اگر این کار صورت نگیرد، پس امریکا میتواند تحریمات را علیه یک عده شخصیت های رسمی پاکستان وضع نماید و ساحه ضربات طیارات بی پیلوت را در خاک پاکستان (در ایالت های بلوچستان و خیبیر — پشتونخوا) توسعه بخشد. در عین حال، در حلقات غیررسمی شایعات راجع به عنوان کردن پاکستان به مثابه کشور که از تروریزم حمایت میکند، با همه عواقب ناشی از آن، نیز شنیده میشوند.
سخنرانی ترامپ این بار بصورت حیرت انگیز باعث تائثیر ضد و نقیض گردیده است. معمولاً بعد از اتهامات ستندرد امریکا در مورد حمایت از طالبان در اسلام آباد فعالیت دیوانه وار دیپلوماتیک راه اندازی میکردند، تا خود را تبرئه کند و حمایت امریکا را از دست ندهد. اما این بار همه چیز طوری دیگر است.
مقامات رسمی در ابتدا با کسالت و به شکل عادی اتهامات را رد نمودند و بعداً در تاریخ 30 اگست اسامبله ملی پاکستان فیصله نامه تصویب نمود که در آن بی عدالتی و خصومت سخنان رئیس جمهور امریکا را محکوم کرد و پاکستان یک سلسله بازدیدهای ماموران خود، بشمول بازدید وزیر خارجه خود را از امریکا که حکومت کشور را اصلاً به متوقف ساختن تمام بازدیدها به سطح عالی با واشنگتن دعوت میکرد، لغو کرد، صدراعظم و شخصیت های بلندپایه دیگر کشور اعلام داشتند که «دوران امریکا و وقت تهدیدها و شانتاژ مالی» دیگر سپری گردیده است.
میتوان همچنان تذکر داد که این بار به خیابان های کشور فقط چندصد نفر اعتراض کنندگان برآمدند، اگرچه قبلاً هزاران تن از پاکستانیان خشمگین بیرق های را در مقابل سفارت امریکا به آتش میکشیدند. این بار پاکستان فیصله نمود که بازی کردن با بازی های عادی ارزش ندارد، باید خود را بسیج نمود و بصورت آشکارا نشان داد که سخنان امریکایان در بین مردم باعث تنفر میگردند.
خشم امریکایان از یک طرف قابل فهم است. از سال 2002 آنها به پاکستان در حدود 33 میلیارد دالر کمک نموده اند. ولی برحق باید خاطرنشان ساخت که از این مبلغ فقط در حدود 8 میلیارد دالر مستقیماً جهت تامین امنیت و حمایت نظامی مصرف شده و 14 میلیارد دالر جهت پرداخت فعالیت های لوژیستیکی نیروهای ایتلافی و 11 میلیارد دالر به منظور پروژه های بشری و اقتصادی تخصیص داده شده اند. در سال 2016 کانگرس امریکا تخصیص 1،1 میلیارد دالر را تصویب نمود و در چارچوب این پروژه مبلغ 255 میلیون دالر مستقیماً جهت نیازمندی های نظامی ریزرف شده بود. ولی پاکستان فقط با رعایت یک عده شرایط در باره تشدید مبارزه با تروریزم بر این پول دسترسی یافت.
چرا پاکستان طور معمول از خود عکس العمل نشان نمیدهد؟
پاسخ قسماً در سطح اقتصادی و توسعه روابط با چین قرار دارد. کمپنی های خصوصی امریکا طی سال روان در پاکستان در حدود 700 میلیون دالر سرمایه گذاری کرده، در حال که چین مبلغ 2،1 میلیارد دالر در پاکستان سرمایه گذاری نموده است. دوران تجارت بین پاکستان و امریکا 7،5 میلیارد دالر، اما بین پاکستان و چین این مبلغ از 13 میلیارد دالر تجاوز نموده است. همچنان باید این نقطه را نیز مدنظر گرفت که چین در چارچوب ساختن دهلیز ترانسپورتی چین — پاکستان در شبکه اقتصادی پاکستان مبلغ 65 میلیارد دالر سرمایه گذاری میکند. ارقام خود بیانگر همه چیزند، اگرچه برای پاکستان حلقه ضعیف نیز وجود دارد: پاکستان به امریکا اجناس به بهای 6،3 میلیارد دالر و به چین فعالاً فقط به بهای 7،1 میلیارد دالر صدار میکند. ولی این همه میتواند به سرعت تغییر کند.
قمر جاوید بجوا لوی درستیز نیروهای زمینی پاکستان اعلام داشته که پاکستان بیش از این به حمایت مالی امریکا نیاز ندارد و پاکستان بجای این میخواهد اعتماد و احترام مشاهده کند.
