هشدار وزیر حج و اوقاف در باره پیامدهای ناراض شدن علمای دینی

علما در افغانستان بدلیل سنتی بودن جامعه این کشور،‌ از قدرت زیادی برخوردارند و می‌توانند به آسانی احساسات مردم را علیه نظام تحریک کنند.
اشرف‌غنی رییس جمهور افغانستان، قدرت علما را درک کرده و بارها اعلام کرده که او می‌خواهد فاصله میان مسجد و ارگ ریاست جمهوری را از بین ببرد. آقای غنی همچنین حداقل ماه چند بار با اعضای شورای علما دیدار و گفتگو دارد و از آنان در باره موضوعات مختلف مشوره می‌گیرد.
عبدالحفیظ منصور اخیرا در مجلس نمایندگان گفت که محتوای مضمون ثقافت اسلامی که در تمام دانشگاه‌های افغانستان تدریس می‌شود، با شرایط امروزی سازگاری ندارد و با تدریس آن شماری از دانشجویان به افراط گرایی تشویق می‌شوند. آقای منصور همچنین گفته بود که شماری از علمای دینی از طریق مساجد و منابر جوانان را به افراط گرایی و پیوستن به گروه‌های تروریستی از جمله داعش تشویق می‌کنند.
فیض‌محمد عثمانی که روزشنه،‌ در جلسه عمومی مجلس نمایندگان با مقام‌هایی از وزارت‌خانه‌های تحصیلات عالی، معارف و اطلاعات فرهنگ در پی افزایش نگرانی‌‌ها از تروریج افراط گرایی در مراکز تحصیلی، آموزشی و مساجد به مجلس نمایندگان فراخوانده شده بود، گفت که نارضایتی علما می‌تواند پیامدهای سختی برای افغانستان داشته باشد. وزیر حج و اوقاف گفت: «در شرایط فعلی اگر خدای نخواسته یک بار علمای ما اظهار نارضایتی بکنند، آن وقت ما با مشکلات بسیار جدی مواجه خواهد شدیم. تعداد زیادی از علمای برجسته و ورزیده‌ی ما در مرکز و ولایات حامی نظام هستند. بعد از این که سوتفاهمی میان گفته‌های منصور صاحب و ایمه بوجود آمد، تعداد غفیری از علما جمع شدند و یاداشت شان هم فعلا در پیش ما وجود دارد، بدون شک ناراحت هم بودند،‌ اما صرفا و صرفا بخاطر مصلحت نظام و بخاطر این که کدام آشوب بوجود نیاید و دشمن سو استفاده نکند، گفتند که آنان تنها از طریق گفتگو دیالوگ این موضوع را می‌خواهند مطرح کنند و گفتند که این مساله یک بحث علمی است و باید با زبان علم و دانش به آن پرداخته شود.»
وزیر حج و اوقاف در عین‌حال تاکید کرد که شماری از علمای دینی در افغانستان مشکل دارند و آن طوری که حفیظ منصور گفته است در ترویج افراط گرایی نقش دارند. وی تاکید کرد که مشکل اصلی در نفس اسلام و ثقافت اسلامی نیست. فیض‌محمد عثمانی گفت: «بدون شک ما در برخی از مساجد با برخی از افراد مشکل داریم اما عام شمول گفته نمی‌توانیم. در بین استادان خود هم همین مشکل را داریم.»
آقای عثمانی می‌گوید که او هر جمعه به یکی از مساجد شهر می‌رود اما در جمعه گذشته زیر سخنرانی یکی از ملا امامان مسجدی در شهر کابل نشسته است که به گفته او، سخنرانی این ملا امام «خنده‌دار» بود. فیض‌محمد عثمانی از این ملا امام مسجد نام نگرفت اما تاکید کرد که لازم نیست حرف‌هایی که این ملا امام در مسجد مطرح کرد، بیان شود. وی افزود که در سراسر افغانستان نزدیک به 160 هزار محراب مسجد وجود دارند که از این میان در حدود پنجاه هزار محراب آن در دولت ثبت و راجستر شده‌اند.
همچنین بری صدیقی معین وزارت تحصیلات عالی، می‌گوید که مضمون ثقافت اسلامی از مضامین اصلی در دانشگاه‌ها به شمار می‌رود که برای هشت تیریم در تمام دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی تدریس می‌شود. آقای صدیقی گفت که محتوای مضمون ثقافت اسلامی مشکلاتی دارد و وزارت تحصیلات عالی تصمیم گرفته تا محتوای این مضمون را مورد تجدید نظر قرار دهد. وی گفت: «نصاب بسیار واضح است اما یک تعداد از استادان پشت پرده مسایل دیگری را مطرح می‌کنند.»
معین وزارت تحصیلات عالی افزود که برخی از استادان و دانشجویانی که در ترویج افراطیت نقش داشته‌اند، علیه شان اقدام شده است. او تاکید کرد که برای جلوگیری از ترویج افراطیت در دانشگاه‌ها، نیروهای امنیتی باید در این زمینه وزارت تحصیلات عالی را کمک کنند.
در همین‌حال، برخی از نمایندگان می‌گویند که نهادهای مسوولیت به وظایف خود عمل نکرده و نتوانسته‌اند جلوی ترویج افراطیت را در مراکز آموزشی و دینی بگیرند.
داکتر جعفر مهدوی از اعضای مجلس نمایندگان، در جلسه روزشنبه مجلس نمایندگان گفت که وزارت حج و اوقاف تنها سالانه در کار انتقال و بازگشتاندن زایران حج مصروف است. به گفته او، مسوولیت اصلی این وزارت که مدیریت و نظارت از مساجد و دیگر فعالیت‌های اسلامی است، اما امروز از این مساجد صدای گروه‌های تروریستی از جمله داعش بلند می‌شود. آقای مهدوی می‌گوید: «متاسفانه از مساجد و منابر ما امروز صدای داعش و صدایی که در خدمت تفکر داعش است، بلند می‌شود و متاسفانه منشه‌ی بسیاری از مشکلات در کشور شده است. در وزارت حج و اوقاف ما می‌بینیم که در این قسمت توجهی صورت نمی‌گیرد و آن چیزی که ما مطالعه کردیم و شنیدیم این وزارت تنها سال یک مرتبه تعدادی از حجاج را به عربستان انتقال می‌دهد و دیگر خلاص و بس.»
همچنین اسدالله سعادتی نماینده ولایت دایکندی نیز می‌گوید که برخی از روحانیونی که خود را مسوول ترویج ارزش‌های دینی می‌دانند، در موارد خود را «به جایگاه خدا» قلمداد کرده و به آسانی دیگران را تکفیر می‌کنند.
بحث روی مسایل دینی در افغانستان خطرناک و دشوار است و کسانی که ریسک کرده در این زمینه بحث کرده تفکیر شده و به کفرگویی متهم شده‌اند.