زمانیکه مسکو در سالهای 1980 اولین خانه علم و فرهنگ اعمار نمود، نیروهای شوروی در این کشور مصروف نبردها علیه مجاهدین بودند که از طرف امریکا حمایت میشدند.
حالا، وقتیکه جنگ که امریکا در افغانستان پیش میبرد، به پایان خود نزدیک میشود، روسیه عمارت را در همان محل بازسازی نموده، جای که سلف شوروی آن قرار داشت و شش سال قبل توسط بلدوزرها تخریب گردید. مرکز جدید نمایشگر برازنده احیای نفوذ روسیه در افغانستان می باشد.
ولی مسکو در هر صورت یک اندازه احتیاط طبق عادت نسبت به هرچیز افغانی رعایت میکند. مجتمع روسی بدون سروصدا، بدون مراسم رسمی و بدون ریکلام، اگر سایت محقر روسی زبان آن را در نظر نگیریم، گشایش یافت. بسیاری ها در کابل عقیده دارند که اعمار عمارت بزرگ با کلکین های انعکاس دهنده نور هنوز ادامه دارد.
به گفته ماموران روسی، در اینجا برگزاری مراسم قبلاً در سال 2017 آغاز شده بودند، مکر حالا از سر گرفته میشوند.
در مرکز فرهنگی فلم ها نمایش داده میشدند، کنسرت ها، نمایش لباس های مود روز، ملاقات های با قانونگذاران روسیه و شخصیت های مسلمان از روسیه برگزار میشدند. افغانان جوان در اینجا هفته یکبار گردهم می آیند، تا فوتبال بازی کنند و بعداً در حمام به سبک روسیه غسل کنند.
ویچسلاف نیکراسوف، مدیر مرکز علم و فرهنگ جدید در کابل که بخش از شبکه مراکز مشابه در سراسر جهان، شبیه اتحادیه فرانسیز فرانسوی یا انستیتوت-گویته آلمان روسیه می باشد که مسکو تمویل میکند، میگوید:«یک عده افغانان از فعالیت های جنگی اتحاد شوروی حمایت نه کردند. اما برای اکثریت این سال ها برازنده بودند».
سفارت روسیه در کابل در کنار دارلاامان وات، جاده وسیع مزدهم دورتر از مرکز پرازدهام و دودآلود کابل قرار دارد.
فرهنگ امریکایی به افغانستان به شکل فلم ها و موسقی نفوذ کرده و تعداد زیادی جوانان به درجات مختلف به زبان انگلیسی بلدیت دارند. اما ایالات متحده عملاً در کنار دیگر جهان قرار دارد. ولی روسیه عظیم در شمال به چشم میخورد و کشش آن هرچه بیشتر محسوس است.
در سراسر افغانستان در حدود 6500 افغان زبان روسی می آموزند و مرکز علم و فرهنگ روسیه به آنها در تحقق امیدهای شان در باره آموزش مجانی در پوهنتون های روسیه کمک میکند. سابقه داران فعالیت های محاربوی ده ساله شوروی نیز اکثراً مهمانان مرکز فرهنگی می باشند و آنها بصورت متناوب با دشمنان قبلی خود در میدان فوتبال ملاقات مینمایند.
حالا، روسیه، بعد از 18 سال که در حاشیه جنگ سپری نموده که امریکا پیش می برد، یکبار دیگر راجع به پیروزی قبل از خروج قسمی اعلام شده نیروی نظامی 14 هزار نفری امریکا که به قول رئیس جمهور ترامپ، بعد از پیشرفت در هر حل ممکن صلح آمیز صورت خواهد گرفت، اعلام میدارد.
مسکو حضور نظامی در امتداد سرحد با افغانستان تقویت نموده و در مذاکرات صلح نقش فعال بازی میکند و نیروهای سیاسی طالبان و افغانان را در ملاقات های مهم در پایتخت روسیه باهم گردهم می آورد که بطور موازی با مذاکرات امریکا و طالبان صورت میگیرند.
ماموران امریکایی کرملن را به تامین طالبان (ممنوع در روسیه — تبصره مدیریت مسوول) توسط سلاح خودکار سبک در چوکات تلاش های قایم نمودن روابط با این گروه جنگی متهم ساخته اند. روسیه این اتهامات را رد میکند.
نیکراسوف خود را شخصی تبارز میدهد که با افغانان آشنایی خوب دارد. او در نیروهای شوروی در افغانستان از سال 1982 تا 1984 خدمت میکرد و به اینجا 17 سال قبل برگشته و در کابل زندگی میکند. مانند بسیاری کارمندان دیگر سفارت روسیه، او به سهولت به زبان فارسی — دری یکی از زبان های اساسی افغانستان، صحبت میکند.
مرکز نو از نقطه نظر معماری به مرکز زمان شوروی هیچ شباهت ندارد. مرکز قبلی بعد از خروج نیروهای شوروی و جنگ های ذات البینی در کابل ویران شده بود.
در مرکز نو — با قندیل ها در سالون عمده و کلکین های ضدمرمی — نیکراسوف در برابر تابلوی بزرگ نقاش افغان که اخیراً خریداری شده، ایستاده است که در آن رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به ترامپ دست میدهد که کلاه به سر دارد که در آن نوشته شده «عظمت قبلی را به امریکا برمیگردانیم». و ترامپ برخلاف واقعیت، نظر به قد از رهبر روسیه کوچکتر معلوم میشود.
نیکراسوف میگوید: این دو رئیس جمهور عمده در جهان می باشند. فقط آنها میتوانند صلح را در افغانستان راه اندازی کنند».
برخی افغانان که از جنگ خسته شده و سعی می ورزند بر گذشته بچسپند، تا وضع مربوط به نقش کنونی ایالات متحده را مورد انتقاد قرار دهند، با دیدگاه ایدلوژیک او موافق اند.
زبیر مالیار، معلم افغان، 26 ساله که والدین او جنگ اتحاد شوروی را پشت سر گذاشته، میگوید:«اتحاد شوروی مکاتب و شفاخانه ها اعمار میکرد. ولی از امریکایان ما فقط حرف های میان تهی را شنیدیم».
جنگ در سال های 1980 باعث نابودی حد اقل یک میلیون افغان و 15 هزار سرباز اردوی شوروی گردید و خزانه اتحاد شوروی را خالی کرد و به فروپاشی اتحاد شوروی منجر گردید. بعد از این حکومت طرفدار کمونیزم افغانستان سقوط نمود و کشور در گرداب جنگ داخلی غرق گردید که در نتیجه آن طالبان به قدرت رسیدند.
منقدین کرملن میگویند که روسیه قصداً جهت تجرید ایالات متحده از متحدین آن در ناتو در افغانستان تلاش می ورزد. ولی مسکو این اتهامات را نفی میکند و بر این استناد میکند که علاقمندی های آن در افغانستان فقط به مسایل امنیتی مربوط میگردند.
به گفته روسیه، آنها میخواهند از جناح جنوبی خود در برابر گسترش افراطیت اسلامی در آسیای مرکزی دفاع نماید که مسکو تا به حال حویلی عقبی خود محسوب میکند.
تمیم اخلاص، مدیر انجمن افغانی رشد جوانان، سازمان که امکان آموزش زبان روسی را فراهم می سازد، میگوید:« روسیه برای افغانستان مانند برادر است. غرب کشور ما را درک نمی کند. او برای آن مانند برادر ناسکه می باشد».
