ایمل عاشور سخنگوی بانک مرکزی افغانستان به خبرگزاری اسپوتنیک میگوید که بلندرفتن قیمت دالر در بازار افغانستان عوامل مختلفی دارد که یکی از آن، قاچاق این پول به بیرون از کشور است.
آقای عاشور گفت:
«اطلاعات به دست اوردیم که شماری از قاچاقبر ها تلاش میکنند تا اسعار بهخصوص دالر امریکایی را به طور غیر قانونی قاچاق کنند. بدون شک قاچاق پول خارجی برای یک کشور وارداتی که برای وارد کردن مواد و امتعه به پرداخت اسعار نیاز دارد، روی قیمت اسعار در بازار داخلی تأثیر خود را خواهد داشت».
در همین حال عبدالرحمان زیرک سخنگوی اتحادیۀ صرافان افغانستان میگوید که بخشی از اسعار خارجی با اهداف تجارتی از کشور خارج میشود:
«ایران، به منظور وارد کردن مواد خوراکی و اجناس، سرمایهگذاری توسط شهروندان افغانستان در ایران و همچنان داد و ستد صرافی و تجارتی بهکار میرود. این واقعیت است قیمت دالر در ایران و پاکستان بالا رفته است، اما نباید فراموش کرد که برای خریدن دالر در افغانستان نیز نیاز به پرداخت پول معادل است و به همین منظور ما در مورد قاچاق این پول تبلیغاتی را شنیدهایم اما آن را تأیید نمیتوانیم».
سخنگوی اتحادیۀ صرافان در مورد بالا رفتن قیمت دالر در بازارهای افغانستان میافزاید:
تنها مرجعی که میتواند ارزش افغانی را در بازار کنترول کند، «د افغانستان بانک» (بانک مرکزی افغانستان) است که طوری که به ما گفته اند برنامههای این بانک در حال حاضر به طور نورمال روان است و تصمیم خاصی وجود ندارد زیرا با توجه به وضعیت کشورهای منطقه، ما در شرایط بدی قرار نداریم».
سخنگوی بانک مرکزی میگوید که بخشی از عوامل تأثیرگذار در افزایش قیمت دالر، در کنترول «د افغانستان بانک» نیست:
«بخشی از عوامل در کنترول ما نیست. آن قیمت دالر به عنوان یک پول ملی است که ارزش آن در بازارهای جهانی تغییر میکند و مربوط به کشور ما نیست».
اما به باور آقای عاشور اما عوامل داخلی نیز در این مسأله نقش دارد:
«یکی از فکتورهای دیگری که نقش دارد، کسر بسیار فاحش بین واردات و صادرات افغانستان است. ما سالانه هشت ملیارد دالر واردات داریم که در عوض آن، دالر و یا دیگر اسعار از کشور خارج میشود و در تناسب میتوانیم بگوییم صادرات ما نزدیک به هیچ است، یعنی ما در بدل هفت تا هشت ملیارد دالر واردات سالانه، حدود 500 ملیون دالر صادرات داریم».
سخنگوی «د افغانستان بانک» در مورد بیثباتی بازار اسعار میگوید: «برای تأمین ثبات بازار اسعار خارجی، باید در زمینۀ افزایش قدرت تولیدی کشور کار فراوانی صورت بگیرد تا ما بتوانیم در مواردی که وضعیت بسیار بد داریم، با تولیدات خود از واردات زیاد و پرداخت اسعار خارجی برای آن جلوگیری کنیم».
آقای زیرک، سخنگوی اتحادیۀ صرافان نیز این موضوع را از عوامل اصلی بیثباتی نرخ دالر در بازار افغانستان میداند:
«در حالی که کشور ما میزان صادرات بسیار کم و واردات بسیار زیاد دارد، طبیعی است که ما همیشه دچار مشکل استیم. همچنان وضعیت امنیتی کشور، کشمکشهای سیاسی در رهبری دولت نیز در افزایش قیمت دالر در بازارهای افغانستان بیتأثیر نیست».
بر اساس قوانین، هیچکس اجازه ندارد بیش از 10 هزار دالر را از افغانستان خارج کند. اما مسوولان گذرگاه مرزی افغانستان و ایران گفتهاند که تاکنون هیچ مورد خروج دالر از مرز به ثبت نرسیده است، در حالی که بیثباتی در بازار ادامه دارد.
در حال حاضر یک افغانی در بازار آزاد تهران، معادل 1490 ریال ایرانی است.