پوتین : تشدید تشنجات جهانی از این بیشتر گنجایش ندارد

سال ۲۰۱۶ میراث « بحران سال ۲۰۱۴» بود٬ که باز هم معضله داعش  ٬ جبهه النصر٬ طالبان ٬ القاعده و سایر سازمان های تروریستی در افغانستان٬ سوریه وعراق ٬ مهاجرت های اجباری ٬ بی ثباتی در اوکرایین و عملات تروریستی در ترکیه و اروپا٬ ادامه مسابقات تحریماتی غرب و روسیه علیه همدیگر٬ موارد عمده در تبصره های ما در طول سال بود، اما تنش های انتخاباتی در امریکا و انتخاب دونالد ترامپ به حیث ۴۸ مین رییس جمهور امریکا، ازمهمترین پروسه سیاسی سال ۲۰۱۶ شمرده می شود٬ که بدون شک در اوضاع سیاسی و اقتصادی جهان در سال ۲۰۱۷ رول برجسته خواهد داشت.
محور اساسی را در سیاست جهانی درسال ۲۰۱۶ مانند سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ عملکرد های غرب به رهبری اداره قصر سفید تشکیل می داد. ۲۰۱۶ سالی بود که ناتو هر چه بیشتر حلقه حضور خود را در مرز های روسیه تنگ تر ساخت و این امر روسیه را وادار ساخت تا بودجه مصارف نظامی خود را تقریبآ دو چند بیشتر افزایش دهد. در شروع امسال امریکا برنامه جدید استراتیژی نظامی خود را تصویب نمود ٬که به اساس این استرتیژی به سراحت خویش خود را منحیث« لیدر مطلق جهانی» اعلان نمود. دیگر اینکه هم امریکا و هم ناتو در بروکسل تهدید عمده خود را ازجانب روسیه٬ چین ٬ایران و کوریای جنوبی اعلان نمودند. در سال ۲۰۱۶ امریکا ۷۸۰ ملیون دالر را در بودجه نظامی خود برای حضور بیشتر اش در اروپا و همچنان ۳۰۰ ملیون دالر را برای مصارف نظامی در اوکرایین مد نظر گرفت و در نظر داشت تا این کشوررا به تخته خیز به سرحدات روسیه مبدل سازد، که در عمل بی نتیجه ماند٬ امریکا ۱۰ ملیارد دالر برای دفاع ضد موشکی و یا چتری دفاع راکتی مد نظر گرفت و برنامه تحت عنوان «حمله وسیع ناگاهانه » نه تنها با استفاده از اسلحه مدرن و دقیق ٬ بلکه احتمالات دفع حملات متقابل راکت های روسیه به واسطه دفاع ضد موشکی ٬ در این برنامه محاسبه گردیده بود ٬ در بدل با درنظر داشت چنین محاسبات ٬ در روسیه بدون شک گمان آن رفت که امریکا به هیچ وجه حاضر به رفع تشنجات ٬ و از بین بردن تحریمات خود بالای روسیه در سال ۲۰۱۶ نیست. برای روسیه راه دیگری باقی نماند ٬ در صدد تحکیم دفاع نظامی خود شد، دست به ساخت وتولید اسلحه جدید و مدرن زد. روسیه مجبور شد دست به تولید راکت های تعرضی بزند٬ که هیچ چتردفاعی قادر به دفع آنها نیست و در نتیجه موثریت برنامه تحت عنوان «عمله وسیع ناگاهانه » امریکا را به صفر ضرب زد. روسیه دست زیر علاشه ننشسته ٬ تمامی پوتانسیل نظامی خود را مدرنیزه ساختن دستگاه نظامی خود به خرج داد و درنتیجه در اخیر سال ۲۰۱۶ و.و. پوتین در جلسه رهبری نظامی آرام و خونسرد ٬ اما بسیاردندان شکن به این اعلامیه های بلند پروازانه « لیدر مطلق جهانی» جواب داد: « پوتانسیل نظامی روسیه قوی تراز هر متجاوز دنیا است و روسیه قدرت دفاع را از هرنوع متجاوز دارد». این حرف های خود را پوتین٬ در دوازدهمین کنفرانس مطبوعاتی، که طبق معمول در اخیر هر سال دایر میکند٬ یکبار دیگر با تاکید تکرار نمود.
