عصر زمامداری هشت ساله برنده "جایزه صلح نوبل" بارک اوباما پایان یافت٬ عصری که درگیری های نظامی را در لیبیا٬ سوریه و اوکراین و در ضمن دوره شگوفانی تروریزم جهانی با خود همراه داشت و عصری که مناسبات بین دو ابرقدرت هستوی دنیا یعنی امریکا و روسیه به پاهین ترین سطح خود تقرب نمود. امروز برای همه جهانیان یک سوال وجود دارد: آیا عصر ترامپ چه میراث از خود به جهان می گذارد؟
اگرچه جواب این سوال را غیر خداوند ٬ حتا فکر میکنم، خود دونالد ترمپ هم می داند ٬ اما امروز می توان با وضاحت یک واقعیت را مشاهده نمود: با آمدن ترمپ دنیای غرب به لرزه درآمد. متحدین دیروز امریکا دیگر نمی تواند حساسیت خود را پنهان نمایند و نقاب از روی برداشته به وضاحت ابراز نگرانی می کنند.
ترامپ در اولین بیانیه خود شعاری مشابه رهبران انقلابات جهان را به زبان آورد. وی به صدای بلند از تریبون قصر سفید بیان کرد: "امروز قدرت از واشنگتن به مردم امریکا انتقال یافت."
۱۸ نومبر سال ۰۱۶ ۲ ، اگر مبالغه نشود، انقلاب سفید در امریکا صورت گرفت٬ که هنوز نه امریکا و نه جهان به آن پی برده اند. بی جهت نیست سخنان فرانک والتراشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان اظهار نمود: "ریاست جمهوری ترامپ نقطه عطفی در تاریخ معاصر امریکا است".
قرار خبری دویچه ویله در این هفته سران چند حزب راست پوپولیست المان٬ فرانسه٬ ایتالیا و هالند در آلمان اولین بار درتاریخ اتحادیه اروپا کنفرانس رسمی خود را دایر نمودند. مارین لوپن رهبر٬ جبهه ملی فرانسه به صراحت برکسیت و پیروزی ترامپ را تحول جدید جهانی دانست. بعید نیست که در خزان امسال در فرانسه و هلند ، که دو کشور مهم اتحادیه اروپا است ، انتظار تحولات ژرف در نتیجه انتخابات سراسری را دارند. در هر دو کشور نیروهای راست افراطی قوت گرفتهاند. پیروزی ترامپ بدون شک به نیروی جبهه راستگرایان خواهد افزود. یکی از مفسرین روزنامه محلی آلمانی لوبکر ناخریشتن می نویسد که دونالد ترامپ میتوانست دستش را به سوی جهان دراز کند، اما به جای آن مشتش را نشانه کرد. لازم است که نوشته لوبکر نخریشتن را کمی دقیق تر اصلاح نمود ، وی کاملآ حق به جانب می بود ٬ اگربه عوض "جهان" "غرب" می نوشت.ترامپ واقعآ مشتش را به غرب نشان داد.
ترامپیزم آهسته آهسته به واژه جدیدی در سیاست جهانی مبدل خواهد شد. اینکه خطوط اساسی مانیفست ترامپیزم چه عبارت ها خواهد داشت ٬ آینده های نزدیک نشان می دهد. امروز سه موارد از گفته های وی را تا می توان منحیث اصول در بازسازی سیاست غرب قابل توجه دانست:
اول- باز سازی سازمان اتلانتیک شمالی (ناتو). ترامپ اولین رییس جمهور امریکا است که ناتو را سازمان بی فایده قلم داد نمود. این سخنان ترامپ در مورد ناتو باعث سردرگمی سیاستمداران اروپا شد.
انتقاد دونالد ترامپ از مواضع و سیاستهای ناتو تازگی ندارد. اما این جمله ترامپ که پیمان ناتو اهمیت خود را از دست داده است، واکنش متحدان غربی آمریکا را برانگیخت٬ به گفته ی ناظرین ،اگر چه ناتو تمام تلاش خود را به کار برده است ٬تا به این اظهارات جنجالی دونالد ترامپ اهمیت فوقالعادهای قائل نشود. دبیرکل ناتو، ینس استولتنبرگ در بروکسل گفته است که با رغم این همه اظهارات، وی مطمئن است که آمریکا به تعهدات خود در برابر ناتو و متحدان غربیاش پایبند باقی خواهد ماند.
گفته میشود که استولتنبرگ و ترامپ درباره تغییر خط مشی ناتو برای مقابله بهتر با خطر تروریسم با همدیگر گفتوگو و مذاکره کردهاند. اما با یک تفاوت: ترامپ بر این باور است که کشورهای عضو پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی« ناتو» باید برای تامین امنیت خود هزینه بیشتری پرداخت کنند ٬ که قرار معلوم استولتنبرگ با وی کاملآ موافق بوده.
