کچالو از عمده‌ترین محصولات زراعتی دهقانان ولایت بامیان به شمار می‌رود. طی سال‌های اخیر کشت کچالو در این ولایت رونق خوبی یافته و اکنون نزدیک به شصت درصد کچالوی مورد نیاز افغانستان در ولایت بامیان تولید می‌شود. کچالوی بامیان، مانند مجسمه‌های زخمی و به خاک خفته‌ی شمامه و صلصال، بند امیر نخستین پارک ملی افغانستان، شهر غلغه و ده‌ها ساحه و آبده تاریخی این ولایت، این روزها از شهرت خوبی برخوردار شده است. کچالوی بامیان که در هوای سرد رشد کرده و به ثمر می‌رسد، از کیفیت و ذایقه‌ی خاصی برخوردار است و کچالوی تولید شده در دیگر ولایات افغانستان و وارداتی نمی‌تواند با کچالوی بامیان رقابت کند.
کشت کچالو در ولایت بامیان سابقه‌ی طولانی و حداقل نیم قرن را دارد، اما طی سال‌های اخیر مورد توجه خاص دهقانان و زارعین این ولایت قرار گرفته است. در اکثر ولایات دیگر از جمله در جنوب و شرق افغانستان، دهقانان زرع و کشت کوکنار را به عنوان راهی برای پولدار شدن و یافتن لقمه نانی در پیش گرفته‌اند، اما دهقانان بامیان کشت مشروع کچالو را برای نجات از فقر و مشکلات اقتصادی خود انتخاب کرده‌اند.
در اکثر زمین‌های زراعتی ولایت بامیان کچالو زرع شده است، گل‌های سبز و سفید این کشت مشروع، رنگ خاصی در کنار بودای زخمی شمامه و صلصال به فضای طبیعی بامیان بخشیده است. هفته گذشته، بامیانی‌ها برای نخستین بار جشنوراه گل کچالو را برگزار کردند.
ولایت بامیان آب و هوای مناسب برای رشد و گسترش کشت‌زارهای کچالو دارد و دهقانان این ولایت نیز به تازگی دریافته‌اند که چگونه می‌توانند از طریق کشت کچالو حداقل صاحب لقمه نانی شوند. با آنکه کمترین پروژه‌های آبیاری و تنظیم آب در ولایت بامیان در مرکز افغانستان تاکنون تطبیق شده است، اما برعکس خیلی از مناطق دیگر افغانستان، این ولایت از آب زراعتی فروانی برخوردار است و دهقانان بامیان از نبود آب زراعتی شکایت خاصی ندارند.
مسوولان محلی ولایت بامیان میگویند که سالانه بین سه‌صد تا سه‌صد و پنجاه هزار تن کچالو از مزارع این ولایت برداشته می‌شود و در صورت توجه جدی‌تر و بیشتر دولت به دهقانان، این رقم می‌تواند تا سقف یک میلیون تن در سال برسد.
دهقانان بامیان میگویند که در این ولایت آب و هوای سردش به جز از کشت کچالو و گندم، دیگر گیاهان زراعتی محصولات مناسب بدست نمی‌دهد و از همین‌رو اکثریت شان به کشت کچالو روی آورده‌اند.
عبدالامیر از جمله‌ی دهقانان بامیانی است که امسال خیلی خوشحال به نظر می‌رسد. او مانند دیگر دهقانان بامیانی زمین زراعتی محدودی در اختیار دارد، اما امیدوار است که از این زمین بیشترین محصول را برداشت کند. عبدالامیر که در مقابل مجسمه زخمی شمامه بالای مزرعه کچالو مصروف دهقانی است، می‌گوید که دهقانان بامیانی در کشت و زرع کچالو حالا از مهارت‌های نسبتا خوبی برخوردار شده و هرکدام‌شان می‌توانند سالانه هزاران سیر کچالو از تکه‌های کوچک زمین‌های زراعتی‌شان برداشت نمایند.
عبدالامیر که سالانه بین پنج تا شش هزار سیر کچالو برداشت می‌کند، می‌گوید: «اگر یک جریب زمین را گندم و یا چیز دیگر کشت کنیم، محصول خوب‌تر گرفته نمی‌توانیم، اما اگر کچالو کشت کنیم محصول خوب می‌گیریم. اگر کود خوب داده و رسیدگی درست شود، از هر جریب زمین بین یک هزار تا یک‌هزار و پنج‌صد سیر کچالو محصول برداشته می‌شود.»
