بسیاری از کارشناسان و متولیان امور در افغانستان، تقویه و توسعه‌ی سکتور زراعت را یکی از ممکن‌ترین راه‌حل‌ها برای کاهش فقر می‌دانند. تقویه و توسعه‌ی زراعت در افغانستان ضمن این‌که منوط به میکانیزه ساختن و اصلاح بذرهای زراعتی است، وابسته به مدیریت آبهای نسبتاً فراوان و سرگردان نیز می‌باشد.
مهار آب‌ها (مدیریت آب‌ها) دهه‌هاست به یکی از ماموریت کلان حکومت‌های افغانستان مبدل شده است. اما حکومت‌های افغانستان در چندین دهه‌ی گذشته در این خصوص ناکام بوده‌اند. دلایل بسیاری در امر ناکامی افغانستان در مهار آب‌هایش وارد است. ناامنی، فقدان دانش لازم، نبود انگیزه و اراده‌ی جدی برای مهار آب‌ها و مداخلات کشورهای همسایه را می‌توان از مهم‌ترین دلایل ناکامی حکومت‌ها در مهار آب در دهه‌های گذشته عنوان کرد.
روی همین ملحوظ، محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در دوران کمپاین ریاست جمهوری و بعد از رسیدن به ریاست جمهوری، بارها از مهار آب و ارزش بخشیدن به آبهای افغانستان سخن گفته است. روی دست گرفتن احداث بندهای چندگانه در مسیر آبی منتهی به کشورهای پاکستان و ایران، گام نخست برای عملی کردن برنامه‌ی مهار آب می‌باشد.
به سر رسیدن بند سلما در ولایت غربی هرات و اقدام برای احداث 21 بند آب‌گردان دیگر، اخیراً واکنش خصمانه‌ی رییس جمهور ایران را برانگیخته است. دکتر حسن روحانی، رییس جمهور ایران در نشست بین‌المللی جلوگیری از آلوده‌گی هوا گفته که ساخت و ساز بندهای آب‌گردان در افغانستان مایه‌ی نگرانی حکومت ایران شده و هشدار داده که ایران در پی ساخت و ساز بندهای آب‌گردان در افغانستان بی‌تفاوت نخواهد نشست.
سخن آقای روحانی در این مورد، با واکنش‌های جمعی در افغانستان روبرو شده‌است. عده‌یی آن را مداخله‌ی آشکار در امور داخلی افغانستان قلمداد کرده و خواهان معذرت‌خواهی رییس جمهور ایران از مردم و دولت افغانستان شده‌اند. عده‌یی هم در حمایت از تلاش‌های حکومت برای ایجاد بندها و مهار آب پرداخته‌اند.
ایران از نفوذ قابل ملاحظه‌یی در افغانستان برخوردار است. بخشی از این نفوذ به چارچوب ایدیولوژیک ولایت فقیه ربط می‌گیرد و بخشی هم به مناسبات سیاسی ایران در طول دهه‌های گذشته. ایران برای ایجاد مانع فراراه ایجاد بندهای آب‌گردان، از هیچ تلاشی دریغ نخواهد کرد. این تلاش‌ها، از لابی‌گری‌های سیاسی گرفته تا ذهنیت سازی‌های اجتماعی و ایجاد و تجهیز گروه‌های تروریستی را شامل خواهند شد. زمزمه‌های مبنی بر نشست چرخبال‌های ایرانی در ولایات غربی و در ساحه‌ی تحت کنترول طالبان، مسئله‌ی مداخلات گسترده‌ی ایران در امور افغانستان را جدی‌تر می‌کند.
اگر واکنش‌های جمعی در افغانستان به سخنان اخیر آقای روحانی را در محاسبات خویش جا دهیم، درمی‌یابیم که ایران برای جلوگیری از احداث بندهای 21گانه، از آخرین گزینه‌ی ممکن استفاده خواهد کرد. ظاهراً آخرین گزینه برای حسن روحانی، بهره‌گیری از گروه‌های تروریستی و ماین‌گذاری برای ایجاد وحشت و تخریب سازه‌های مورد نیاز بندها است. ضعف نهادهای امنیتی افغانستان و فقر نهادینه شده در جامعه، زمینه را برای بهره‌گیری ایران از این آخرین گزینه، ساده‌تر و دست‌یافتنی‌تر می‌سازد.
اما رئیس جمهور افغانستان در مورد مدیریت منابع آبی افغانستان گفت: با مدیریت صحیح 18 میلیون متر مکعب از آبهای این کشور زمینه همکاری‌های بین‌المللی بیشتر فراهم خواهد شد و این به ضرر کشوری نیست. وی در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران نیز تصریح کرد که تعبیرهای مختلفی صورت گرفته اما با ایران دوستی مداومی داریم.
احمد دانا آگاه مسائل سیاسی در مورد اظهارات رئیس جمهور ایران در زمینه ایجاد بندهای آب گفت:
آقای حسن روحانی با گفتن این سخنانش دچار اشتباه بزرگی شد. چرا که از مدتها قبل در ساخت بند کچکی از نیروهای مزدور برای ممانعت آن دست به تلاش های مزبوهانه زده بودند که با اقرار این حرف به نفع بالا آمدن احساسات ملی در افغانستان گردید.
به گفته وی، گرچه ایران در گذشته و حال در امور داخلی افغانستان دخالت داشته و دارد و این سخنان آقای روحانی مهر تایید برای ادعای ما است.
حالا آن‌چه مهم است، تدبیر دولت و مردم افغانستان برای خنثی‌سازی اقدامات محتمل ایران است. تدابیری که بخش عمده‌ی آن پرداختن به مسایل امنیتی است. هرچند که مهاجرین افغان در ایران و حضور ایالات متحده در افغانستان را نیز باید در محاسبات خویش جا داد. ایران برای تحمیل خواسته‌ها و پی‌گیری منافع ملی خود، از هیچ تلاش و اقدام غیرقانونی دریغ نخواهد کرد. حالا دیده شود دولت و مردم افغانستان برای رویارویی غیرمستقیم با ایران در زمینه‌ی ایجاد بندها چگونه عمل می‌کنند.
