدیده و از طرف دیگر جلب رضایت جامعه جهانی است، اما با توجه به این‌که کشت و تولید مواد مخدر منبع غنی و پُر سود گروه طالبان دانسته میشود باید گفت که خیلی زود یک‌بار دیگر این پدیده به‌عنوان منبع سود و ابزار فشار بر منطقه و جامعه جهانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت".
وی اضافه کرد:
"تا زمانی‌که گروه طالبان به چالش‌های اقتصادی در زمینه حکومت‌داری مواجه باشند و تا زمانی‌که بدانند از رهگذر مواد مخدر می‌توانند منطقه و جامعه جهانی را تحت فشار قرار دهند دست از کشت و تولید و حمایت در این خصوص نمی‌کشند".
افغانستان به‌عنوان یکی از کشورهای دانسته میشود که جایگاه نخست بیش‌ترین کشت، تولید و قاچاق مواد جهان را همواره به خود اختصاص داده‌است.
بربنیاد یافته های سازمان مل متحد، بیشتر از 43 هزار هکتار زمین بیشتر در مقایسه با سال گذشته زیر کشت کوکنار رفته است.
