گفتگو با نصیراحمد درانی؛ مسیر دشوار اما روشن زراعت افغانستان

زراعت، زیربنای بزرگ افغانستان

از مجموع مساحت افغانستان 7.3 ملیون هکتار زمین مربوط به بخش زراعت است یعنی زراعت آبی و زراعت للمی. پوتنشیل زراعت آبی ما در حدود 3.6 ملیون هکتار و پوتنشیل زمین للمی کشور ما در حدود 3.27 ملیون زمین است که مجموعاً 7.3 ملیون هکتار زمین می‌شود. اما با توجه به این‌که کشور ما 40 سال درگیر جنگ بوده و تمام زیرساخت‌ها از بین رفته است و با وجودی که در 15-16 سال اخیر ما زیاد تلاش کردیم که بیشترین سرمایه‌گذاری را بالای زیربناها بکنیم و تا حدودی توانستیم، وزارت زراعت 2.46 ملیون هکتار زمین آبی و حدود 1.143 ملیون هکتار زمین للمی را آمادۀ کشت ساخته است. اما متأسفانه از همین زمین‌ها هم در سال جاری بنا بر خشکسالی که کشور ما را سخت تکان داد و متضرر ساخت امسال حدود 1.86 ملیون هکتار زمین آبی و 368 هزار هکتار زمینی للمی تحت کشت بود.

مأموریت کاهش کوکنار و افزایش بدیل

یکی از اولویت وزارت زراعت این است که ما بدیل کشت کوکنار را داشته باشیم. چند روز قبل یک برنامه از طرف وزارت مبارزه با مواد مخدر از مطبوعات پخش شد که امسال در حدود 21 فیصد کشت کوکنار پایین آمده، گر چه یک تبصره این بود که قسمتی از این کاهش به خاطر خشکسالی است ولی عمدتاً بنا بر پلان‌های ما است که ما بدیل معیشت را برای زارعین در عمل پیاده کردیم. بیشترین مشکل زارعین دو چیز است، یکی درآمدی که از کشت خود می‌گیرد، دوم مارکیتی که برای کشت داشته باشد. ما این دو تسهیل را برای زارعین خود آماده ساختیم، چنان همین نبات را ما به اینان معرفی میکنیم که عوایدش بیشتر باشد حتا نسبت به کوکنار، یا حداقل از کوکنار کمتر نباشد، مثلاً زعفران، یا آلوئه‌ورا که بیشترین عاید را دارند و در مقابل کمبود آب هم سخت مقاومت دارند و چیز مهم دیگری که هست که برای این کشت ما مارکیت هم داریم و اینان را به مارکیت وصل کردیم و به همین خاطر است که امسال سطح کشت کوکنار در افغانستان پایین آماده است.

