حذف طالبان از فهرست سیاه تروریسم/ گامی به سوی کسب مشروعیت برای ورود به جامعه جهان
17:57 26.10.2021 (بازآوری شدن: 18:02 26.10.2021)
© Photo / twitter/Qahar.B
عضو شوید
حالا که طالبان تشکیل "امارت اسلامی افغانستان" را اعلام کرده، تنها یک گام با ورود به "جامعه بین‌الملل" فاصله دارند؛ سناریویی به رسمیت شناخته شدن، برای مخالفان این گروه در افغانستان حکم کابوسی دشوار را دارد.
در میان کشورهایی که اگر قرار باشد حکومت طالبان را به رسمیت بشناسند، میزان قدرت آنها اهمیت ویژه‌ای دارند. این قدرت می‌تواند نتیجه نقش و نفوذ کشوری در سطح بین‌المللی باشد. مثلا اعضای دائمی شورای امنیت، از این نظر اهمیت بسیار بیشتری از دیگر کشورهای جهان پیدا می‌کنند و به رسمیت شناخته‌شدن از سوی حتی یکی از آنها برای طالبان، گامی بلند برای کسب مشروعیت بین‌المللی محسوب خواهد شد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه یک روز پس از نشست مسکو با نمایندگان طالبان (گروه ممنوع در روسیه) و نمایندگان ده کشورمنطقه، گفت روسیه احتمال دارد در آینده نزدیک گروه طالبان را از فهرست "گروه‌های تروریستی" خود خارج کند.
عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان نیز ضمن استقبال از مواضع رئیس جمهور روسیه گفت که جهان در تعامل با دولت افغانستان تجدید نظر کند و اظهارداشت که حالا فصل جنگ در افغانستان تمام شده است و جهان نیز در روابط خود با طالبان تغییر مثبت بیاورد.
- سوال اینجا است که تا چه اندازه این تصمیم واقعی است؟ و آیا اکنون روسیه و دیگر کشور ها فکر می‌کنند که تمام موانع برای حذف رهبران طالبان از فهرست سیاه برداشته شده است؟ برای معافیت طالبان و رفع تحریم ها ازاین گروه چه شرایطی وجود دارد؟
«احمد شاهین» آگاه مسایل سیاسی افغانستان در صحبت با اسپوتنیک می‌گوید، پس از کنفرانس "فرمت مسکو" مسأله برداشته شدن تحریم ها از طالبان مطرح شد، ولی تا هنوز در روسیه از تحریک طالبان به عنوان گروه (ممنوع در کشور) نامبرده می‌شود.
«در روسیه هنوز گفته می‌شود که گروه طالبان یک سازمان تروریستی بوده و حق هیچگونه تعامل و فعالیت قانونی را ندارد. این امر می‌تواند به عنوان گونه‌ی از تحریم ها علیه این گروه شمرده شود. اما زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه این موضوع را مطرح کرد، خاطر نشان ساخت که موضوع لغو تحریم ها از طالبان باید از طریق سازوکار سازمان ملل صورت گیرد و همه‌ی کشور های عضو باید به گونه‌ی جمعی آنرا انجام دهند، نه یک کشور به تنهایی.»
به گفته آقای شاهین، روسیه تلاش دارد ازاین طریق در قدم نخست اجماع جهانی را به دست بیاورد و دوم، مشروعیت این اقدام باید از طریق سازمان ملل صورت بگیرد و همه‌ی کشورها را شامل شود.
«روسیه اعلام کرد که به موضوع رفع تحریم ها از طالبان نزدیک شده است و احتمال دارد این کشور با شماری از کشور های اروپا و کشورهای مستقل همسو نیز مشورت های داشته و تصامیم در زمینه اتخاذ شده باشد. اما اصلی ترین موضوع در مساله تحریم ها که باید مورد دقت قرار گیرد این است که چند کشور از جمله ایالات متحده آمریکا، انگلیس و احتمالا کانادا ممکن است مقاومت بکنند. اکنون هم مشخص شده است که موضع گیری این کشور ها به ویژه موضع گیری آمریکا در تقابل با حاکمیت طالبان است و تا هنوز هم مقامات نظامی آمریکا فعالیت طالبان را به عنوان یک تهدید علیه خود می‌پندارند».
کارشناس می‌گوید، آمریکا معتقد است که در زیرحاکمیت طالبان، افغانستان می‌تواند در آینده به مرکز فعالیت های گروه های تروریستی بین المللی مبدل شود و تهدید بزرگتری را متوجه منطقه و جهان کند. تصور آمریکا طوری است که در چشم انداز قابل دید، احتمال می‌رود که گروه های افراطی مذهبی زیر سایه طالبان در افغانستان تجمع بکنند.
