رسانههای هندی گزارش داده اند که مسوولین هوانوردی ملکی پاکستانی در هفته آخر دسمبر سال گذشته سه بار از عبور پروازهای باری شرکت هندی اسپایسجت (SpiceJet) ممانعت کرده است و سپس در تاریخهای 11 و 14 جنوری نگذاشته است که پروازهای باری از هند به افغانستان صورت بگیرد.
سیفالدین سیحون استاد اقتصاد دانشگاه کابل در این زمینه به خبرگزاری اسپوتنیک گفت:
«پاکستان مانع عمدۀ تبادله کالا از طریق مجاری حتی زمینی و هوایی بین هند و افغانستان میشود. در این دیدگاه دو تحلیل وجود دارد اول این که، پاکستان میخواهد که افغانستان تنها بازار کالاهای بیکیفیت او باشد و با هیچ کشور دیگر مخصوصاً با هند روابط نداشته باشد. دوم این که پاکستان جدا از روابط اقتصادی میان هند و افغانستان، یک نگاه امنیت استراتژیک نیز میبیبیند. اگر روابط میان هند و افغانستان از طریق اقتصادی نزدیک شود منتج به روابط فرهنگی، سیاسی و امنیتی بین هند-افغانستان میشود از این بابت پاکستان در این راستا بسیار حساس است».
به گفته استاد سیحون، این حساسیت پاکستان همیشه موجود بوده و یک دید تاریخی و استراتژیک این کشور است.
این در حال است که اخیراً عبدالله عبدالله، رئیس اجراییه افغانستان در نشستی که دربارۀ چگونگی توسعه تجارت وهمگرایی منطقهیی در جنوب آسیا که درسویس برگزار شده بود میگوید که نا امنیها، رقابتهای نا سالم منطقهیی وکارگیری از هراس افگنی همچون ابزاری سیاست خارجی ازموانع اصلی در برابر گسترش همکاریهای اقتصادی وتجارتی در منطقه استند.
عبدالله گفت:
«بندر واگه بهترین و کوتاه ترین اتصال زمینی میان افغانستان و هند است اما از آن استفاده نمیشود. همزمان با این، افغانستان برای دسترسی آسان به آسیای میانه موقعیت خوب دارد. پس هنگامی که به ما اجازه استفاده از واگه داده نمیشود ، چگونه ما اجازه دسترسی به آسیای میانه از طریق افغانستان را بدهیم».
رئیس اجراییه کشور میگوید که برای حل این مشکل، تلاشها برای امضای یک توافقنامه سه جانبه میان افغانستان، پاکستان وتاجیکستان جریان دارند.
در مورد اینکه واکنش افغانستان چه خواهد بود و آیا افغانستان مانع وصل شدن پاکستان با آسیای میانه خواهد شد، صبغت الله احمدی سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان گفت:
«این موردی است که ما اتفاقاً روی آن با کشورها در حال مذاکره استیم و پاکستان هم جز همان کشورها میباشد».
وزارت امور خارجه افغانستان از جزئیات بیشتر در این مورد خودداری کرد و میگوید که مذاکرات در این مورد با کشورها جریان دارد.
افغانستان از طریق دهلیز هوایی به کشور هند، میوههای خشک و تازه، گیاهان دارویی و صنایع دستی صادر میکند و برعکس از هند ادویه جات، مواد غذایی و وسایل آرایشتی را به افغانستان وارد میکند.
در حال حاضر سطح تجارت میان افغانستان و هند به حدود 500 میلیون دالر در سال میرسد. در یک نیم سال گذشته افغانستان 5 هزار و 400 تن کالاهای مختلف را از این مسیرها به خارج از افغانستان صادر کرده و اشاره شده است که ارزش مجموعی آن حدود 100 میلیون دالر میرسد.
دهلیز هوایی افغانستان-هند در سال 2017 افتتاح شد که افغانستان را با دهلی جدید و ممبئی وصل میسازد.