محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان که پیش از این نیز در دورۀ مبارزات انتخاباتی‌اش طالبان را «مخالفان سیاسی» خوانده بود، این بار در سخنرانی‌اش از طرحی رونمایی کرد که آمادگی «بدون پیش‌شرط» حکومت افغانستان برای صلح با این گروه را نشان می‌داد.
آقای غنی در بخشی از سخنانش که ویژۀ مذاکره با طالبان بود، از آمادگی برای شناخت این گروه به عنوان یک حزب سیاسی یاد کرد. او در بخشی از سخنرانی خود گفت:
«پیش از هرچیز ما به نمایندگی از حکومت وحدت ملی، به طالبان یک پیشنهاد صلح داریم که در آن منافع علیای کشور و مشارکت تمام اتباع از جمله زنان تأمین شده و مصون باشد و ضامن جلوگیری از هر گونه فعالیت جرمی و هراس‌افگنانه در خاک کشور باشد حکومت افغانستان آمادۀ صلح با طالبان بدون هیچ قید و شرط قبلی است. ما به یک زندگی برابر مردم افغانستان در کنار طالبانی که از خشونت دست بکشند، باور داریم.»
رییس جمهور افغانستان، برای صلح با گروه طالبان، چند پیشنهاد مشخص به این گروه داشت که شماری از این پیشنهادها، برای نخستین بار از سوی حکومت افغانستان مطرح شدند. او برای رسیدن به صلح به طالبان، به تأمین حقوق و مکلفیت‌های تمام اتباع به ویژه زنان بر اساس قانون اساسی، پذیرش قانون اساسی یا تعدیل آن بر اساس احکام پیشبینی شده، پیشبرد خدمات ملکی، دفاعی و امینیتی بر اساس قانون اساسی و اجازه‌ندادن به تمامی گروه‌های تروریستی مسلح که با شبکه‌های تروریستی خارجی، سازمان‌های تخریبی خارجی و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی که در پی نفوذ به افغانستان باشند، تأکید کرد.
عتیق‌الله امرخیل آگاه امور نظامی و سیاسی در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک، می‌گوید که دولت افغانستان با این پیشنهاد گام ارزشمندی در راستای صلح برداشته است:
«این بسیار خوب است که حکومت افغانستان طرح واضح صلح را به طالبان پیشکش کرده است.بخواهیم یا نخواهیم طالبان یک گروه دارای قدرت و تسلط بر بخشی از خاک کشور استند. این دیدگاه رییس جمهور غنی به نمایندگی از دولت افغانستان میتواند در صورت پذیرفته شدن، به صلح که خواست مردم ما است منجر شود و در صورتی که طالبان آن را نپذیرند، حقانیت ما را به کشورهای جهان و منطقه ثابت خواهد کرد.»
آقای غنی در سخنرانی‌اش گفت که پروسۀ صلح با طالبان دارای سه مرحله خواهد بود. او تأکید کرد که هر دو طرف باید تعهداتی در زمینۀ صلح داشته باشند:
«برای رسیدن به صلح باید آتش بس صورت بگیرد، طالبان به عنوان یک حزب سیاسی شناخته شوند، پروسۀ اعتماد سازی انجام شود و راه برای یک انتخابات فراگیر هموار شود. صلح باید دارای چهارچوب حقوقی باشد و در صورت درخواست، قانون اساسی بر اساس احکام پیشبینی شده بازنگری شود و راهکارهای قانونی برای زندانیان تعقیب شود.»
آقای امرخیل می‌گوید که راهکار دولت افغانستان درست است و صلح بدون امتیازدادن به طالبان میسر نخواهد شد:
«طالبان هم قدرت دارند، هم سلاح و هم حمایت کشورهای بیرونی را. برای رسیدن به صلح باید یک امتیاز به طالبان بدهیم. ما باید را به عنوان یک قدرت به رسمیت بشناسیم و برای کشاندن شان پای میز مذاکره هیچ شرط نگذاریم، وقتی آن‌ها به میز مذاکره آمدند بعد در مورد شرایط شان دولت افغانستان با حضور و مشورۀ نمایندگان اپوزسیون افغانستان به تفاهم خواهند رسید.»
