خبرگزاری اسپوتنیک- وقوع زلزله‌ای مهیب برای پایتخت ایران تقریبا حتمی است و این هشدار سال هاست که توسط زلزله شناسان داخلی و حتی کارشناسان خارجی به مردم و مسئولان داده می شود. پس از وقوع زلزله یا هر حادثه ای با قدرت تخریبی زلزله در تهران، فاجعه‌ای جهانی به بار می آید که در چنین شرایطی امکان اطفای حریق برای تاسیسات و ساختمان ها وجود ندارد و ترافیک تهران نیر در راس تمام مشکلات این شهر می باشد. خبرگزاری اسپوتنیک موضوع وقوع زلزله ایران را با پروفسور بهرام عکاشه- پدر علم زلزله شناسی و متخصص برجسته زمین‌شناسی ایران مورد بحث و بررسی قرار داد.
وقوع زلزله در تهران کاملا قطعی است چراکه در 27 مارس سال 1830 زلزله ای با بزرگی 1/7 در بخش شرقی تهران آن روز به وقوع پیوست و کاخ گلستان و همچنین دیوار سفارت انگلیس فروریخت. با محاسبات و مطالعاتی که من قبلا انجام داده ام به این مهم رسیدم که در تکرار زلزله های مشابه یک ریتم 200 ساله وجود دارد و اکنون 186 سال از زمان زلزله 7 ریشتری تهران می گذرد و به احتمال زیاد در دو یا سه دهه آینده باید انتظار وقوع زلزله ای در تهران را داشته باشیم.
البته فراموشم نکنیم که زلزله پدیده ای غیر ریاضی و اتفاقا پدیده ای زمینی است که احتمال خطا در آن زیاد است و نمی توانیم به صورت قطعی بگوییم که در 14 سال آینده زلزله رخ می دهد. پروفسور عکاشه در ادامه تشریح نمود، امکان تشخیص وقوع زلزله در کوتاه مدت مثل چند روز یا چند ساعت قبل به هیچ وجه وجود ندارد و تنها امکان شناسایی بلند مدت وجود دارد. در کشور ایران به دلیل اینکه از بدو تولد سرزمینی به نام ایران تکتونیک فعال بوده، بنابراین این فعالیت همچنان ادامه می یابد. اما علم پیشبینی زلزله هنوز قادر نیست در هیچ نقطه دنیا و حتی در چین که یکبار به صورت اتفاقی پیشبینی شد زمان دقیق وقوع زلزله را شناسایی نماید، البته جالب است بدانید که حتی بازه های زمانی ده ساله نیز جزء کوتاه مدت به حساب می آید. بهرام عکاشه افزود، رشته کوههای البرز هر سال چند میلی متر افزایش می یابند چراکه فلات ایران سالیانه 8 میلی متر جمع می گردد و منجر به افزایش ارتفاع رشته کوههای البرز می شود. به این ترتیب و با زبان ساده می توان اثبات کرد که زمین ساخت فعال است اما اینکه در فلان تاریخ ما حتما شاهد زلزله هستیم به هیچ وجه امکان ندارد. در صورت وقوع زلزله در ایران بیشترین مناطقی که ممکن است آسیب ببینند گسل شمال تهران با توانمندی بیش از 7 درجه ریشتر، دو کسل در جنوب تهران با توانمندی 7 درجه و یک گسل اوشان فشم که از فیروزکوه آغاز شده و تا لواسانات ادامه می یابد و از گسل شمالی تهران جدا می گردد که این گسل توانمندی 8 ریشتر هم دارد، بیشترین میزان تخریب را به بار می آورد. بنابراین، با توجه به زلزله خیزی گذشته تهران یا همان البرز مرکزی و با توجه به سازه ها و خیابانهایی که در اینجا وجود دارد و بعد از قراردادی که با ژاپن منعقد نمودیم و زلزله خیزی تهران مطالعه گردید که اتفاقا نتایج اسفناکی نیز حاصل گردید، احتمال قریب به یقین زلزله تهران گریز ناپذیر است. به یاد دارم شهردار وقت تهران در زمان انجام این مطالعات مشترک با کشور ژاپن اعلام نمود که در صورت وقوع زلزله تهران شمار کشته شدگان و زخمی ها میلیونی خواهد بود. پرفسورعکاشه ادامه داد، در بیست سال گذشته مقالات و یادداشتهای زیادی در روزنامه های کیهان و اطلاعات پیرامون وقوع زلزله تهران می نوشتم به همین دلیل هم شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از من خواست تا دلایل خود را مطرح نمایم. پس از اینکه از دلایل خود دفاع نمودم رویس جمهور وقت به شش نفر از وزراء دستور داد تا این موضوع بررسی شود و تصمیمات لازم اتخاذ گردد. بالاخره برای تهران ستاد بحران تاسیس شد و شهرداری نیز متولی این امر گردید و دستور تاسیس ستاد بحران برای تمامی استانها صادر گردید. بسیار از استانهای ایران مثل تبریز، قم، شیراز، اهواز و حتی مشهد از مناطق زلزله خیز ایران به حساب می آیند، در این میان مهم آماده بودن کشور ایران در چنین شرایطی است. اینکه در زمان وقوع زلزله کدام شهرها باید به تهران امدادرسانی نمایند اکنون تعین شده و به عنوان مثال مشخص شده است که امدادرسانی مناطق جنوبی، یا شرقی و یا شمالی تهران بر عهده کدام شهرها می باشد. مشکل اینجاست که حجم ترافیک بقدرای بالاست که در ساعات پرترافیک از تهران تا کرج حداقل زمان می برد، حال شما تصور کنید که در چنین شرایطی چگونه باید امدادرسانی صورت پذیرد. زلزله پدیده ای طبیعی است که درست زیر پای ما انسانها قرار دارد و اگر آگاهانه رفتار کنیم و با مسئولیت رفتار نماییم در امنیت خواهیم بود به هر حال وضعیت ما از کشور ژاپن که بدتر نیست. تهران آسیب پذیر است و اگر اقدامات پیشگیرانه فوری صورت نپذیرد قربانی حتمی این بلای طبیعی خواهد بود.
