نشریه Atlantico (فرانسه) با ستیفان گایت (Stéphane Gayet) مصاحبه انجام داده که توجه شما را به آن جلب میداریم.
«Атлантико»: هنوز واکسنی برای این بیماری ساخته نشده و بسیاری کشورها درباره ظهور موج دوم اپیدمی نگران هستند. مقصد از موج دوم چیست؟
ستیفان گایت: ظهور "موج دوم" واقعاً ذهنیت ها را در فرانسه از آغاز رفع نمودن قرنطین در تاریخ 11 می، برانگیخته است. آنها همچنین از موج اپیدمی، یعنی اپیدمی شبیه سونامی صحبت می کنند. صحبت بر سر موج وحشتناک مطرح می باشد که به علت فوران آتشفشان زیر آب یا زلزله رخ می دهد. در چنین مواردی، موج دوم غالباً مشاهده می شود که می تواند حتی از موج اولی بدتر باشد. همین پدیده موج دوم در زمین لرزه ها در خشکه رخ میدهد: تکان دوم از اولی بدتر است. در عرصه نظامی، مفهوم "حمله دوم" وجود دارد که اغلب نقش تعیین کننده دارد. همه چیز چنین به نظر می رسد که موج اول در حال آماده سازی موج دوم، موج تعیین کننده است. این امر در بسیاری از پدیده ها، طبیعی و غیره مشاهده می شود.
علاوه بر این، اپیدمیولوژی اغلباً درباره موج دوم یا حتی سوم صحبت می کند و پدیده های همه گیر متوالی را در بین جمعیت تشریح می کند. همه ساله هنگام انفولانزای فصلی، موج اول، دوم و گاه سوم مشاهده می شود.
مفهوم "امواج متوالی" احتمالاً پس از پاندیمی انفولانزای سال های 1918 - 1919 که به مثابه بخشی از سه موج متوالی گسترش یافت، شهرت یافت. البته، شما نباید covid-19 را با آن پاندیمی وحشتناک مقایسه کنید، اما از آن می توان نتیجه گیری کرد، تا اوضاع جاری را بهتر درک کرد.
این پاندمی تاریخی از اسپانیا سرچشمه نگرفت، بلکه (بازهم) در آسیا بوجود آمد. ویروس H1N1 که باعث ایجاد آن شد، ترکیبی از شتام های انسانی و مرغی بود. این بیماری جان حداقل 20 میلیون نفر، احتمالاً تعداد دو برابر بیشتر افراد، را در سراسر جهان گرفت. این پاندیمی سه مرحله داشت.
مرحله اول یا موج خیلی جدی نبود و از اپریل تا اگست سال 1918 ادامه داشت. علاوه بر این، بسیار ساری بود و بیش از 50% نظامیان را دربر گرفت. در هر صورت، با توجه به شدت کم بیماری و شرایط جنگ، روزنامه های فرانسوی عملاً در مورد آن چیزی ننوشتند: گفته می شد، هیچ چیز جدی اتفاق نمی افتد، فقط انفولانزا است.
اما در اواخر ماه می سال 1918، اسپانیا قبلاً تحت تأثیر این بیماری همه گیر بویژه منطقه مادرید قرار گرفت و اقتصاد این کشور با رکود قابل توجهی مواجه گردید. در آن زمان بود که مفهوم بیماری "اسپانیایی" به وجود آمد که صحیح نیست، زیرا اسپانیا منبع بیشتر بیماری نسبت به هر کشور دیگری روپایی نبود.
در اواخر اگست سال 1918، همه گیری مجدداً قوت گرفت و بسیار مهم اینکه در جنوب-غرب و غرب فرانسه شیوع یافت.
بنابراین، در سپتامبر سال 1918، موج دوم انفولانزا آغاز شد که به ضربه بسیار جدی تبدیل شد. اول تر از همه، این مربوط به جوانان (30 تا 30 سال) بود که فقط چند روز بعد دچار ذات الریه شدند که به سرعت منجر به مرگ شد: بسیاری از مردم به اثر آن جان دادند. یک موج اپیدمی دوم و بسیار وحشتناک تر به سرعت در افریقا و امریکای لاتین شیوع یافت. این بار تمام روزنامه های فرانسوی فقط در مورد آنفولانزا نوشتند. بیمارستان ها پر بودند. آنها توصیه كردند كه بیماران را منزوی كنند، ماسك بپوشند، از جلسات عمومی و ورود به محوطه های محصور، جایی كه بسیاری افراد هم زمان جمع شده باشند، خودداری كنند.
