مانوئیل پ. ویلیاتورو (Manuel P. Villatoro) در نشریه ABC (اسپانیا) می نویسد، فیصله راجع به تخلیه کتلوی نیروها که از طرف حکومت انگلستان از طریق بندر دیونکرک در می سال 1940 اتخاذ گردید، در وسط بین نبوغ و فاجعه قرار داشت. نابغه بودن آن در این بود که از برکت این عملیات نجات جان 450 هزار سرباز ممکن گردید که میتوانستند توسط نیروهای ادولف هیتلر نابود گردند. این عمل را به خاطر میتوان فاجعه بار نامید که تسلیم شدن آنی انگریزان را در برابر قشون نازیان و باقی ماندن فرانسه به جبر تقدیر پیشبینی میکرد.
وینستون چیرچیل صدراعظم انگلستان، وقتیکه بعد از دریافت خبر راجع به موفقیت عملیات همه حضار از خوشی شروع به کف زدن کردند، اعلام داشت:«جنگ توسط تخلیه ها برده نمیشود». باوجود این، روزنامه های محلی آن زمان این حادثه را به مثابه «معجزه پر برکت» توصیف نمودند.
این تخلیه ("بزرگترین نبرد نابودسازی در تاریخ"، طبق تعریف روزنامه «ABC» در سال 1940) در هر صورت به پیروزی قابل ملاحظه در زمینه عقب نشینی تلخ در برابر نیروهای نازیان مبدل گشت. و این همه به قصور قوماندانی اعلی فرانسویان — گروه سابقه داران، وفادار به میتودهای کهنه شده دفاعی که قبلاً در زمان جنگ جهانی اول استفاده میشدند، رخ داد. بعد از آن که جرمنی پولند را فتح کرد، شخص مارشال پیتین (Pétain) به وضاحت گفت که واکنش کشورش چه خواهد بود:«ما در اینجا منتظر آنها می مانیم!». جنرال موریس گامیلین (Maurice Gamelin) فراخوان دیگر اعلام داشت:«حمله کنندگان می بازند». و برحق بودن سخنان او را ظاهراً موجودیت خط دفاعی ماژینو — دیوار آهن کانکریتی در امتداد سرحد با جرمنی — تائید میکرد.
هیتلر که از مفکوره های جنرال-فیلدمارشال ایریخ فون مانشتاین (Erich von Manstein) الهام گرفته بود، برخلاف، برای اشکال نو پیشبرد جنگ آماده بود. به مشور او فیورر در تاریخ 10 می سال 1940 تهاجم قوی آغاز کرد که فرانسویان و برعلاوه تقریباً 300 هزار سرباز قول اردوی اعزامی انگلیس را (که جهت حمایت از فرنسویان و از نقطه نظر حمله ممکن از جانب جرمنی، به اروپا اعزام شده بود) غافلگیر ساخت.
طوریکه مورخ جیسوس ایرناندیز (Jesús Hernández) در کتاب خود تحت عنوان «تاریخ مختصر جنگ جهانی دوم» توضیح میکند، در همین روزها بخش از تانک های محاربوی جرمنی از اراضی جنگلی در اطراف اردینامی، واقع در شمال فرانسه، در آنسوی خط ماژینو، گذشتند. این جهت حمله را نظامیان اروپایی نسبت اراضی غیرقابل عبور ناممکن می دانستند. بخش دیگر وسایط زرهی جرمنی مانور مشابه به طرف بلجیم انجام دادند. تاکتیک خاطره انگیز «چنگال» به محاصره شدن متفقین منجر شد.
بنابر حمله ناگزیر جرمنیان، انگریزان، بدون تفکر زیاد، عقب نشینی کتلوی را بسوی بحر آغاز کردند. اما در تاریخ 23 می نازیان دییونکرک (یگانه بندر مطمئین در آن منطقه) را محاصره کردند. و در جریان چند روز آنچه که مانور مطمئین شمرده میشد، به مقدمه فاجعه حقیقی مبدل گشت.
در نتیجه انگریزان و فرانسویان را از نابودی کامل امر عجیب هیتلر که به جرمنیان در مورد متوقف ساختن تانک ها هدایت میداد، نجات داد. و تا به امروز ما نمی دانیم که چرا فیرورر چنین فیصله اتخاذ کرد، اگرچه طبق فرضیه معمول شخص گرمن گیرینگ، رئیس لیوفتوافی (نیروی هوایی جرمنی)، به او مشوره داده بود که در این صورت جهت پیروزی نیروهای زمینی خود که مانند قطعات هوایی، آنقدر دلخواه نبودند، سعی نکند.
شرکت در این تخلیه وسیع عاجل را روزنامه «ABC» در شماره 5 جون سال 1940 چنین تشریح میکند:«چرچیل شام امروز در مجلس عوام اعلام داشت که هزاران قایق کوچک در عملیات بکار گرفته خواهند شد. وسایل مختلف شنا اجاره شده بودند که توسط اشخاص خصوصی هدایت میشدند».
در طول تمام روزهای بعد قوماندانی سعی میکرد نظم را در نیروها حفظ نماید، اما بمباردمان های پی هم جرمنیان در بین سربازان وراخطایی ایجاد کرد. راجع به این بعدها در مصاحبه خود بریدمن ستینلی نیتل (Stanley Nettle) (قوماندان عملیات در ساحل) چنین یاداوری میکند:«قایق به ما نزدیک شد. سربازان با عجله در آن سوار شدند و قایق چپه شد. من تا کمر تر شدم و به آنها گفتم، تا آنها منتظر بمانند، اما آنها به حرف من گوش نمی کردند. من مجبور شدم تفنگچه خود را بکشم و بالای سر آنها فیر کردم». باوجود تمام دشواری ها، در تاریخ 4 جون 338662 نفر انگریز و 123095 فرانسوی تخلیه شدند. این حرف ها را میگیل دیل ریی (Miguel del Rey) و کارلوس کانالیس (Carlos Canales) در کتاب خود تحت عنوان «جنگ پیروزمند برق آسا. پیروزی جرمنی در جنگ برق آسا» بیان داشته اند. باوجود این، در ساحل از 30 تا 40 هزار فرانسوی باقی ماندند که تخلیه آنها در کشتی ها ممکن نشد.
