در سی آی ای «پیشبینی» کرده نتوانستند که چه وقت در اتحاد شوروی بمب اتمی بوجود خواهد آمد، ورود نیروهای شوروی را به افغانستان پیشبینی کرده نتوانستند و از عهده ارزیابی پوتنسیال اقتصادی دولت شوراها برآمده نتواستند. اتحاد شوروی محرم ترین اجنتان ادارات استخبارات امریکا را جذب میکرد: امریکایان پول، مشروبات الکلی و زنان را بیش از حد دوست داشتند. توجه خوانندگان گرامی را به شکست های پرسروصدای سیا جلب میداریم.
ظهور بمب اتمی شوروی را پیشبینی کرده نتوانستند
اولین و اسفناک ترین اشتباه برای ماموران استخباراتی امریکا تلاش به خاطر پیشبینی این امر بود که چه وقت در اتحاد شوروی سلاح اتمی بوجود می آید. براساس اطلاعات بسیار زیاد اجنتان و گزارش های تحلیلی گزارش بزرگ ترتیب گردیده بود.
در این سند گفته شده بود:« احتمالاً توانایی اتحاد شوروی در مورد ساختن سلاح که بر مبنای انرژی اتمی استوار باشد، نسبت امکانات آن در مورد انکشاف بمب تا مرحله تولیدی در دوران سال های 1950 تا 1953 محدود خواهد ماند. به این ترتیب، تولید مسلسل و ذخیره کردن چنین بمب ها میتواند تا سال 1956 آغاز گردد».
در سایت رسمی استخبارات امریکا گفته شده:«گزارش با چنین نتیجه گیری ها در تاریخ 24 اگست سال 1949 — فقط 5 روز قبل از آن که دولت شوراها اولین بمب خود را منفجر ساخت، منتشر شده بود».
در ارزیابی های سی آی ای در مورد پروگرام هستوی اتحاد شوروی بصورت کل یک عالم اشتباهات وجود داشتند. بطور مثال، اداره استخبارات در مورد ارزیابی موجودیت معادن سنگهای معدنی سورت عالی یورانیم در خاک شوروی اشتباه کرده بود.
اشتباه در مورد وردو قطعات شوروی به افغانستان
وردو قطعات شوروی به افغانستان در دسامبر سال 1979 اداره رئیس جمهور جیمی کارتر را غافلگیر کرد. در سی آی ای عقیده داشتند که اتحاد شوروی جرئت چنین اقدام را نخواهد کرد. و اشتباه کردند ه. قطعات به اصطلاح محدود اتحاد شوروی وارد افغانستان شدند و در آنجا در طول ده سال قرار داشتند.
به گفته دوگلاس ماکیچین کارمند اسبق سی آی ای در آن روزها در اداره شوخی تائثرآور به گوش میرسد و آن اینکه «ما همه چیز را درست محاسبه کرده بودیم، این شوراها اشتباه کردند».
ایجنت دوگانه — ولی اجنت کی؟
در تاریخ سی آی ای مثال های زیادی وجود دارند، وقتیکه حساب کردن بسیار زیاد بر اجنت کلیدی اشتباه آمیز ثابت شده. مورد بسیار آشکار به اولدریچ ایمس مربوط می باشد.
اولدریچ ایمس آمر شعبه ضد جاسوسی و بعداً — بخش شوروی سی آی ای در سال 1985 توسط استخبارات شوروی جذب شده بود و این در پلان سیا شامل بود — پیشبینی میشد که از او به مثابه اجنت دوگانه برای آن استفاده خواهد شد، تا به اتحاد شوروی معلومات درجه دوم یا جعلی بدهد و در بدل معلومات مهم به دست آورد. ولی در لینگلی (محل که در آن مقر سی آی ای قرار دارد — تبصره مدیریت مسوولی) برخی خصوصیات مامور خود را مدنظر نه گرفته بودند. و آن اینکه او دو عادت مرگبار — علاقمندی به مشروب الکلی و زنان، داشت و از همینرو همیشه قرضدار بود.
