آقای دانش که امروز در همایشی که به مناسبت صدمین سالروز تولد آیتالله وحیدی از چهرههای عملی و دینی افغانستان سخنرانی میکرد، افزود که تمایل مردم به تحصیل در مدارس دینی کمرنگ شده و نظام آموزشی دینی قابل نقد است. آقای دانش گفت که نظام آموزشهای دینی از نگاه نصاب، محتوا، رشتهها و مواد درسی باید مورد بازنگری قرار گیرد. سرور دانش با اشاره به یکی از احادیث افزود: «عالم دین باید عالم و آگاه به زمان خود باشد و از شرایط آگاهی به زمان، فراگرفتن دانشهای زمانه و آموختن علوم دینی در مطابقت با نیازها و مقتضیات زمان است.» معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان همچنین تاکید کرد: «امروزه مسایل مربوط به حقوق بشر، حقوق بشردوستانه، حقوق زنان، اطفال، معاهدات و الزامات بینالمللی، مسایل مربوط به سیاست، نظامهای سیاسی، فنون حکومتداری، امور پیچیده اقتصادی، محیط زیستی، هنر و موسیقی، تکنالوژی معلوماتی، فضای مجازی و دهها موضوع دیگر مربوط به زندگی فردی و اجتماعی انسان در سطح ملی و بینالمللی، همگی از پدیدههای نوین در زندگی بشر است که نسبت یک انسان دیندار با آنها باید مشخص شود.»
معاون ریاست جمهوری افغانستان همچنین از افراطیت دینی به عنوان اولین تهدید برای دین اسلام و مسلمانان یاد کرد و گف همانگونه که افراطیت ضد دینی در جامعه بشری فاجعه آفریده است، افراطیت دینی نیز چنین است.
سرور دانش با اشاره به اینکه افراطیت دینی اولین آسیب را بر خود دین و دینمداران وارد میکند افزود: «امروز به اندازهای که اسلام را افراطیت دینی و جریانهای تکفیری صدمه زده است، مخالفان اسلام ضربه نزدهاند.»
وی گفت که اولین جرقه و بلکه بنیاد افراطیت، مساله تکفیر است که خود ریشه دینی دارد یعنی یک انحرافی است که در قرائت از دین پدید آمده است. به گفته آقای دانش، تکفیر اولین و مهمترین چماق تندروان برای سرکوب و جواز قتل مخالفان است و خوارج اولین بنیانگذاران الاهیات تکفیر بودند و امروز خوارج معاصر مانند گروههای تروریستی داعش، القاعده، طالبان، لشکر جنگوی، لشکر طیبه و همه گروههای تکفیری مانند آنها، در این موضوع پیروان و ادامه دهندگان راه خوارج هستند.
معاون ریاست جمهوری افغانستان با بیان این که افراطیت و مساله تکفیر مرز خودی و غیرخودی را ایجاد میکند، پرسید که کدام یک از خلفای راشدین همدیگر را تکفیر کردند؟ کدام یک از ایمه مذهب تشیع، خلفا یا ایمه مذاهب اهل سنت را تکفیر کردند و یا کدام یک از ایمه مذاهب اهل سنت، ایمه شیعه را تکفیر کردند؟
سرور دانش افزود: «سوال دیگر این است که آیا انسان بودن از دید اسلام هیچ ارزشی ندارد و آیا واقعا هیچ نوع کرامت ذاتی برای انسان مطرح نیست؟» او در عینحال، گفت:«امروزه ما بپذیریم یا نپذیریم، تکثر دینی، فکری و فرهنگی، آزادی بیان و همزیستی اندیشهها و رویکردهای متفاوت و حتا متضاد، تبدیل به ضرورت زمانه ما شده است. امروز اگر شما دروازهها را بر روی آزادی بیان ببندید، پنجرهها برای آن باز است. یعنی امروز زمانه تفتیش عقاید و یا سانسور و یا تحمیل و اکراه سپری شده و زمانه ما زمانه تکنالوژی و ارتباطات است و همه دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده و خیلی از ابزارها و شیوههای سنتی، در عمل کارآیی خود را از دست داده است.»
سرور دانش همچنین ابراز داشت: «در شرایط امروز یک بار دیگر برای علمای ما ضرورت بازنگری در مورد حقیقت دین و ایمان مطرح میشود و این که آیا این نوع تفسیرها و قرائتهای ارایه شده از دین جز دین هستند یا خیر؟»
معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان تاکید کرد که علمای دینی مسوولیت دارند تا با زیربناها و ریشههای فکری افراطیت و تکفیرگرایی مقابله کرده و چهره واقعی دیانت و دینمداری را نشان دهند.
این اظهارات در حالی بیان میشود که اخیرا بحثها در باره محتوای آموزشهای دینی در افغانستان بالا گرفته است. اخیرا عبدالحفیظ منصور یک عضو مجلس نمایندگان گفت ثقافت اسلامی که به عنوان یکی از مضامین اصلی در تمام دانشگاههای افغانستان تدریس میشود، نیاز به بازنگری دارد.