«آمریکا و شماری از کشور درمحاسبات خود در مورد برداشته شدن تحریم ها از طالبان چندین تهدید را مورد بررسی قرار می‌دهند که در گفتمان مربوط ، حذف تحریم ها را با برخی چالش ها مواجه خواهند ساخت. سایر کشورها از جمله روسیه، ممکن است که چنین چالش ها را در رابطه به حذف طالبان از لیست سیاه در طرح های خود خود نداشته باشند.»
آقای شاهین در ادامه می‌افزاید، اگر به "زیر پوست این اقدامات" نظر انداخته شود - اشتراک طالبان در نشست "فرمت مسکو" و احتمالا شرکت این گروه در کنفرانس "تروئیکای توسعه یافته" که ممکن است آمریکا نیز در آن مشارکت داشته باشد و از سوی هم تلاش های مسکو برای شامل ساختن آمریکا در روند بازسازی و پیشتر از آن در روند سیاسی افغانستان، مشخص می‌شود که برداشتن تحریم ها یک مقدمه برای به رسمیت شناختن طالبان خواهد بود.
«در فرمت مسکو احساس می‌شد که طالبان، تعهدات، قبل از به قدرت رسیدن خود را دوباره تکرار نموده و بار دیگر به اجرای مهمترین این تعهدات - ایجاد دولت فراگیر بر اساس تحریف کشورهای شرکت کننده در کنفرانس تروئیکای توسعه یافته اشاره نموده وانمود ساختند که آنها را انجام خواهند داد.»
به گفته این آگره مسایل سیاسی، اکنون در لحن ادبیات سیاسی طالبان نسبت به گذشته تفاوت های مشاهده می‌شود. طالبان می‌گویند که ایجاد دولت فراگیر به زمان نیاز دارد و این گروه به تدریج چنین دولتی را که قابل پذیرش برای همه اقشار و اقوام جامعه باشد، ایجاد خواهند کرد.
«روی این منظور اکنون روسیه نیز اقداماتی را روی دست گرفته و گفته است که به حذف تحریم ها نزدیک شده و روند خود را آغاز نموده اند. اما هنوزهم فضای اعتماد کامل میان جوانب وجود ندارد و طرف ها مشکوک هستند. همچنان در افغانستان نیز دیده می‌شود که طالبان با دشواری های مواجه هستند. گروه های نظامی وجود دارد که 20 سال جنگیده اند و این گروه ها درک سیاسی دراین رابطه ندارند و دربدل 20 سال جنگ و قربانی خود برای دریافت امتیازات پافشاری دارند.»
آقای شاهین می‌گوید این گروه ها نسبت به این موضوع دیدگاه سخت‌تر دارند. موارد دیگر شامل مسأله تهدید های ناشی از افغانستان است که در رابطه به گروه های افراطی دیگر است.
«آمریکا بار ها اعلام کرده که طالبان در رابطه به گروه های افراطی تروریستی از جمله داعش و القاعده در افغانستان اقدامات ملموسی را انجام نداده و القاعده در حال شکل گیری است. از سوی هم گزارشات ارگان های اطلاعاتی روسیه حاکی از کوچ استراتژیک داعش از سوریه و عراق به سمت افغانستان است و این کشور نگرانی خود را دراین رابطه ابراز نموده است.»
به گفته کارشناس، مساله رزمایش سازمان پیمان امنیت جمعی نیز در سرحدات افغانستان بیانگر موجودیت گروه های تروریستی افراطی در منطقه است که طالبان باید دراین رابطه اقداماتی را انجام دهند.
«همچنان موضوع مواد مخدر نیز مطرح است. نیرو های شوروی در سال های حضور خود در افغانستان حدود 15 هزار تلفات انسانی را متقبل شد. اما تلفات سالانه ناشی از مواد مخدر افغانستان بیشتر از 30 هزار نفر در سال است که باید در زمینه اقدامات لازم انجام شود . لذا نتیجه گیری می‌شود که هردو طرف باید اقداماتی را دراین خصوص روی دست گیرند و دیده شود که طالبان دیگر کدام اقداماتی را انجام خواهد داد تا نتایج قابل انتظار بدست آید»
گفتنی است، طرح وضع تحریم علیه اعضای گروه طالبان و نهادهای مرتبط به این گروه در شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 1999 روی دست گرفته شد. در آن زمان گروه طالبان به پناه دادن به اسامه بن لادن رهبر سابق و بنیان‌گذار شبکه القاعده و اعضای این شبکه و حمایت از آنها متهم بود. هم‌چنین این گروه به نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی و نقض گسترده حقوق زنان و اقلیت‌ها در افغانستان متهم شده. شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطع‌نامه «1267» در(15 اکتوبر 1999) شماری از اعضای رهبری و فرماندهان طالبان و همین‌طور نهادهای مرتبط به این گروه را مورد تحریم قرار داد. روسیه در سال 2003 طالبان را "سازمان تروریستی" اعلام کرد.