ماموران استخباراتی شوروی از این ماهرانه استفاده کردند. آنها به ایمس 50 هزار دالر پیشنهاد کردند و بعداً پول های بیشتر و بیشتر می پرداختند، در نتیجه اطلاعات به جهت برعکس جریان یافت: در لینگلی چیزهای کم اهمیت دریافت کردند، ولی در مسکو — رازهای محرم واقعی، منجمله معلومات راجع به ماموران کدری سی آی ای، دریافت کردند.
اولدریچ ایمس یکی از اجنتان بسیار باارزش کاجی بی بود، وقتیکه در سیا بالاخره «کور موش» را معلوم کردند، تا آن زمان بیش از 100 مامور استخباراتی امریکا افشا شده بودند. ایمس توسط FBI بازداشت گردید و به حبس ابد محکوم شد.
کمیته دولتی به کمک میرسد
سی آی ای در طول تمام دوران رویارویی امریکا و اتحاد شوروی با پنتاگون در ارزیابی تهدید نظامی، ناشی از اتحاد شوروی رقابت میکرد. اندریو مارشال تحلیلگر نظامی که در طول 42 سال رهبری اداره عمومی تحلیل وزارت دفاع امریکا را بردوش داشت، رقیب جدی استخبارات بود.
مارشال می گفت که سی ای ای، ضمن ارزیابی قدرت نظامی اتحاد شوروی، تحلیل بسیار سطحی مینماید. به مارشال ایگور بیرمان اقتصاددان مشهور و ناراضی شوروی پیوست که ثابت می ساخت که استخبارات نتیجه گیری های خود را بر اساس معلومات غیرموثق ترتیب میکند.
ایگور بیرمان می گفت:«سی آی ای در تحلیل خود از معلومات رسمی شوروی — ارقام از منابع معلوماتی کمیته دولتی احصائیه و کمیته دولتی پلانگذاری اخذ میکند که اکثراً هیچگونه وجه مشترک با واقعیت ندارند. این کار به یگانه هدف انجام میشد: باید نشان دهد که از اتحاد شوروی تهدید جدی برای امنیت امریکا ناشی میگردد، تا برای خود بودجه خوبی «کمایی» کند».
در نتیجه مخارج نظامی اتحاد شوروی در سال های جنگ سرد توسط سی آی ای به اندازه 55-60% محصول ناخالص ملی ارزیابی شده بود، در حالیکه تحلیگران مارشال آنها را به اندازه 25-30% محصول ناخلص ملی ارزیابی کرده بودند که به حقیقت به مراتب نزدیکتر بود.
در زمان فروپاشی شوروی نیز خواب برده بودند
اگرچه هدف اساسی سی آی ای اتحاد شوروی بود، ولی امریکایان زمان فروپاشی آن را نیز از قبل پیشبینی کرده نتوانستند. رشد شدید اقتصاد اتحاد شوروی در سال های 50-60 قرن گذشته واقعاً هم واشنگتن را جداً نگران می ساخت. موفقیت های شوروی در عرصه علوم و تخنیک طرح های امریکا را عقب می زدند. رقابت در فضا جریان داشت. زمان به نظر میرسید که اقتصاد شوروی به زودی به اقتصاد امریکا خواهد رسید و از آن پیش خواهد شد.
تا اواخر سال های 70 اوضاع اصولاً دیگرگون شده بود، ولی سیا در گزارش های خود پیوسته در مورد پوتنسیال اتحاد شوروی زیاده روی میکرد. حتی زمانیکه در سال 1989 دیوار برلین سقوط کرد و بسیاری ها در غرب در مورد قابلیت حیاتی اتحاد شوروی شک داشتند، اداره مرکزی استخبارات امریکا بازهم بر این پافشاری میکرد که حوادث جاری بر ثبات در اتحاد شوروی و پیگیری سیاست آن تائثیر نمی کنند.
روبرت گیتس رئیس اسبق سی آی ای، طی سخنرانی در برابر اعضای انجمن سیاست خارجی در نیویارک در ماه می سال 1992، اعتراف نمود که تا لحظه فروپاشی اتحاد شوروی تحلیگران آن اداره «چنین امکان را درست ارزیابی نمی کردند». این شکست استخبارات به اندازه مبهوت کننده بود که کانگرس سوال راجع به «سازماندهی مجدد کامل این اداره» مطرح ساخت.