رییس جمهور غنی در سخنانش خطاب به طالبان به نقش برجستۀ زنان در مذاکرات صلح تأکید کرده است: «روند صلح با طالبان شامل مذاکرات، تصویب و تطبیق آن در سه مرحله انجام خواهد شد، در تمام این مراحل نمایندگان زنان شرکت کرده به همراه آنان مشوره خواهد شد.»
این در حالی است که حبیبه سرابی معاون شورای عالی صلح می‌گوید در مورد چگونگی پیشنهاد صلح با طالبان در نشست کابل، اطلاعی ندارد.
بانو سرابی روز سه شنبه در کنفرانس ارایۀ اعلامیه مشترک نهاد و شبکۀ منطقه‌یی زنان در پیوند به برگزاری نشست دوم کابل، گفت:
«باید اعتراف کنیم که نه تنها نظرات زنانی که در شورای عالی صلح هستند گرفته نشده بلکه نظریات مردم نیز درباره این نشست گرفته نشده است. زنان شورای عالی صلح نتوانستند که قبل از برگزاری نشست دوم کابل جلسه‌ای را برگزار کنند که دلیل آن هم مصروفیت آنان بود».
زرقا یفتلی، رئیس نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال در همین کنفرانس گفت که اگر صلح به معنای به حاشیه راندن زنان از اجتماع افغانستان باشد، قابل پذیرش نیست:
«ما صلحی که در آن حق زنان افغان نقض شود و یا دستاوردهایی که آنان در ۱۷ سال پسین داشته‌اند از بین برود را نمی‌پذیریم».
در همین حال، شماری دیگر از مقامات کنونی و پیشین حکومت افغانستان، گفته اند که برای رسیدن به صلح باید اول به حل اختلافات درون حکومتی پرداخت.
امرالله صالح رییس روند سبز و رییس پیشین امنیت ملی افغانستان پس از سخنرانی آقای غنی در دومین نشست پروسۀ کابل، در صفحۀ فیسبوک خود نوشته است:
«راه صلح از کابل و کابینه می گذرد. دشمن با ساختار که رهبری اش زیر هیچ نوع فشار نیست چگونه میتواند صدای صلح حکومتی را که کابینه اش فغان از گسست و چند پارچگی میزند جدی بگیرد. اگر میخواهید طالب را شکست یا وادار به صلح بسازید اول باید صلح را در کابینه و در کابل برقرار سازید.»
پیش از عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری افغانستان که در حال حاضر در یک تبعید غیررسمی در ترکیه به میبرد نیز، گفته بود که تا زمانی که اختلافات دورن حکومت افغانستان حل نشود، کسی نمی‌تواند صلح را تأمین کند. او دو روز پیش در یک سخنرانی تلفونی به هوادارانش که در کابل گردآمده بودند، گفت:
«اگر در افغانستان صلح را بخواهیم، اول تر از همه باید خودما در بین خود صلح کنیم.»
جنرال دوستم گفته است که در نبود وی هیچ کس دیگری در راستای برقراری صلح کاری کرده نمی تواند.
اما آیا، مخالفت‌های دورنی نظام افغانستان میتواند مانعی بر سر راه صلح با طالبان باشد؟
با این حال آقای امرخیل به پیام مثبت طالبان برای صلح چندان باورمند نیست:
«طالبان گفتند که با امریکا گفتگو می‌کنند، اما من شک دارم که آن‌ها به پیام رییس جمهور غنی جواب مثبت بدهند، زیرا آن‌ها از سوی کشورهای دیگر حمایت می‌شوند و آزادی تصمیم‌گیری ندارند.»
حکومت افغانستان همواره تأکید کرده است که از تمامی گزینه‌های برای رسیدن به صلح استفاده خواهد کرد، نشست دوم «پروسۀ کابل» به برداشتن پیش‌شرط‌های حکومت از این مسیر همراه بود، حالا باید دید آیا طالبان به ندای صلح حکومت افغانستان پاسخ مثبت می‌دهند، یا مثل گذشته با افزایش حملات و خشونت‌ها، دست رد به سینۀ حکومت می‌زنند.