وزارت زراعت و مالداری افغانستان نیز، طی سال‌های اخیر توجه خاصی را نسبت به ایجاد ذخیره‌گاه‌ها و سردخانه‌های کچالو برای دهقانان بامیان مبذول شده است. آن طوری که اسدالله ضمیر وزیر زراعت و مالداری افغانستان می‌گوید که بیشترین ذخیره‌گاه‌های کچالو برای دهقانان بامیان ساخته شده تا آنان مجبور نشوند که محصولات زراعتی شان را در فصل برداشت محصولات زراعتی با قیمت پایین به فروش برسانند.
عبدالامیر هم از جمله دهقانان بامیانی است که به تازگی وزارت زراعت و مالداری برایش یک ذخیره‌گاه کچالو ساخته است. او ابراز خرسندی زیاد از این اقدام دولت، می‌گوید که پس از این می‌تواند هزاران سیر کچالو ذخیره و به موقع مناسب در بازار عرضه کند.
بامیان از جمله ولایت‌های کوهستانی است که بیش از نود درصد آن را کوه‌ها و تپه‌های بدون حاصل پوشانیده است. این ولایت بدلیل نبود فرصت‌های شغلی و فعالیت‌های اقتصادی، از فقیرترین ولایات افغانستان به شمار می‌رود. ارزیابی‌های اخیر نشان می‌دهد که چهل و دو درصد شهروندان افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند، اما این رقم در ولایت بامیان نزدیک به شصت درصد می‌رسد.
ولایت بامیان طی سال‌های اخیر شاهد کمترین حوادث امنیتی بوده است. باشندگان این ولایت برعکس ولایات دیگر، از نبود امنیت نگران نیستند، اما عمده‌ترین نگرانی شان نبود فرصت‌های کاری و میزان بالای فقر در این ولایت است.
این ولایت که نزدیک به پنج‌صد هزار نفر نفوس دارد، نزدیک به صدهزار دهقان دارد. زراعت اقتصاد اصلی بامیانی‌ها را تشکیل می‌دهد.
با این‌حال، تنها امید بهبود زندگی و شرایط اقتصادی بامیانی‌ها رشد و انکشاف زراعت به ویژه کچالو و جلب توجه سیاحان و توریستان داخلی و خارجی به این ولایت است. ولایت بامیان جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی برای سیاحت و گردشگری دارد و این روند طی سال‌های اخیر روبه رونق بوده است. باغ‌داری و مالداری نیز، از عوامل انکشاف اقتصادی در بامیان به شمار می‌رود و این مساله هم اکنون مورد توجه خاص بامیانی‌ها قرار گرفته است.
امنیت و انکشاف
ولایت بامیان از امن‌ترین ولایات افغانستان به شمار می‌رود. مقام‌های دولتی که در کابل و دیگر ولایات در حصارهای سمنتی و در کنار ده‌ها محافظ مسلح بود و باش دارند، اما زمانی که به بامیان می‌روند محافظ و دیوارهای سمنتی برای‌شان بی‌اهمیت می‌شود. اخیرا چند وزیر کابینه و عبدالله عبدالله رییس اجراییه حکومت وحدت ملی به ولایت بامیان رفتند. این مقام‌ها بدون هراس و تر از انفجار و انتحار، آزادانه در این ولایت گشت‌وزار داشتند و از محلات تفریحی و تاریخی‌اش دیدن کردند.
هرچند امنیت برای اکثر شهروندان افغانستان به یک رویا برای دست یافتن به انکشاف و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مبدل شده است، اما در ولایت بامیان امنیت تاکنون هیچ‌گونه انکشاف اقتصادی را در پی نداشته است. شهروندان این ولایت هنوزهم از زیربناهای اصلی از جمله برق، سرک‌های اسفالت شده و بازسازی محروم هستند. در سطح ولایت بامیان، سرک‌های اسفالت شده از چند کیلومتر محدود تجاوز نمی‌کند و همچنین برق که از نیازهای اصلی امروزی به شمار می‌رود، از آن محروم هستند.
نویسنده: دای‌فولادی