برعلاوه روابط روبه تحکیم اقتصادی با چین یک عامل دیگر نیز برای پاکستان اهمیت کسب میکند — این اطمینان روزافزون بر نیروهای مسلح خود می باشد. در انستیتوت متحد شاهی تحقیق مسایل امنیتی و دفاعی (RUSI) خاطرنشان ساخته که اردوی پاکستان میتواند نظم را برقرار سازد و تعداد حملات تروریستی را در کشور کاهش دهد. عملیات «ضرب العذاب» که اردوی پاکستان در تابستان سال 2014 علیه گروه های تروریستی در وزیرستان شمالی انجام داد، نیز نقش خود را ایفا نموده است. جنرالان انگریزی حتی اعلان داشته که اردوی پاکستان در آنجا بر چیزی دست یافت که انگریزان طی 200 سال انجام داده نتوانستند.
جنرال راحیل شریف قوماندان اسبق نیروهای زمینی پاکستان باعث وجد جنرال نیکولاس کارتیر (Nicholas Carter) لوی درستیز انگلستان میگردد و عقبا ملک جگرن پاکستانی اولین شخص غیرغربی بود که جهت تعلیم نظامیان انگریزی در اکادمی مشهور نظامی در ساندهیرست در باره مبارزه با تروریستان دعوت شده است. جرمنی و چک نیز میخواهند افسران پاکستانی را به صفت استادان در اکادمی های نظامی شان ببینند و ترکیه میخواهد پیلوتان پاکستانی را به صفت مربیان پیلوتاژ طیارات F-16 دعوت کند.
نیروهای مسلح پاکستان، با دریافت پول از چین، بسیار موثر شده اند. فقط مساله تسلیحات باقی می ماند.
در حال حاضر پاکستان 80% نیازمندی های نظامی خود را به کمک تولید خودی تامین میکند و جهت استقلال هرچه بیشتر از وابستگی به سلاح امریکا تلاش می ورزد. در اینجا بازهم چین کمک میکند که یکجا با پاکستان بالای ساختن طیارات، طیارات بی پیلوت، تانک ها و تحت البحری ها کار میکند.
پاکستان برعلاوه انکشاف تولید خودی و مشترک با چین بصورت فعالانه منابع خریداری تسلیحات را متنوع می سازد. پاکستان فقط در این روزها هلیکوپترهای سفارش شده Mi-35M در روسیه دریافت کرد. امکان کامل آن وجود دارد که همکاری نظامی روسیه و پاکستان افزایش خواهد یافت. اسلام آباد به محصولات ترکی و اسرائیلی نیز علاقمندی دارد. پاکستان همچنان تسلیحات را در فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، سویس، سویدن، صربستان و برازیل نیز خریداری میکند. اگر فقط هفت سال قبل امریکا و چین مواضع مساوی (38-39%) در عرصه صادرات سلاح به پاکستان احراز میکردند، پس امروز سهم صادارت سلاح امریکا به پاکستان تا 19% کاهش یافته و سهم چین تا 63 فیصد افزایش یافته است.
پاکستان، به گفته نمایندگان صنایع دفاعی پاکستان، همچنان محصولات خود را به بیش از 40 کشور، در قدم اول به عربستان سعودی می فروشد. به محصولات نظامی پاکستان آن عده کشورها که امریکا از صدور انواع مختلف تسلیحات به آنها امتناع می ورزند (بطور مثال، نایجیریا و فلیپین) نیز علاقمندی نشان میدهند.
به این ترتیب وابستگی پاکستان به پول، سلاح و کمک نظامی امریکا در مبارزه با تروریزم به سرعت کاهش می یابد.
پاکستان اهرام خودی فشار بر امریکا دارد — این مسیرهای لوژیستیکی به افغانستان می باشند که میتوانند مسدود ساخته شوند و این در زمان میتواند به مشکل برای امریکا مبدل گردد، وقتیکه امریکا حضور نظامی خود را در افغانستان افزایش میدهد. امریکا اریکه های خود دارد و آن جلب هرچه فعالانه هند به قضیه افغانستان می باشد که اسلام آباد آن را به مثابه تهدید برای امنیت خود بررسی میکند. دلیل دیگر امریکایان — نفوذ در صندوق بین المللی پول و سازمان های دیگر مالی که به پاکستان کمک میکنند و بالاخره، وضع نمودن تحریمات اقتصادی علیه پاکستان — می باشد.
زیان مجموعی مالی برای پاکستان از قطع روابط با امریکا میتواند از نفع توسعه روابط با چین افزایش یابد.
در ماهیت امر، فعلاً تشدید مناسبات بصورت واقعی به نفع هیچکس نمی باشد. ولی اگر قبلاً دیپلوماتان پاکستانی به عقب امریکایان میدویدند و در مورد کاهش ندادن حمایت خواهش مینمودند، پس حالا، سفیر امریکا در پاکستان مجبور شد جهت ملاقات با نمایندگان ساختارهای نظامی پاکستان تلاش نماید، تا موضعگیری امریکا و سخنان ترامپ را توضیح کند.
