تیوری حیرت انگیز: چرا ما با موجودات سیارات دیگر روبرو نمی شویم

ژان فورسلینگ در مقاله منتشره در «Aftonbladet»، چاپ سویدن می نویسد که این امر را میتوان توسط تیوری حیرت انگیز توضیح کرد که دانشمندان بنام «فلتر بزرگ» مسمی نموده اند.
پروفیسور جیمس میلیر (James D. Miller) به روزنامه Aftonbladet چنین معلومات داد:«میتوان گفت که تمام مدنیت ها در جهان اصلاً محکوم به فنا هستند».
کائینات اصلاً از ستاره گان و سیارات پر است.
درک دقیق اینکه آنها تا چه حد زیاد اند، عملاً ناممکن است: محاسبات اخیر نشان میدهند که تعداد ستاره گان توسط رقم غیرقابل دسترسی به اندازه 700000 تریلیون 700 000 000 000 000 000 000 000)) افاده میشود.
به دورادور اکثریت ستاره گان سیارات می چرخند و فکر میشود که در بسیاری آنها زندگی وجود داشته میتواند. از همینرو از نقطه نظر احصائیه کائینات باید از مدنیت های پیشرفته پر باشد که آنها تا به حال باید معمای سفرهای فضایی بین ستاره گان را حل کرده باشند. ولی تا هنوز هیچگونه ثبوت های روشن وجود ندارند که آنها اصلاً موجود اند یاخیر.
این امر بسیاری دانشمندان را حیرت زده می سازد. بطور مثال، اگر زندگی فقط در 1،0% در کائینات ما وجود دارد که بصورت بالقوه برای ظهور زندگی مساعدت محسوب میشوند، پس این به معنی موجودیت زندگی در تقریباً یک میلیون سیاره می باشد.
پس این سوال خلق میشود که موجودات سیارات دیگر کجاست؟ چرا ما به آنها تماس نداریم؟
پاسخ به این شوال را میتوان در تیوری پیدا کرد که به همان اندازه که جذاب تر است، به عین اندازه ترس آور هم است.
جیمس میلر پروفیسور اقتصاد در کالج سمیت در ماساچوسیتس، در امریکا معلومات داد:«در کائینات ما — تعداد کثیری سیارات وجود دارند، ولی ما در هیچکدام آنها زندگی مشاهده نمی کنیم. احتمالاً، چیزی وجود دادر که عملاً در همه سیارات مانع بوجودآمدن زندگی هوشمند میگردد که خود را میتواند به گونه تبارز دهد. تیوری که سعی می ورزد توضیح برای این پیدا کند، بنام "فلتر بزرگ" یاد میشود.
فلتر بزرگ
واژه "فلتر بزرگ" برای اولین بار در سال 1996 در مقاله روبین هینسون (Robin Hanson) اقتصاددان امریکایی بوجود آمد. به عبارت ساده، مفکوره اینست که یک نوع «حد» وجود دارد که با عبور از ان هرنوع زندگی در کائینات بصورت حتمی از بین میرود — این یک نوع مانع است که مدنیت پیشرفته تخنیکی را متوقف می سازد که میتواند کائینات را تسخیر کند و به آن اجازه عبور از این حد نمی دهد.
جیمس میلر میگوید:«همه چیز میتواند بسیار ساده باشد: زندگی به هیچ وجه در سیارات دیگر بوجود نمی آید، یا بوجود می آید، ولی تا وضعیت معقول انکشاف نمی کند. یا — این سناریوی بسیار وحشتناک است — تعداد بی شمار مدنیت های پیشرفته، از نقطه نظر تخنالوژیکی انکشاف یافته قبلاً در سیارات مختلف بوجود آمده اند. مدنیت های که انجام دادن محاسبات را آموخته که در مهتاب های خود پیاده میشدند، ولی بعداً با آنها کدام چیزی رخ داده که به آنها اجازه پیشروی را نمیداد».
«ما نیزم محکوم به فنا هستیم»
«اگر مدنیت های مانند مدنیت ما به ذات خود امر عادی می بود، ما قبلاً کدام ثبوت این امر را پیاد کرده میتوانستیم. یگانه توضیح اینست: کدام چیزی به آن منجر شد که آنها همه نابود شدند. به این ترتیب اگر ما کدام ثبوت موجودیت مدنیت های از بین رفته خارج از زمین را پیدا کرده میتوانستیم، این برای ما — باشندگان زمین — خبر وحشتناک می بود. این بدان معنی می بود که ما نیز محکوم به مرگ هستیم».
پس این مانع ناگزیر چیست؟ نابودی طبیعت، جنگ هستوی یا کدام چیزی دیگر که از آن مدنیت ها یک پی دیگر متضرر میشوند؟ آیا این خطر در آینده در برابر ما نیز قرار دارد — بدان معنی که ما به زودی، احتمالاً، دیگر وجود نخواهیم داشت — یا ما مستثنی شدیم و توانسته ایم از طریق "فلتر بزرگ"، با حفظ نمودن زندگی، عبور نمائیم؟
بمب اتمی اتموسفییر را نابود کرده میتوانست
جیمس میلر میگوید:«اگر ما از مانع مذکور عبور نموده ایم، این بدان معنی است که کاملاً غیرمعمولی هستیم. اگر «فلتر» هنوز در پیشروی ما قرار دارد، پس، احتمالاً، این سرنوشت گریبان گیر ما نیز خواهد شد. به نظر من، ما باید تلاش های خود را جهت یافتن ثبوت های موجودیت مدنیت های غیرزمینی، بگذار که آنها مرده هم باشد، تقویت کنیم. ممکن، ما بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم که با آنها چه رخ داد. آنها، ممکن، اندکی قبل از آن که مردند، سیگنال فرستاده اند که به کمک آن، بطور مثال، معلومات میدادند که قصد انجام تجربه تخنالوژیکی عالی فزیک را دارند.
