محمد اشرف غنی، رییس جمهوری اسلامی افغانستان در سخنرانی خود در آخرین روز نشست قلب آسیا- پروسه استانبول که درتاجیکستان برگزار شده بود، طرحی را که شامل سه راهکار است برای حل مسئله افغانستان پیشنهاد کرد. این سه راهکار، عبارت بودند از: آتش‌بس سراسری، برگزاری لویه جرگه و انتخابات زودهنگام.
این اظهارات رییس جمهور در حالی مطرح شد که پیش از این، از تشکیل حکومت موقت به حیث راهی برای مذاکره در مورد صلح با طالبان سخن گفته شد .اما طالبان با رد این طرح گفتند که هرگز از آن حمایت نخواهند کرد.
با درنظرداشت اظهارات رییس جمهور غنی در مورد واگذاری قدرت از راه انتخابات، انکشاف اوضاع در افغانستان چگونه ارزیابی می‌شود؟ آیا طرح رییس جمهور در مورد انتخابات زودهنگام در افغانستان پذیرفته خواهد شود یا خیر؟
محمد حسن جعفری، رییس حزب رفاه ملی در یک صحبت ویژه با اسپوتنیک افغانستان ضمن اظهار نظر در خصوص طرح رئیس جمهور می‌گوید، همه تلاش دارند که یک صلح معقول و منطبق با واقعیت ها در افغانستان برقرار شود و طرح دولت افغانستان هم به رهبری رئیس جمهور غنی مورد احترام همه است. اما به گفته وی، این طرح نیز مانند طرح های گذشته، قابل تأمل است و باید بیشتر بررسی شود. خواست مردم افغانستان و خواست حلقات و احزاب سیاسی افغانستان نیز برقراری صلح و ثبات در کشور است. وی در ادامه گفت:
«ما هراس داریم و نگران هستیم که امریکایی ها بازهم یکبار دیگر دیدگاه ها و نظریات شان را بر مردم افغانستان دیکته و تحمیل کنند. اینکه سازمان ملل در پشت قضایا قرار دارد، به همه مشخص و روشن است و حتا خود وزیر امور خارجه امریکا نیز بر این موضوع اعتراف کرد. مردم افغانستان که هر روز قربانی می دهند و به خاک و خون کشیده می شوند، به دنبال صلح هستند و از آن استقبال می کنند، اما این صلح باید پایدار باشد و منافع مردم را تامین کند، نه صلحی که فقط خواسته های امریکا در آن مد نظر باشد و یا مثلاً خواسته های پاکستان برآورده شود. طالبان هم که تا هنوز با هیچکدام از معیار های جهانی نتوانسته اند خود را انطباق دهند».
اگر طالبان به راستی به صلح باورمند هستند، باید به آتش‌بس و قطع خشونت گردن بگذارند.
فلسفه وجودی و لازمه هر نشست و هر گفتگو باید برقراری آتش بس باشد. ولی این گروه تا هنوز از پذیرفتن آتش بس خودداری نموده و اذهان نمی‌کنند که روی کدام معیار ها از پذیرفتن آتش بس سر باز می‌زنند. رییس حزب رفاه ملی تصریح کرد:
«آتش‌بس سراسری، نخستین شاخصه صلح طلبی دو طرف درگیر است. اگر طالبان به راستی به صلح باورمند هستند، باید به آتش‌بس و قطع خشونت گردن بگذارند. از آن طرف امریکا نیز اگر به معنای واقعی، در پی استقرار صلح و ثبات در افغانستان است و تنها به یافتن راهی برای برون رفت خود از بحران جنگ و کاهش هزینه های جنگی خود نمی اندیشد، باید طالبان را تحت فشار قرار دهد که با برقراری آتش بس فراگیر، امکان تحقق صلح و رسیدن به توافق بر سر تقسیم قدرت را فراهم سازند».
تضمینی وجود ندارد که نشست استانبول می تواند موفقیت آمیز بوده و نتایج مثبت در قبال داشته باشد.
