در پی ناامن شدن ولایتهای شمال افغانستان و نفوذ و سربازگیری داعش در بعضی از مناطق شمال کشور و عدم اراده قوی برای ازبین بردن پایگاهای امن این گروه تروریستی در افغانستان به ویژه در ولایتهای شمالی چون فاریاب، جوزجان، و بدخشان کارشناسان به این باور اند که امریکا با استفاده از اختلافات گروهها با حکومت با همکاری به داعش میخواهد از طریق ولایتهای سرحدی شمال افغانستان به آسیای میانه راه پیدا کرده و روسیه را ناامن بسازد.
زیرا اختلافات و قدرت نمایی بین دو کشور روسیه و امریکا پس از جنگ جهانی آغاز شده است و امریکا همیشه مصمم بر این بوده که به قلمروز روسیه نفوذ پیدا کند.
محمد ظریف ناصری کارشناس روابط سیاسی و بین الملل در گفتگو با اسپوتنیک میگوید:
داعش یک پدیده مجهولالهویه است که از زمان به وجود آمدنش در عراق و سوریه از مناطق نا امن نفوذ کرده و ساحات نفوذش را گشترش داد.
اکنون بعد از شکست داعش در کشورهای عراق و سوریه داعش جاهای ناامن را جستجو میکند و این یکی از شیوههای داعش است که درمناطق نا امن سرحدی، بخود پناهگاه امن بسازد.
دلیل اینکه امروزه که داعش در شمال افغانستان به خود پناهگاه میسازد این است که شمال افغانستان از قبل ناامن بود به این معنی که آقای جنرال دوستم که یکی از پایه های قوی در نظام بود امروز با نظام کنونی مشکل دارد، استاد عطامحمد نور که یکی از پایه های قومی نظام بود ولی فعلا با نظام تشنج دارد و همین اختلافات باعث گردید که داعش از این ضعف های حکومت استفاده کرده و در ان ولایت ها نفوذ پیدا کند.
موضوع دیگر اینکه اگر شمال افغانستان ناامن باشد میتواند داعش به آن طرف سرحد در کشورهای آسیای میانه نفوذ پیدا بکند زیرا در آن کشورها حکومتهای اسلامی وجود دارد. داعش از تندروان اسلامی استفاده میکند تا به روسیه نزدیک شود و این اختلافات بین روسیه و امریکا بعد از جنگ سرد و جنگ گرم تا کنون ادامه دارد همچنان آوازههایی وجود دارد که امریکا از طریق آسیای میانه میخواهد در روسیه بیثباتی را به وجود بیاورد تا نفوذ خود را در کشورهای آسیای میانه و روسیه بیشتر بسازد.
بنا بر این، اگر امروز شمال افغانستان ناامن است یکی از دلایلش آن اختلافات در درون نظام است و از همین نکته ضعف حکومت استفاده میکند.
بارها نماینده ویژۀ رییس جمهور روسیه در افغانستان، آقای ضمیر کابلوف از طریق رسانهها نگرانی خود را بیان کرده است که گویا گروه تروریستی داعش در حال سرباز گیری و قوت گرفتن است. در مورد اینکه دولت افغانستان چه مکلفیتهایی در از بین بردن این گروه ترویستی دارد، آقای ناصری میگوید:
حکومت افغانستان مسوولیت دارد تا از سرحدات خود محافظت کند اما متاسفأنه ما آنقدر یک دولت قوی و مقتدر نداریم تا بتوانیم سرحدات خود را به صورت جدی حفاظت کنیم. چهار دهه جنگ و مداخلات سازمانهای استخباراتی در منطقه مانع میشود که ما بتوانیم از سرحدات خود درست محافظت نماییم. ظهور داعش و خطر ایجاد شده برای کشورهای آسیا میانه این تشویش را برای روسیه به میان آورده است که اگر داعش این کشورها را بی ثبات بسازد به این معنی است که روسیه را بیثبات ساخته است پس این مسأله برای روسیه قابل پذیرش نیست، زیرا روسیه یک قدرت بزرگ جهانی است.
ما به این باور هستیم که جنگ نه تنها در افغانستان بلکه در هیچ کشور دیگری ادامه پیدا نکند. اما اگر داعش با روسیه درگیر شود در آن زمان این جنگ به نفع افغانستان خواهد بود. زیرا فعلا ما تنها با داعش درگیر هستیم و آن زمان روسیه میتواند با دخالت در مبارزه با تروریزم میتواند به قسمی که در کشور سوریه داعش را ریشه کن ساخت از افغانستان هم دفاع کند و داعش را از این کشور ریشه کن بسازد
آقای ناصری ناامنی مانع اصلی بر سر راه درست به مصرف نرسیدن کمکهای خارجی میداند:
از سال ۲۰۰۱ به این طرف امریکا و کشورهای همپیمانش به ملیاردها دالر در این کشور به مصرف رسانیده اند اول که این پولها آنچنانی که لازم بود به جای لازم آن به مصرف نرسیده است و دیگر اینکه در کشور که جنگ وجود داشته باشد همه سرمایه مصرف جنگ میشود. به طور مثال، اگر کشور ۲۰ سال در امن باشد و یک سال در جنگ، تمامی امکانات و سرمایه ۲۰ ساله مصرف یک سال جنگ میشود و حالا نیز کمکهایی که صورت میگیرد به دلیل نبود امنیت نداریم این کمک ها به جای درست آن به مصرف نمیرسد.
و در قسمت آوردن مهاجرین به کشور و دعوت از آنها باید صلح در کشور حاکم باشد تا زمینه کمکها به این مهاجرین مساعد گردد ولی متاسفانه که فعلا زمینهای دولتی در اکثر جاها توسط زورمندان غصب گردیده و زمینه کمکها به این مهاجرین مساعد نیست. در حالیکه از سال ۲۰۰۱ تا کنون بازسازیهای زیادی صورت گرفته است ولی آنچنان که باید این برنامه عملی میشد بنابر جنگها در مناطق مختلف این روند را به کندی مواجه ساخته است.