کشتی طیاره بردار «ادمیرال کوزنیتسوف» چگونه آغاز شد – قسمت اول

ولی، دادن پاسخ به این پرسش آنقدر ساده نیست، طوریکه معلوم میشود. این جمله که «انجن کشتی مشکل دارد» — اصلاً تائید واقعیت است، ولی برای آن که، تا منبع این مشکل را پیدا کرد، باید به تاریخ انکشاف بحریه روسیه مراجعه کرد.
زمزمه راجع به مضریت ایدیولوژیکی
تاریخ ساختن یگانه کشتی طیاره بردار روسیه را میتوان از سال 1945 آغاز کرد، وقتیکه اولین برنامه بعد از جنگ کشتی سازی برای سال های 1946 — 1955 تشکل یافت. رهبری نیروهای بحری تحت رهبری نیکولای کوزنیتسوف (که به افتخار او یگانه کشتی فعلی طیاره بردار روسیه مسمی شده) بر طرح پروژه کشتی سبک طیاره بردار با حجم 15 — 17 هزار تن آب که توان حمل تا 40 طیاره شکاری پستونی، حمله کننده های عمودی و تورپیدابردار، با سرعت حرکت 31 — 32 گره، داشته باشد، پافشاری میکرد. ولی کار تا بررسی دقیق پروژه که شماره 72 کسب کرده بود، همچنان نه رسید.
این پروژه از نقطه نظر تحقق، خاصتاً با درنظرداشت دستگاه آزمایش شده انرژی برای کشی های چنین حجم و تجهیزات رادیو الکترونی، ساده بود، ولی نه طراحی و نه هم ساختن چنین کشتی ها، در قدم اول نظر به ملحوظات اقتصادی و همچنان علل ایدیولوژیکی، به واقعیت مبدل نه گشت.
در نمیه دوم سال های 1940 در اتحاد شوروی عملیات مبارزه با کوسموپولیتیزم و «خارجی پرستی» راه اندازی شد و در چنین شرایط استناد بر تجربه خارجی (بدان معنی، که در قدم اول، بر انگلیسی — امریکایی) کشتی های این کلاس با علاقمندی بذیرفته نمی شد. «دوسیه ادمیرالان» که کوزنیتسوف قوماندان عمومی نیروهای بحری که از مقام خود برکنار شد و تنزیل رتبه گردید، به اولین قربانی آن مبدل گشت، به انکشاف کلاس نو کشتی ها نیز مساعدت کرده نمی توانست.
کوزنیتسوف که در سال 1951 دوباره به رهبری نیروهای بحری برگشت، د ماه می سال 1952 در گزارش به ستالین سوال راجع به طراحی او ساختن کشتی طیاره بردارد مطرح کرد، ولی این کار تا اواسط سال های 1950 — تا تشکل برنامه بعدی کشتی سازی به تعویق انداخته شد. این موضوع را بعد از درگذشت ستالین دوباره بالا کردند. کشتی طیاره بردار پروژه 85 باید حجم تا 29 هزار تن آب، سرعت حرک 31 گره و قدرت حمل تا 40 طیاره شکاری، اما طیارات شکاری ریاکتیفی، سنگین تر و بزرگتر، میداشت. ساختن 9 کشتی این نوع برای بحریه های شمال و بحرالکاهل پیشبینی میشد و در این صورت امور طراحی و آغاز کار ساختن آنها باید در سال های 1955 — 1960 صورت میگرفت و تسلیمدهی کشتی های تیار در سالهای 1961 — 1965 در نظر بود.
وظایف چنین کشتی ها، مانند تمام بحریه در آن زمان، اصلاً دفاعی دیده میشد: کشتی های طیاره بردار که عمده تاً طیارات شکاری را حمل میکردند، باید خط جلوگیری طیارات ضربتی نیروهای هوایی عرشه یی امریکا و انگلستان را در اقیانوس فراتر پیش میبردند که در سال های 1950 تولید طیارات استقرار در عرشه کشتی ها — حمل کننده سلاح ذروی، آغاز کرده بودند.
کار بالای این برنامه را پیگرد و استعفای دومی نیکولای گیراسیموویچ کوزنیتسوف قطع کرد که بعد از او به رهبری بحریه برای مدت 30 سال سرگی گیورگیویچ گارشکوف آمد. سرگی کارشکوف، ادمیرال بحریه اتحاد شوروی سیاستمدار استثنایی توانا بود که روحیه در دهلیزهای قدرت را بسیار خوب احساس میکرد که بقای درازمدت وی را در کار تامین کرد.
سرنوشت کشتی های طیاره بردار و بحریه بصورت کل در دوران او به وابستگی هر چه بیشتر نسبت به هر وقت دیگر قبلی، به روحیه آنی سیاسی منجر شد.
رسیدن خروشچیوف به قدرت بر بحریه روی آب اثر نهایت بحرانی بجا گذاشت: عملاً تمام امور طراحی کشتی های سنگین روآبی، بشمول کشتی های طیاره بردار، قطع شد و مشی تجهیز اعظمی سریع بحریه توسط راکت ها در پیش گرفته شد. باوجود مترقی بودن کلی این مشی (در آن زمان انکشاف سلاح راکتی — ذروی انکشاف امور نظامی را بصورت کل تعیین میکرد) چنین انحراف نمی توانست بدون عواقب باقی بماند.
تا اواسط سال های 1960 در اتحاد شوروی بحریه ایجاد میشد که در شرایط جنگ ذروی جهانی توانایی فعالیت داشته باشد، ولی برای حل وظایف کلاسیک نیروهای بحری — از سلطه در بحر تا عملیات سفری — امکانات کاملاً محدود داشت. مبارزه با بحریه روی آبی دشمن تقریباً بصورت کامل بر نیروهای هوایی راکتی استقرار سریع و تحت البحری ها گذاشته میشود و عملاً تمام کشتی های روی آبی در حال ساختن در این دوران، به استثنای موارد نادر، تخصص «ضد تحت البحری ها» دارند.
تا این زمان به اساس نتائیج جنگ کوریا، مصر و منازعات در حال تشکل در ویتنام در شیمای ایدیولوژیکی اتحاد شوروی چهره کشتی طیاره بردارد را به مثابه «وسیله تجاوز امپریالیستی» بصورت نهایی مجسم می سازد.
ادامه دارد…