هنوز وقت است ، پیش بینی های از رشد اوضاع جهانی در سال ۲۰۱۷ داشته باشیم. چه اتنظاری را میتوان در سال ۲۰۱۷ در عرصه سیاست جهانی داشت واینکه چه تحفه ای در توشه خود اداره جدید امریکا و متحدین اش برای جهانیان تهیه نموده٬ زمان نشان خواهد داد. آيا این پرابلم ها جهانی حاد تر خواهد شد و یا از آنها نوزادان دیگری بدنیا خواهند آمد؟
به گفته پوتین تشدید تشنجات جهانی از این بیشتر گنجایش خود را ندارد و با وعده های که ترامپ در پروسیه مبارزات انتخاباتی خود نمود٬ امید آن می رود تا فصل کاملآ جدیدی درمناسبات بین روسیه و امریکا باز گردد٬ که بدون شک نبض سیاست جهانی را مناسبات بین این دو ابر قدرت تشکیل می دهد.
اگر کلینتن موفق میگردید٬ گمان زیاد می رفت نیروی دیگری را در نطفه ای داعش بدنیا می آورد.قرار پیشبینی های که در ختم سال گذشته نموده بودیم ، داعش ٬ جبهه النصر و سایر برداران تروریستی شان در سال ۲۰۱۶ هم در سوریه و عراق به مقاومت خویش دوام خواهند داد. که البته در عرصه اشتباه نکردیم. اگر چه تاثیرات داعش با تلاش های امریکا و متحدین اش در عراق هنوز تضعیف نگردیده٬ اما در سوریه مناطق زیادی را در اثر عملیات قوای فضایی روسیه و تقویه حاکمیت در این کشور از دست دادند ٬ در اخیر سال در سوریه با همکاری فعال ترکیه ٬ایران و روسیه در تبانی با حکومت مرکزی بشر اسد ضربه های شدیدی به جبهه النصر واردآمد و مناطق بزرگ سوریه از جمله حلب ٬که دومین شهر بزرگ سوریه محسوب می گردد٬ از دست تروریستان نجات یافت و منابع عایداتی شان نیز کاملآ ضربه دید.
یکی از وقایع قابل توجه در سال ۲۰۱۶ ٬ تغییرات بنیادی در سیاست خارجی ترکیه بود٬ در اثر چالش های مغلق در سوریه و عراق ، تغییر در موقف متحد بزرگ ناتوترکیه بوجود آمد٬ این کشور که از متحدین کلیدی ناتو به حساب می رود ٬ بعد از تشنجات عمیق با روسیه ،بلاخره عقل سلیم بر رهبری این کشور حاکم شد و عملآ ترکیه از اتحاد با امریکا در مبارزه با داعش دست کشید و به متحد روسیه مبدل گردید٬ مناسبات ترکیه با اروپا هم به پاهین ترین سطح خود رسید ٬ که حتا ،ترکیه اعلان نمود که شمولیت خود را سازمان همکاری شانهای نسبت به اتحادیه اروپا ترجیح می دهد.
اگر وضع به این منوال ادامه پیداکند ٬ بعید نیست، مناسبات ترکیه در سال ۲۰۱۷ با اتحادیه اروپا وخیم تر از سال ۲۰۱۶ گردد و سیل مهاجرین به اروپا از این کشور بیشتر گردد ٬ ممکن در داخل اتحادیه اروپا درز های زیادی پیدا شود ٬هنوز شروع سال ۲۰۱۶ بود که از یک طرف اطریش اعلان نمود ٬ عضویت خویش را در این سازمان به تعلیق می اندازد و سرحدات خود را می بندد و از طرف هم انگلستان از اتحادیه اروپا پاه بیرون کشید ٬ که برای انجلا مرکل درد سر بسیار زیادی را ایجاد نمود٬ در مجموع نارضایتی های زیادی در بین کشور های شامل اتحادیه اروپا ایجاد گردیده، که سال ۲۰۱۷ سال دشوار و مملو از زد بند ها وچنه زنی های کشور های کوچک این اتحادیه با ابرقدرت های آن خواهد بود.
