پاکستان؟

به گزارش اسپوتنیک به نقل شبکه اطلاع رساني افغانستان(afghanpaper)، داکتر لطیف نظری، استاد دانشگاه در برنامه «بازنگاه» گفت: اگر خط سیاست پاکستان را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهیم پاکستان را همیشه می توان با سه خصیصه ساختاری تعریف کرد. یکی، نظم سیاسی که ویژگی آن سپهر حاکمیت ملی کشورها و احترام به حاکمیت ملی کشورها باشد هنوز در نزد جنرال های پاکستانی شکل نگرفته است. دوم تمایل به زیستن در جامعه مدرن و عاری از ظلم در پاکستان وجود ندارد. سوم، پاکستان سرشار از سامانه های نیرومند افراط گرایی می باشد.
وی افزود: بنابراین با توجه به این خصیصه قطعاً جنرال های پاکستان تلاش می کنند که تسلط عمق استراتژیک خود را همچنان در منطقه بخصوص در حوزه افغانستان مورد توجه و دقت نظر قرار دهند. پاکستان هنوز احساس می کند که در برابر هند از ضعف ژیوپولتیک برخوردار می باشد و هندی ها هر روز فشار استراتژیک را بر پاکستان تنگ تر می سازند و بگونه ای گسترش مناسبات افغانستان و هند تهدیدی را برای پاکستان از دید جنرال های پاکستانی بوجود آورده است. همچنین منازعه تاریخی که بین افغانستان و پاکستان وجود داشته، بخصوص بحث دیورند همچنان به عنوان یک کابوس در سیاست خارجی پاکستان مطرح است.

این آگاه سیاسی، با بیان اینکه مشکل اساسی در سیاست خارجی افغانستان، بخصوص در دوره حکومت وحدت ملی این است که مبنای راهبردی و استراتژیک در رفتار سیاسی کنش گران افغانستان مشاهده پذیرنیست، افزود: بلکه آزردگی از پاکستان بیشتر گسترش روابط افغانستان و هند را رقم زده است و این مساله می تواند تهدیداتی را در آینده متوجه منافع ملی افغانستان بسازد. فراموش نکنیم که پاکستان از جمله کشورهایی می باشد که در روند ثبات و امنیت و همچنین تخریب ثبات و امنیت افغانستان فوق العاده تاثیرگزار است. بنابراین ما باید روابط خود را با پاکستان و هند در یک سند چشم انداز استراتژیک مورد توجه و دقت نظر قرار دهیم. اینطور نباشد که در آغاز حکومت وحدت ملی حتی بحث پاکستانیزه شدن سیاست خارجی افغانستان مطرح شود و تفاهنامه میان استخبارات میان دو کشور مورد توجه قرار بگیرد و بعد در یک چرخش 180 درجه ای پاکستان دشمن افغانستان ترسیم شود، و رقیب یا دشمن پاکستان یعنی هند، جایگاه پاکستان را احراز کند. این نشان می دهد که راهبرد افغانستان در حوزه سیاست خارجی مبهم است.
داکتر نظری، در ادامه گفت: مبهم به این معنا است که در واقع ما بیشتر تحت تاثیر روانشناسی سیاسی رهبران سیاسی افغانستان سیاست خود را عیار می کنیم و این اشتباه است. درحالیکه ما باید یک ساختار مدون و یک سند ملی مکتوب در ارتباط با کشورهای متخاصم در افغانستان داشته باشیم. تا هیچ رییس جمهوری، هیچ وزیر خارجه ای، هیچ کارگزاری نتوانند بر خلاف آن ساختار عمل کند. مثلاً آمریکا را در نظر بگیریم، دونالد ترامپ در زمان مبارزات انتخاباتی خود، صحبت هایی را مطرح کرده بود که در حال حاضر با توجه به مجلس سنا و دیوان عالی آمریکا محدودیت هایی را برای رییس جمهور، ایجاد می کنند، ترامپ نمی تواند به آن اهدافی که در زمان مبارزات انتخاباتی خود ترسیم کرده بود و بیشتر هم بخاطر جذب آرا بود را به فعلیت برساند.
این آگاه سیاسی، لازمه موفق بیرون آمدن از این مشکلات را چنین بیان کرد: بنابراین افغانستان با توجه به موقعیت ژیوپولتیکی که دارد و با توجه به رقابت و منازعه ای که کشورها در این حوزه دارند، شدیدا نیازمند ایجاد یک ساختار و یک نهاد فعال و قوی در حوزه سیاست خارجی است.
وی، با بیان اینکه پاکستان توان تخریب امنیت ملی ما را در هر سطح دارد و افغانستان به آن پیمانه ای نیست که بتواند پاکستان را تجرید کند، افزود: پاکستان در حال حاضر روابط گسترده با چین دارد، که قرار است با افغانستان هم تعامل گسترده داشته باشد. در عین زمانیکه هنوز در محور غرب قرار دارد، در واقع روابط گسترده ای را با روس ها برقرار کرده، همچنان با کشورهایی مانند ایران روابط حسنه دارد، یک قدرت با این پیمانه که در عین زمان از جمله کشورهایی محسوب می شود که بیشترین اتحاد استراتژیک را با شماری از کشورهای تاثیرگزار حوزه خلیج فارس عرب دارد چنین کشوری را نباید دست کم بگیریم که در واقع ما توانستیم این کشور را در سطح بین المللی منزوی بسازیم. حتی آمریکا علی رغم اینکه کمک های خود را به پاکستان مشروط کرده است، پاکستان را به عنوان یک ذخیره استراتژیک، سودمند و قابل تقویت در محور آمریکا و غرب باقی گذاشته است.
داکتر نظری در اخیر گفت: بنابراین با توجه به این جایگاهی که پاکستان دارد، بیشتر توهماتی است که ما از سوی رهبران سیاسی افغانستان نسبت به پاکستان و تحولات منطقه شاهد هستیم و در واقع ما باید خود و سیاست خود را مشخص و تقویت کنیم تا دیگر کشورها مطابق با این سیاست ها رفتار کنند نه اینکه آنها مشخص کنند که چگونه با ما برخورد نمایند.