جیمس در ادامه گفت:«طبق تیوری من، این یک نوع مانع پوشیده است. اگر ما از قبل میدانستیم که چه چیز میتواند مدنیت را از بین ببرد، ما میتوانستیم از آن جلوگیری نمائیم. زمانیکه بمب اتمی در لاس الاموس ساخته میشد، برخی دانشمندان اظهار نگرانی کردند که بمب اتموسفیر را از بین خواهد برد. این کار رخ نه داد، ولی خطر وجود دارد که تجربه مشابه در آینده میتواند تعامل زنجیری را فعال سازد که ما را نابود ساخته میتواند. ممکن، چیزی مشابه با مدنیت های ماقبل ما رخ داده است».
زندگی — فقط تمثل کننده عظیم کمپیوتری است
به هیچ وجه همه نه، بلکه، عده عقیده دارند که "فلتر بزرگ" بخوبی توضیح میکند که چرا ما تا به حال با موجودات سیارات دیگر تماس حاصل نکرده ایم.
جیمس میلر میگوید:«کسانی وجود دارند که میگویند که بوجود آمدن زندگی اصلاً، نسبت به آنچه که بسیاری ها فکر میکنند، پروسه خیلی بغرنج است».
ممکن عجیب ترین تیوری از جمله همه تیوری های مربوط به "فلتر بزرگ"، این باشد که ما اصلاً هیچ وجود نداریم، ولی فقط بخش از تمثیل کننده عظیم کمپیوتری هستیم. این توضیح کرده میتواند که چرا ما با موجودات سیارات دیگر تماس گرفته نمی توانیم: آنها اصلاً در تمثل کننده وجود ندارند.
جیمس میلر میگوید:«اگر، "فلتر بزرگ" قبلاً پشت سر مانده باشد، پس این به کدام مفهوم کاملاً عجیب می بود. این بدان معنی می بود که ما اصلاً بصورت تصور ناشدنی بی نظیر هستیم و آنگاه میتوان تیوری تمثیل کننده را فرض کرد. شاید، ما — بخش تمثیل کننده باشیم که به کدام کسی تعلق دارد، کسی که میخواهد ببیند که ما چگونه در آینده عمل میکنیم؟»
مدنیت ما ناوقت بوجود آمده است
مفکوره راجع به این که یک نوع «فلتر» که مانع انکشاف زندگی هوشمند به مرحله فراتر از حد معین میگردد، شاید تاریک به نظر رسد. ولی، به نظر جیمس میلر، ما در روی زمین برتری کوچک داریم — این برتری به عمر سیاره ما مربوط میگردد. طبق ارزیابی ها، عمر سیاره ما — 8،13 میلیارد سال است، ولی افتاب ما فقط 6،4 میلیارد سال قبل بوجود آمده است.
جیمس میلر پیشبینی میکند:«اگر "فلتر بزرگ" واقعاً هم اکثریت مدنیت های دیگر را که قبل از ما وجود داشتند، از بین برده باشد، پس ما در هر صورت برتری داریم. اگر ما در مرحله بسیار قبلی تکامل کائینات بوجود می آمدیم، آنقدر عجیب نمی بود که ما تنها هستیم. ولی مدنیت ما نسبتاً بعدتر بوجود آمده، از همینرو کاملاً عجیب است که ما هیچگونه ثبوت موجودیت زندگی در خارج از زمین پیدا نکرده ایم».
موصوف در ادامه گفت:«از همینرو ما دلیل قابل ملاحظه جهت سرمایه گذاری وسایل زیادی در استرونومی و جستجوی مدنیت های از بین رفته داریم. اگر ثابت شود که تا به حال قبل از ما هزاران مدنیت دیگر موجود بودند و از بین رفتند، پس ما علل جدی برای توضیح این امر داریم که چرا این کار رخ داد، تا ما به عین سرنوشت دچار نشویم».
آیا "فلتر بزرگ" موجود است یا خیر؟ یا این فقط تیروی بدون هرنوع اساسات واقعی است؟
پاسخ به این سوالات را، طوریکه میگویند، فقط آسمان میداند.
تناقض فیرمی
تیوری "فلتر بزرگ" در جریان تلاش توضیح تناقض به اصطلاح فیرمی بوجود آمد.
این تناقض عبارت از تشریح تضاد بین احتمال بلند موجودیت زندگی خارج از زمین در کائینات و آن عامل است که ما تا به حال هیچگونه ثبوت آن را نیافته ایم.
تناقض فیرمی بنام برنده جایزه نوبل ایتالوی — امریکایی اینریکو فیرمی (Enrico Fermi) مسمی شده که در سال 1959 به ارتباط آن فریاد زد «پس آنها در کجا هستند؟» که مردم هیچگونه ثبوت موجودیت مدنیت های خارج از زمین را نیافتند.