عرضۀ زیاد و تقاضای کم، بلای جان دهاقین

میوه‌جات در اکثریت نقاط کشور در عین وقت ثمر می‌دهد. یعنی همان وقتی که یک میوه پخته میشود در سرتاسر کشور است.دوم تولید باغداری ما یا میوه جات ما بر اساس پروگرام‌های ترویجی و انکشافی وزارت زراعت فوق‌العاده بالا رفته است و سوم عدم جذب مارکیت است. این سه عامل با هم دست داده که تولیدات باغداری ما در یک وقت معین نرخش پایین‌تر می‌آید و دهقان متضرر میشود. اما برای حل این مشکل ما راه‌‌هایی داریم. اول ما کوشش میکنیم که برای تولیدات باغداری ما و زراعتی ما، مارکیت بین‌المللی داشته باشیم و شما شاهد استید که ما توسط کریدور هوایی به هندوستان، به دوبی، به ترکیه به اروپا و چین روان کرده‌ایم و خیلی نتایج خوبی داشتیم. حداقل در یک نندارتون یا نمایشگاه که ما فراورده‌های باغداری خود را به نمایش گذاشتیم در حدود 100 ملیون دالر قرارداد با تاجران ما بسته شد. ما کوشش میکنیم که طول عمر تولیدات باغداری را طویل‌تر بسازیم و این از طریق سردخانه‌ها میشود که خوشبختانه ما امسال 12 سردخانه در پلان داشتیم که به زودی آخرین راپور ارزیابی این سردخانه‌ها تکمیل میشود و به سال نو ما 12 سردخانه در نقاطی که بیشترین میوه را تولید میکنند خواهیم ساخت. در پهلوی آن هشت سردخانه بسیار عظیم و پنج هزار تنی را متعاقب آن در کشور اعمار خواهیم کرد. این سردخانه ها سبب خواهند شد که طول عمر میوه جات را بیشتر بسازیم، که بعد از فصل پخت میوه آهسته آهسته به بازار عرضه شود که هم قیمت را بالا میبرد، هم ثبات قیم را حفظ میکند. در کنار مساعد ساختن زمینۀ صادرات ما این راه حل هم را در نظر داریم. در کنار این بر اساس هدایت رییس صاحب جمهور تمام نهادهای امنیتی ما پس از این از میوۀ داخلی افغانستان استفاده میکند که یک مارکیت عظیم است و به خاطری که ارگان‌های امنیتی ما بتوانند این میوه و دانه را از مردم جمع بکنند ما باید یک آدرس داشته باشند و ما اخیراً برای نخستین بار کوپراتیف‌های سکتوری را ایجاد کردیم که این کوپراتیف‌ها میتواند آدرسی برای خریداری میوه‌های افغانستان برای سکتور امنیتی ما باشد.

صادرات؛ هدف مهم، اساسی و پرچالش

در حدود 4000 تن میوه‌جات به خارج از طریق کوریدورهای هوایی رفته و مهمتر این است که تولید ما در مارکیت بین‌المللی جا افتاد، خریدار پیدا کرد، مشتری پیدا کرد و این برای رشد صادرات ما فوق‌العاده همکاری کرد. ما در دو بخش سخت کار می‌کنیم. یکی برای حفظ کیفیت و استندرد و دوم سر بسته بندی و پکیجنگ. ما در این راه سکتور خصوصی را نهایت تشویق میکنیم تا سرمایه‌گذاری بکنند و هم معیار بسته بندی ما را بالا ببرد و بتوانیم در بازارهای بین‌المللی رقابت کنیم. اگر همین حالا شما بروید در فابریکۀ صنعتی ما یک فابریکۀ کشمش‌پاکی ما بهترین استندرد را دارد و کشمش به خارج صادر میکند.

خشکسالی، «چالش بسیار عظیم» افغانستان

یکی از مشکلات اساسی کشور ما امسال خشکسالی بوده است. ما در سال 1395، حدود 2.45 ملیون هکتار زمین آبی را زیر کشت داشتیم و در حدود 1.143 هکتار زمین للمی بود ولی در سال جاری 1.8 ملیون هکتاز زمین آبی. شکما تفاوت را ببینید تقریباً پنجاه درصد پایین آمده است، به همین ترتیب از 1.143 ملیون هکتار تا 368 هزار هکتار زمین للمی. این‌ها همه از خشکسالی بوده است. در پهلوی آن که تولیدات زراعتی ما را یا به اصطلا تولید خاصتن گندم ما را ضربه زد و ما امسال در حدوئد 2 ملیون تن کمبود گندم داریم به خاطری که تولید ما به هدف تعیین شده نرسید، به همین دلیل خشکسالی یک چالش بسیار عظیم برای ما شد. در پهلوی تولیدات کم گندم علوفه برای حیوانات ما هم یک مشکل بود و شما شاهد استید که ما در اوایل سال جاری بیشتر از 25 ملیون تن مواد «کنسنترت» یا خوراکه حیوانی خریداری کردیم و حالا ما پیشبینی داریم که در زمستان ما برای بز، گوسفند و حیوانات دیگری که به مشکل کمبود خوراکه مواجه میشوند، کمک بکنیم.