جلب توجه امریکا به ذخایر «لیتیوم» افغانستان

تخمین زده می‌شود که منابع سرشار مواد معدنی افغانستان بین یک تریلیارد تا سه تریلیارد دلار ارزش دارد. اما وخامت اوضاع امنیتی و تشدید شورشگری طالبان در اکثر بخش‌های آن کشور، استخراج این گنج های نهفته در دل خاک را سد ساخته است.
تاکنون، سیاست دونالد ترمپ در قبال افغانستان نیز به درستی روشن نشده است و از زمان آغاز کارزار انتخاباتی تا کنون که دو و نیم ماه از تصدی ریاست جمهوری ترامپ می‌گذرد، در مورد طولانی ترین جنگ امریکا که در افغانستان جریان دارد، بسیار کم گفته است.
مقامات افغانستان آشکارا آرزومندی خود را ابراز کرده اند که منابع مواد معدنی این کشور توجه امریکا را به خود جلب کرده و سبب تعهد بیشتر ترامپ به افغانستان خواهد شد.
محمد همایون قیومی، مشاور ارشد رئیس جمهور افغانستان، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که افغانستان می تواند مکان مناسب برای سرمایه گذاری شرکت‌های آمریکایی به ویژه در بخش معادن باشد.
قیومی گفته است که افغانستان همواره مشتاق جلب سرمایه گذاری‌های امریکایی بوده است، به ویژه در بخش استخراج مواد معدنی استراتیژیک مانند لیتیوم.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، نیز در رایزنی با ترامپ در دسامبرگذشته، در مورد سرمایه‌های طبیعی افغانستان به ویژه مواد معدنی سخن گفت که به گفتۀ قیومی موضوع مورد علاقه برای دولت ترامپ می باشد.
یک مقام‌ قصر سفید نیز گفته است که ایالات متحده رشد پایدار اقتصادی از جمله سرمایه گذاری در بخش معادن را برای تامین ثبات در افغانستان لازم می‌پندارد.
اسوشیتدپرس بدون ذکر نام این مقام از قول وی نگاشته است که ایالات متحده با تاجران و مقام‌های افغان در زمینۀ اصلاحات در بخش رشد و ارتقای بخش خصوصی کار خواهد کرد.
به مواد معدنی افغانستان همواره به عنوان منبع قوی تحول و رفاه اقتصادی و فقرزدایی در آن کشور نگریسته شده است.
علاقمندی به این منابع پس از نشر گزارش سال 20077 ادارۀ جغرافیای ایالات متحده بیشتر شد. این اداره ارزش مواد معدنی افغانستان را چندین برابر آنچه برآورد کرد که چند دهه پیش از سوی متخصصین اتحاد جماهیر شوروی وقت تخمین شده بود.
افزون بر منابع سرشار لیتیوم، مس، آهن، کرومیت، سیماب و زینک، سنگ‌های قیمتی مانند لاجورد، فیروزه، زمرد و طلا و مس از سرمایه های عمدۀ طبیعی و فراوان افغانستان خوانده شده اند.
نا امنی نه تنها با ایجاد هراس و فرار سرمایه گذاران، زمینه را به زورمندان محلی و نیز گروه طالبان مهیا ساخته است تا با معدن کاوی غیرقانونی، از این منابع به ارزش میلیون‌ها دلار سود ببرند.
سازمان گلوبال ویتنس در سال 20166 هشدار داد که استخراج غیرقانونی معادن، جنگ را در آن کشور تامین مالی می‌کند. این سازمان جهانی در گزارش خود از معادن لاجورد بدخشان نام برد که گفته می شود افراد با نفوذ محلی، وکیلان پارلمان و شورشیان طالب برای سود بردن از آن با هم رقابت دارند، رقابتی که سبب ناامنی در بدخشان شده است.
منابع عمدۀ لیتیوم افغانستان در ولایت‌های غزنی، هرات و نیمروز موقعیت دارد. چندین ولسوالی این سه ولایت به دلیل حضور گستردۀ طالبان همواره صحنۀ نبرد میان شورشیان طالب و نیروهای امنیتی افغان بوده است.
نابسامانی در وزارت معادن و نفت افغانستان نیز وجود دارد. پس از کناره گیری داوود شاه صبا، کرسی وزارت معادن برای یک سال خالی بود، تا اینکه هفتۀ گذشته نرگس نهان، به عنوان سرپرست این وزارت تعیین شد.
وحید الله شهرانی، وزیر پیشین معادن و نفت افغانستان، نیز به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که در زمان وی، با ایجاد سیاست مشخص، راه برای توسعه بخش معادن هموار شده و به گفتۀ وی به لیتیوم اولویت داده شده است.
شهرانی نیز با اشاره به حمایت ایالات متحده در بخش معادن افغانستان گفته است "در حال حاضر، حکومت افغانستان نه منابع مالی و نه هم ظرفیت و امکانات فنی را برای بهره گیری از این منابع در دست دارد".