رییس حزب رفاه ملی می گوید: ترس ما از نتایج نشست استانبول این است که مشروعیت دولت افغانستان که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده، زیر سوال نرود و مشکلات زیادتری ایجاد نشود. مردم افغانستان هم به حفظ دموکراسی، عدالت، آزادی های فردی و اجتماعی و دستاورد های که در طول 20 سال گذشته با هزاران قربانی حاصل شده، تأکید دارند.
«روند صلح افغانستان از همان ابتدا در تسلط امریکا و خارج از اراده و انتخاب دولت و مردم افغانستان قرار داشت. زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا، با دور زدن نظام سیاسی افغانستان، به صورت یکجانبه و در چارچوب منافع امریکا برای یافتن راهی آبرومندانه برای خروج امریکا از بحران جنگ طولانی مدت، روند صلح را بهانه قرار داد. او با استفاده از خواست مردم افغانستان، روندی را بنیاد نهاد که به تمام معنا زیان های جبران ناپذیر ساختاری برای افغانستان و دستاورد های بیست ساله افغانستان در قبال خواهد داشت».
این فعال سیاسی افغان می گوید، مردم در افغانستان تا امروز معتقد اند که امریکا قصد اشغال افغانستان را داشت. برای مردم بحث فرد و اشخاص مطرح نیست. مردم طرفدار انحلال نظام کنونی و دولت نیستند. باید روی حفظ دولت پلان ساخته شود نه از بین بردن آن. وی اظهار کرد:
«امریکایی ها در مورد مساله صلح دروغ می گویند، ما به اهداف و نیات آنها ها شک داریم، آن ها بارها در مورد خروج نیروهای شان از افغانستان صحبت کرده اند و حتی تاریخ خروج را مشخص کرده اند اما برنامه خاصی برای خروج نداشته اند و قصد خروج هم ندارند».
کارشناس در ادامه خاطر نشان ساخت که برگزاری لویه‌جرگه هم که از سوی رییس جمهور پیشنهاد شده، مورد تأیید و تصدیق شهروندان افغانستان بوده و هم از سوی طالبان تأیید شده است.
«پیش فرض این راهکار می گوید که حق و انتخاب قدرت باید در دست مردم افغانستان باشد. انتخابات زودهنگام، به مثابه راهکاری آزموده و اجرا شده در سراسر جهان، به عنوان سومین راهکار پیشنهاد شده از سوی آقای رییس جمهور نیز در این گونه مواقع احتمال دارد موثر واقع شود. در نخست بهتر است انتقال قدرت شود و یا حد اقل انتخابات شود که در شرایط کنونی میدانیم برگزاری سریع انتخابات نیز خالی از مشکل نیست. پیش شرط برگزاری انتخابات، نظارت مستقیم سازمان ملل و قدرت های بین المللی گفته شده که این امر شفافیت انتخابات را تأمین می کند. مردم افغانستان نیز این بار به گونه دیگر رأی خواهند داد. مردم زیاد قربانی دادند، لذا برقراری صلح از آرزو های مردم افغانستان است».
وی با ابراز امیدواری به نتایج نشست استانبول گفت که راهکار این کنفرانس نباید انحلال دولت افغانستان، لغو قانون اساسی و منحل ساختن پارلمان و ارتش افغانستان باشد.
- آقای جعفری در اخیر افزود، دولتمردان و شخصیت های افغان باید با اتحاد و اتفاق در برابر توطئه های بیگانگان ایستادگی کنند و به دنبال خواسته مردم افغانستان باشند که صلح واقعی و پایدار است. رییس جمهور هم باید با رهبران تمام احزاب سیاسی و سایر بزرگان کشور نشست برگزار کرده و دیدگاه ها و نظرات آن ها را بشنود و همه باهم در راستای منافع ملی حرکت کنند.
گفتنی است که حکومت افغانستان مسیر پرچالشی برای قبولاندن طرح خود مبنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام به جامعه جهانی و حتی سیاستمداران افغان دارد و به همین دلیل باید از لابی قدرتمندی برای پذیرش جمعی طرح خود استفاده کند.
