وزارت معارف به کمک اداره انکشافی آلمان از دو سال به این سو به صورت آزمایشی روند تدریس مضمون جدیدی بنام «حرفه مثبت» را در برخی از مکاتب ولایتهای کابل، مزارشریف، سمنگان و تخار تدریس کرده و در نتیجه آن توانسته است تا هزاران تن از شاگردان مکاتب را با حرفههای معمول در افغانستان از جمله نجاری، جوشکاری، آهنگری، خیاطی، آشپزی، برق کاری، میکانیکی آشنا سازد.
مسوولان وزارت معارف و اداره انکشافی آلمان میگویند که برای بهتر شدن روند تدریس مضمون حرفه در مکاتب، مواد آموزشی جدیدی تهیه کردهاند و قرار است که از این مواد آموزشی در تمام مکاتب افغانستان استفاده شوند.
کیران زبیر مدیر پروژه تعلیمات اساسی و متوسط اداره انکشافی آلمان در افغانستان، میگوید که «جیآیزید» از دو سال به این سو با تحت آموزش قرار دادن شماری از استاد در برخی از مکاتب چهار ولایت، توانسته است در زمینه آموزش حرفه به دانشآموزان پیشرفت خوبی داشته باشد. خانم زبیر گفت که طی دو سال اخیر نزدیک به هفت هزار تن از دانشآموزان با حرفههای کاری مختلفی آشنا شدهاند. کیران زبیر که امروز یکشنبه، در یک گردهمایی که در آن شماری از آموزگاران تجارب خود را در باره تدریس مضمون حرفه در میان میگذاشت، گفت که هدف از تدریس این مضمون در مکاتب، آشنا ساختن دانشآموزان با دنیای کار است. به گفته او، دانشآموزان با یادگیری حرفههای مختلف میتوانند رشته کاری و چگونگی درآمد آینده شان را مشخص سازند.
مدیر پروژه تعلیمات اساسی و متوسط اداره انکشافی آلمان در افغانستان میگوید که بیشتر شاگردانی که در دوره متوسطه مکتب قرار دارند، شامل برنامههای یادگیری حرفه میشوند. به گفته او، هرچند وزارت معارف افغانستان پیش از این نیز مضمونی بنام حرفه در نصاب تعلیمی خود داشت، اما اداره انکشافی آلمان تلاش دارد تا این مضمون را غنیتر ساخته و دانشآموزانی که از صنف دوازدهم فارغ میشوند، قادر به انجام یک کار مسلکی باشند. کیران زبیر در عینحال تاکید کرد که آموزش حرفه در مکاتب افغانستان هنوزهم دشوار است زیرا به گفته او، آموزگارانی که بتوانند به صورت حرفهای مضمون حرفه را تدریس کنند، وجود ندارند. وی میگوید: «پروژه دنیای کار در نظر دارد که وزارت معارف را در ساختن استراتژی راهنمای انتخاب شغل در مکاتب از طریق مضمون حرفه که قبلا در مکاتب تدریس میشد، همکاری و راهنمایی نماید. از آنجایی که مضمون حرفه در افغانستان یک مفهوم و فکر جدید است، از این لحاظ آموزگاران حرفه به اندازه کافی واجد شرایط تدریس این مضمون و تبدیل آن به طرحهای کاری نیستند.»
مضمون حرفه در مکاتب افغانستان قبلا تحت عنوان رسم تدریس میشد. در ساعت درسی این مضمون، شاگردان مکلف بودند تا رسامی ویا کارتهای دستی بسازند. این مضمون از جمله مضامین فرعی و غیرضروری به شمار میرفت و آموزگاران و دانشآموزان به آن توجه چندانی نداشتند. اما طی سالهای اخیر یک مضمون مشخصی بنام حرفه در نصاب تعلیمی معارف افغانستان اضافه شد. این مضمون نیز به عنوان یکی از مضامین فرعی به شمار میرود. روشهای یادگیری حرفه در این مضمون خیلی پیشپا افتاده بیان شده است. به گونه مثال، شغل نجاری به صورت خیلی خلاصه برای دانشآموزان معرفی میشود. این مضمون که در صنفهای هفتم، هشتم و نهم تدریس میشود، روش یادگیری نجاری در آن تذکر داده نشده بلکه تنها گفته شده است که یک نجار از چه ابزارهایی کار میگیرد. دیگر حرفهها نیز تنها معرفی شده و کمتر روی این که دانشآموزان چگونه بتوانند یک حرفه یا شغل مورد علاقه خود را یاد بگیرند، به آن توجه نشده است.
با اینحال، اداره انکشافی آلمان مواد آموزشی جدیدی برای بهبود روند آموزش حرفه در مکاتب تهیه کرده و وزارت معارف در نظر دارد تا تدریس این مضمون را در مکاتب جدیتر بگیرد.
مسووولان وزارت معارف میگویند که اکثریت دانشآموزانی که از مکاتب فارغ میشوند، توانایی انجام کاری در بازار کار را ندارند. این مسوولان تاکید دارند که برنامههایی برای بهبود این وضعیت رویدست گرفته و قرار است مورد اجرا قرار بگیرد.