اگر از اروپا که به آسیا بنگریم ٬ می بینیم که کوریای شمالی سیاست غیر قابل پیشبین شده دارد٬ اقتصاد پرچو این کشور خود خطری به جهان است ٬ رهبری خون گرم این کشور با شانتاژ نظامی می تواند تعادل نسبی منطقه را در هم زند ٬ چین با اقتصاد در حال رشد سریع خود مانند همیشه از پلان های دراز مدت خود حرف می زند ٬ که این خود نمی تواند باعث ناراحتی رقبای اصلی اش گردد. از آوان آمدن به قدرت شی زین پین، چهار سال پیش مناسبات چین با همسایه هایش بهتر شد که چین همواره به آن اهمیت خاصی قائل
بود ٬ سیاست حزب کمونست چین حکم می کند که با بلند بردن اقتصاد خود این کشور نه تنها خطری را متوجه همسایگان خود نمی کند٬ بلکه برای همسایگان خود می تواند ممد خوب باشد ٬ چین به ابر قدرت منطقه مبدل شد ٬ مساعی چین در سال ۲۰۱۶ در روند صلح در افغانستان شاهد ادعای ماست ٬ همین حالا ٬ آهسته آهسته چین رهبری این پروسه را بدست میگیرد. بدون شک چین در سرمایه گذاری منطقه پلان های خویش را می خواهد عملی نمایید و تامین صلح منطقوی که افغانستان جز عمده آن است برای چین اهمیت استراتیژیک دارد. در سال ۲۰۱۷ با سیاست یکه ترامپ در نظر گرفته و همچنان مناسبات مغلق تاریخی یکه بین چین و جاپان وجود دارد و با گذشت هر سال حادتر می گردد٬ ممکن پرابلم هابین سه کشور حادتر گردد و رقابت های چین و امریکا در منطقه بیشتر گردد.
در سال ۲۰۱۶ روسیه هر چه بیشتر مناسبات خویش را با کشور های منطقه جنوب آسیا و جاپان نزدیکتر ساخت ٬ روسیه ثابت نمود که هیچ پروسه ای در آسیا و منطقه نمی تواند بدون سهم فعال این کشور رشد نمایید٬ ناگفته نماند که چین در نقش برجسته روسیه در منطقه ذیعلاقه بود ٬به جز از مناسبات نزدیک اش با جاپان.پ
اقتصاد دوکشور بزرگ دیگرمنطقه یعنی هندوستان و ایران در سال ۲۰‍۱۶ درحال رشد سریع بود ٬ و از لحاظ ظرفیت های نظامی نیز این کشور ها به ابر قدرت های منطقوی تبدیل می گردند٬ پاکستان هم از صحنه سیاسی و اقتصادی منطقه نمی خواهد کنار گذاشته شود و در سال ۲۰۱۶ همه مساعی خود را به خرج داد، تا نشان بدهد که با تروریزم داخل اقدامات جدی گردیده ٬ چون این پدیده آهسته آهسته دامنگیر این کشور گردیده و منافع اش را در تهدید قرار داده٬ ناگفته نماند که تلاش های هند البته در تبانی با افغانستان در جهت به انزوا کشاندن پاکستان تاحدی در سال ۲۰۱۶ موثر بود.تا حال معلوم نیست که دکترین سیاست خارجی اداره جدید قصر سفید در قبال پاکستان چه حکم می کند٬ که البته تاثیر مستقیم به آینده سیاست خارجی این کشور دارد.
با در نظر داشت تحولات سیاسی جهانی و منطقوی در سال ۲۰۱۶، برای پاکستان٬ کشوری که لانه تروریزم در منطقه محسوب می گردد ٬ در سال ۲۰۱۷ یک راه را باقی مانده: این کشور باید از سیاست تشنج با هندوستان و افغانستان دست بکشد وتبانی با روسیه ٬ چین ٬ ایران در چوکات "سازمان همکاری شانهای" دست همکاری را، که خواست زمان است، فشاردهد٬ تا نه تنها بر تروریزم داعشی و طالبانی غلبه گردد ٬ بلکه کشورها به این طریق می توانند پای امریکا و متحدین اش را از افغانستان کوتاه نمانید ٬ چون بدون شک همه ایشان از حضور غیر موثر امریکا در افغانستان نگران استند. از این لحاظ درسال ۲۰۱۷ با شمولیت پاکستان٬ هند و ممکن هم ایران و افغانستان و حتا ترکیه در "سازمان همکاری شانهای" از یک طرف اهمیت این سازمان بزرگ منطقوی بلند میرود و از طرف هم با فعال شدن رول این کشور ها امریکا ٬ خود به خود٬ موجودیت خود را در افغانستان اضافی خواهد یافت ٬ به این ترتیب، چه خوب می بود٬ اگر امنیت افغانستان بدست خود این کشور و کشور های منطقه واگزار میشد.