قابل یاد آوری است که امریکا تا به حال ۷۰٪ بودجه این سازمان را تمویل می کند ٬ امروز حتا بزرگترین هواخواهان این سازمان نمی توانند مخالف به آنچه ترمپ در مورد بیان میکند٬ باشند. ناتو واقعآ یک بار سنگین بدوش بودجه امریکا است که از پرداخت مالیات اتباع امریکا تمویل می گردد و تا به حال هیچ دستاورد مطلوبی هم نداشته.
دوم — اتحادیه اروپا را ترامپ یک سازمان مسخره دانسته ٬اما رهبران اروپا کوشش می کنند که همدیگر را تسکین دهند. در جواب رهبران المان و فرانسه ابراز نمودند که در مورد این اتحادیه ضرورت به نظر ترامپ ندارند و این کار خود اروپا است.
ترامپ معتقد است ، ارزش های مشترک از قبیل حقوق بشر و دموکراسی، که غرب خواست با ماشین نظامی خود در کشور ها پیاده کند ٬ جز پیمال شدن این ارزش ها ٬ نتایج دیگری نداشته ٬ ترامپ با عدم موثریت مبارزه غرب برای تامین «ارزش های مشترک» کاملآ پی برده و از اقدام بریتانیا مبنی بر خروج از اتحادیه اروپا ستایش کرد. اگر چه ظاهرآ تریزا می در مذاکرات اش با ترامپ که در آینده نزدیک آنجام خواهد داد٬ امید می برد تا ترامپ را در مورد ضرورت اتحادیه اروپا و ناتو قانع سازد. ترامپ به آلمان هم حمله کرده و آلمان را کشوری سلطهجو میداند که میکوشد از اتحادیه اروپا برای توسعه خود استفاده کند.
در مجموع رهبران غرب هنوز موضعی روشن را در برابر ترامپ اتخاذ ننموده و در حالت شک و انتظار قرار گرفته اند.
سوم — در رابطه پیمان تجاری و سرمایهگذاری ترنس-آتلانتیک: مرکل به نمایندگی ازاروپا بر رعایت نظم بینالمللی تجارت و اقتصاد تأکید میکند. این درحالیست که ترامپ این قواعد را ضد منافع امریکا می داند و در این هفته وی در قدم اول قرار وعده اش طی فرمانی از شراکت ترنس- پسیفیک کشورش را خارج نمود و ناظرین قدم دوم وی را عدم شرکت امریکا در پیمان تجاری و سرمایهگذاری ترنس-آتلانتیک می دانند.
آنچه به مناسبات امریکا با اروپای شرقی از زمان هم پاشی پیمان وارسا واتحاد شوروی تا به حال ارتباط می گیرد ٬ این دولت ها، منجمله کشور های بالتیک (لیتوه ٬ لیتوانیا ٬ استونیه) و همچنان اکراین ،بعد از کودتای سال ۲۰۱۴ در این کشور، به پایگاه ها و متحدین گوش به فرمان امریکا مبدل گردیده اند و همه قدرت های اقتصادی و دفاعی خود را در انحصار ناتو و امریکا قرار داده بودند.
ترامپ اعلان نمود که امریکا از این به بعد متوجه دفاع از سرحدات خود خواهد بود، نه از سرحدات کشور های دیگر و همچنان ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود به همکاری های بینالمللی ارزش زیادی قائل نشد و قصد نمود تااز تعهدات بینالمللی کشورش بکاهد. این سیاست وی به ویژه برای کشورهای اروپای شرقی ناراحت کننده است. بعید نیست که در این کشور ها نیز نیرو های سیاسی ملی گرا، که خواهان مناسبات نزدیکتر با فدرسیون روسیه استند ٬ در آینده های نزدیک به صحنه ی قدرت آیند و نا گفته نماند که در بسیاری از این کشورها این نیرو های سیاسی از پشتیبانی تعداد زیای از اتباع شان نیز برخورداراند.
آمریکاییان رئیسجمهوری را میخواستند ، که حاضر باشد سیاست این کشور را بازسازی کند و چنین چانس حال نصیب شان شده است. تامین وعدههای بزرگ ترامپ از روز اول نشان می دهد که وی خانه تکانی بزرگ را در قصر سفید پیش رو گرفته. ناظرین با احتیاط پیش بینی های می کنند که این دوران ریاستجمهوری وی میتواند موفقیتآمیز باشد، مشروط بر آنکه ترامپ برنامه های خود را با انعطاف و محتاطانه عملی کند و به سناتوران و اعضای کانگرس که با او همنظر نیستند، گوش بسپارد و گاهی هم نظرش را تغییر دهد.
تا جای معلوم وی اولین قدم های خود را به جرأت و بدون مشوره با سنا و کانگرس گذاشته.
دیده شود کی ها ، از جمله سیاستمداران شناخته شده یی امریکا، در پهلوی وی قرار می گیرند