در اواخر اکتوبر- اوایل نوامبر سال 1918، این بیماری همه گیر کند شد. در آغاز دسامبر سال 1918، افزایش اندکی مشاهده شد و به دنبال آن کاهش بیشتر صورت گرفت.
در عین حابل، در فبروری-مارچ سال 1919، موج سوم، نه کمتر جدی بیماری همه گیر آغاز شد. همه قاره ها تحت پوشش قرار گرفتند و تعداد تلفات فقط در هند به 6 میلیون نفر رسید. از نظر کلینیکی، یک علامت غیرمعمول: ریزش مو، مشاهده شد. ولی پاندیمی فاجعه بار ده ها میلیون کشته به ویژه در بین جوانان را از خود بجا گذاشت.
- آیا خطر موج دوم واقعی است؟ و بیماری همه گیر سال های 1919-1918 از نظر ویروسولوژی چگونه معلوم میشد؟
- بیماری همه گیر انفلوانزا در سال های 1919-1919 به دلیل مرگ و میر بالا، به ویژه در بین جوانان، اثرات عمیق در اذهان بجا گذاشته است. گسترش آن در سه موج همچنین در حافظه اپیدمیولوژیست ها حک شده است.
- در مورد کرونا ویروس SARS-CoV-2 چه گفته میتوانید؟
- SARS-CoV-2 و کلیه ویروس های کرونا ویروسی نظر به سیگمینت های RNA از هم تفاوت ندارند. ژنوم آنها کاملاً پایدار است و حتی دارای سیستم تصحیح خطاها در تکثیر سلولی است. علاوه بر این، می تواند تکامل یابد، زیرا دارای خاصیت انعطاف پذیری خاصی است. شایان تذکر است که از زمان آغاز بیماری همه گیر covid-19 چندین جهش کوچک رخ داده است و در حال حاضر سه شتام مختلف در حال گسترش هستند. به احتمال زیاد، این جهش ها هیچ ارتباطی با وقایع ژنتیکی ویروس انفولانزای A که در تابستان سال 1918 رخ داده بود، ندارند. به همین دلیل، ترس از موج دوم فاجعه بار، همانطور که در مورد پاندیمی انفولانزای سال 1918 رخ داد، حقیقی به نظر نمی رسد.
بنابراین، در پاسخ به این سوال، می توانم بگویم که خطر موج دوم واقعی است، اما دلایل مخالف علیه آن، نسبت به موافق، بیشتر اند.
- آیا امروز درسهایی بیماری همه گیر گذشته استفاده شده اند؟
- اپیدمی ها یک دیگر را تعویض میکنند، اما با هم شباهتی ندارد. بیماری همه گیر کووید 19 با اپیدمی طاعون، وبا، حصبه، آبله، فلج اطفال، مننژیت وجوه مشترکی ندارد. با وجود تمام این پرابلم ها، covid-19 بیشتر به اپیدمی های آنفولانزا نزدیک تر است.
با خواندن معلومات آرشیفی در مورد این بیماری همه گیر اوایل قرن بیستم، می فهمید که واکنش و رفتار مردم خیلی تغییر نکرده است. با کمال تعجب، امروز بسیاری از اشتباهات آن زمان تکرار شد.
به عبارت دیگر، از نتیجه گیری پاندمی گذشته می توان نتیجه گرفت، اما برای این کار باید تلاش های واقعی انجام دهید که این امر همیشه اتفاق نمی افتد، زیرا تجربه اجداد به مثابه راهنما برای بسیاری از افراد استفاده نمی شود. اما این یافته ها هرچه باشند، برنامه کنترول باید با هر اپیدمی سازگار باشد. یعنی فقط واکسن می تواند یک راه حل واقعی باشد.
