تونی ریچهاردت (Tony Reichhardt) در مقاله خود در نشریه Air & Space (امریکا) می نویسد، تقریباً هر 26 ماه یک بار، وقتی سیارات در صف درست قرار می گیرند، می توان هنگام ارسال فضاپیما به مریخ صرفه جویی کرد. سوخت راکت را میتوان صرفه جویی کرد. ناسا که تجربه زیادی در این عرصه کسب کرده، به ندرت چنین فرصتی را از دست می دهد. فضاپیما های ایالات متحده در شش مورد از جمله هشت پنجره آخری پرتاب به مریخ پرواز کرده اند.
در تابستان امسال، دو تازه وارد: چین و امارات، آماده پیوستن به قطار مریخ هستند. امارات متحده عربی اولین کشور عربی خواهد بود که پرواز بین سیاره ای را آغاز میکند. در عین حال، ناسا دوبازی را در این بازی بالا می برد و بخش اول کمپاین خود را در مورد جمع آوری نمونه های مریخ و انتقال آنها به زمین آغاز می کند.
یک پرتاب دیگر نیز برنامه ریزی شده است، اما به دلیل تاخیر فنی، و سپس به دلیل کرونا ویروس، ماموریت مشترک آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی روسیه "اگزومارس" به تعویق افتاد و وارد پنجره فعلی نمی شود. پاندیمی جهانی هنوز مانند ابر بالای هر برنامه ای آویزان است و انجام آخرین آزمایش های تجهیزات و حمل و نقل وسایل را به سرکوی پرتاب دشوار می کند. اما از اواخر ماه اپریل، فضاپیماها سه کشور مختلف برای پرتاب به مریخ در مارچ و جولای و بازگشت به زمین در ماه فبروری آماده می شدند.
آنها به چه چیزی می خواهند دست یابند؟
امیدواری به نسل جدید
حاکمان امارات متحده عربی به فناوری خود بسیار علاقه دارند. این چه تاکسی بی پیلوت یا ابرهای چکک کننده از آسمان خراش ها باشد، این رژیم همیشه از اختراعات همراه با خطر پشتیبانی می کند و به خود می بالد که پیشرفت فنی آن از چه لحاظ است. در سال 2020، برنامه فضایی آن فراتر رفت، و به پرتاب ماهواره ها به مدار پایین زمین محدود باقی نماند.
در سپتامبر سال گذشته، امارات نخستین فضانورد خود را در یک پرواز هشت روزه به ایستگاه بین المللی فضایی اعزام کرد. اکنون این کشور جوان و سرشار از نفت می خواهد کاری را انجام دهد که سایر آژانس های فضایی به ندرت درباره آنها تصمیم می گیرند: قصد دارد فضاپیما را به مدار مریخ بفرستد.
برنامه خود را امارات "امید" نامیده است. نام دوم آن (MME) مأموریت مریخ امارات است. اهداف این مأموریت بسیار متوسط است. برای بررسی جو مریخ در محدوده مرئی، مادون قرمز و ماوراء بنفش، سه دوربین روی فضاپیما نصب خواهد شد. سفینه "امید" در مدار بالایی قرار خواهد گرفت که به طور خاص برای رصد مکان های مختلف در مریخ در طول زمان های مختلف روز در مریخ طراحی شده است. کشتی اولین اندازه گیری ها را برای کل زمان در لایه های پایین اتمسفر، جایی که آب و هوای مریخ، از جمله طوفان های گرد و غبار، شکل می گیرند، انجام خواهد داد. این عرصه علمی کوچک، اما بسیار مهم است.
در همان آغاز پروژه، دانشمندان و انجینیران امارات دستوراتی را از نخست وزیر شیخ محمد بن راشد آل مختوم دریافت کردند ( مرکز فضایی امارات متحده عربی بنام او مسمی شده است): "امید" باید قبل از 50 مین سالگرد تأسیس امارات متحده عربی که در دسامبر سال 2021 جشن خواهند گرفت، به مریخ برسد. همانطور که مدیر پروژه عمران شرف در کنفرانس صندوق TED در سال 2018 خاطرنشان کرد، تیم همچنین دستورالعمل هایی دریافت کرده که سفینه «امید» باید به جای تکرار کاری که دیگران قبلاً انجام داده اند، نقش بسزایی در علم داشته باشد. و بخشی از کار طراحی و مهندسی باید در امارات انجام شود. شرف به نقل از نخست وزیر گفت: "ما خرید نخواهیم کرد، خواهیم ساخت."
چین افق های تحقیقات را گسترش میدهد
بیش از 40 سال از زمان پرواز وایکینگ ها در دهه 1970، سطح مریخ منحصراً قلمرو امریکا بوده است. اما مهتاب، حداقل از ابتدای این قرن، متعلق به چین است. دو دستگاه نشست به نام های Chang'e-3 و Chang'e-4 ایستگاه های تحقیقاتی کوچکی را در سطح مهتاب ایجاد کردند و به ترتیب در سال 2013 و 2019 به آنجا رسیدند. هر دو دستگاه به مریخ وسیله های کوچک مهتاب پیما بنام یوایتا (خرگوش نیفریتی) را به مهتاب انتقال دادند که می تواند با استفاده از دوربین، طیف سنج و ابزارهای دیگر، این منطقه را از نزدیک تحقیق کند.
اما اکنون چین نگاه خود را به مریخ معطوف نموده است. برنامه فضایی این کشور از جاه طلبی و میتودیک بودن برخوردار است. برنامه دقیق پیش می رود و چین گاهی به یکباره به چندین پیروزی مهم دست می یابد. در آغاز کار به جای ارسال یک دستگاه ساده مداری، طور که آژانس های فضایی دیگر انجام می دهند، چین در اولین تلاش، هم یک دستگاه مداری و هم یک مریخ پیما را به مریخ می فرستد.
برنامه چینی به نام شعر "Tianwen-1" (سوالات به آسمان) مسمی شده است.
کلکسیونر خاک مریخ
در سال 2011، هنگامی که از سیاره شناسان امریکایی سوال شد كه کدام پروژه های اصلی باید بودجه فدرال را در دهه آینده دریافت كنند، آنها در درجه اول پرواز به مریخ را به منظور جمع آوری نمونه های خاك مریخ، برگزیدند. در حقیقت، این کار به دو پرواز نیاز دارد. در مرحله اول نمونه هایی از سنگ و خاک جمع آوری می شود که در مریخ ذخیره می شوند. و در طی پرواز دوم بعدی، این نمونه ها برای مطالعه دقیق آنچه در مریخ غیرممکن است، به زمین انتقال داده می شوند. قسمت اول این طرح شامل مریخ پیمای NASA Perseverens خواهد بود. پرتاب آن در تاریخ هفدهم جولای از دماغه کاناورال انجام خواهد شد و این پرواز با بالاترین سطح پرواز به مریخ خواهد بود.
چیز های زیادی به این ماموریت خطرناک به ارزش 2.5 میلیارد دالر بستگی دارد. با وجود این هیچ تضمینی وجود ندارد که دانشمندان بتوانند وجود زندگی در سیاره سرخ در گذشته را اثبات کنند (یا این ایده را رد کنند). بخش دوم برنامه انتقال نمونه ها به زمین برای سال 2026 برنامه ریزی شده است. مطمئناً بسیار گرانتر خواهد بود و تاکنون هیچ کس تامین مالی آن را تضمین نمی کند. اما ناسا یک برنامه دارد و آژانس فضایی به آن پایبند است. شاید به همین دلیل است که مریخ پیمای خود را Perseverens (ناپایداری) نامیده است؟
