روز شنبه، دوم اسد امسال، هزاران تن از هواداران جنبش روشنایی در اعتراض به تغییر مسیر لین برق وارداتی پنجصد کیلوولت ترکمنستان در شهر کابل دست به تظاهرات گسترده زدند. هواداران این جنبش حکومت افغانستان را متهم به اتخاذ تصمیمهای تبیعضآمیز کرده و خواهان عبور لین برق وارداتی ترکمنستان از مسیر ولایت بامیان هستند. رهبران جنبش روشنایی میگویند که براساس ماستر پلان ملی برق، ولایت بامیان برای عبور لین برق ترکمنستان در نظر گرفته شده اما حکومت وحدت ملی در یک تصمیم «تبعیضآمیز» این مسیر را تغییر داده و میخواهد این لین برق را از مسیر سالنگ عبور دهد.
هیات معاونت سازمان ملل متحد با انتشار نتیجه بررسیهای خود که در نتیجه مصاحبه با شماری از قربانیان و شاهدان عینی حادثه، مسوولان شفاخانهها، وزارت صحت عامه و نیروهای امنیتی کابل انجام داده میگوید که دولت افغانستان از جمله اشرفغنی رییس جمهور این کشور، حمله تروریستی دوم اسد را به گروه تروریستی داعش نسبت داده اما نیروهای امنیتی این کشور هیچگونه اسناد و شواهدی را مبنیبر این که ثابت سازد این حمله کار داعش بوده است، در اختیار ندارند.
یوناما در بررسیهای خود ادعاها و شایعاتی را مبنیبر این که احتمالا در پشت این حمله دولت قرار داشته و همچنین شماری از هواداران جنبش روشنایی پس از حمله تروریستی در دهمزنگ هدف شلیک مستقیم نیروهای امنیتی قرار گرفتهاند، مورد ارزیابی قرار داده میگوید که هیچگونه شواهد و اسنادی مبنیبر اثبات این ادعاها بدست نیامده است. یوناما میافزاید: «رییس جمهور غنی این حمله را به گروه داعش نسبت داد، اما تاکنون نیروهای امنیتی افغانستان به طور رسمی سندی دال بر مسوولیت داعش ویا گروهی که تحت نام داعش در افغانستان فعالیت دارد، در دست ندارند.» یوناما در عین حال افزوده است: «با توجه به این واقعیت که گروه داعش برای اولین بار در کابل مسوولیت چنین حادثه بزرگ را به عهده میگیرد، رهبران جنبش روشنایی حقانیت این ادعا و مسوولیت را زیر سوال بردهاند. بعضی از آنها براین باور بودند که دولت در پس این حمله قرار داشت، در حالیکه شواهد معتبری برای تثبیت این ادعا وجود ندارد.»
هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان، یوناما، میگوید که این سازمان به منظور این که نگرانیها در باره مسایل حقوق بشری را برجسته بسازد، این تحقیق را انجام داده است. یوناما تاکید کرده که یافتههایش در باره چگونگی حمله تروریستی دوم اسد در دهمزنگ کابل که در آن به گفته این سازمان هشتاد و پنج نفر کشته و 413 تن از هواداران جنبش روشنایی زخمی شدند، نمیتواند جاگزین تحقیقات جنایی از سوی دولت شود. یوناما میگوید: «این گزارش نه تنها به این نتیجه میرسد که حمله ۲۳ جولای به شکل عمدی افراد غیرنظامی را مورد هدف قرار داده و باعث گسترش رعب و وحشت در بین افراد ملکی شدند، بلکه نقض واضح حقوق بشر دوستانه بینالمللی بوده که ممکن یک جنایت جنگی شمرده شود. این حمله مرگبارترین حادثه تلفات افراد ملکی در جریان یک حمله از زمانیکه یوناما مستند سازی تلفات افراد ملکی را در سال 2009 آغاز کرده، میباشد. در این گزارش اشاره شده است که این حمله به شکل نگران کنندهای به طور عمد افراد جامعهای وابسته به قومیت و مذهب خاص را هدف قرار داده است. داعش مسوولیت این حمله را به دوش گرفته که سبب دامن زدن به خشونت و تفرقه مذهبی میگردد. این حمله تاثیرات ناگواری بالای حقوق مظاهره کنندگان مخصوصا حق آزادی عقیده و بیان و همچنین حق تجمعات مسالمتآمیز برجای گذاشته است.»
یوناما میگوید که یافتههایش در باره چگونگی حمله تروریستی دهمزنگ در حالی منتشر میشود که نگرانیها در باره ظهور خشونتهای فرقهای در افغانستان در حال افزایش است. یوناما با اشاره حوادث تروریستی یازدهم و دوازدهم اکتوبر در زیارتگاه سخی در شهر کابل و همچنین هدف قرار گرفتن شرکتکنندگان مراسم عاشورا با استفاده از یک بمب جاسازی شده در ولسوالی بلخ ولایت بلخ، میگوید که گروه تروریستی داعش مسوولیت این حوادث را نیز بدوش گرفته و بیانیهای شبیه بیانیه قبلی شان که مسوولیت حمله تروریستی دوم اسد در چوک دهمزنگ کابل را به عهده گرفت، ایراد کرده است.
یوناما همچنین در نتیجه بررسیهای خود گفته که رهبران جنبش روشنایی ابتدا ده مسیر را برای راهاندازی تظاهرات دوم اسد تعیین کرده بودند و پس از تاکید مقامهای امنیتی مبنیبر این که تامین امنیت تظاهرات کنندگان در ده مسیر دشوار است، رهبران این جنبش در آخرین لحظات تصمیم خود را عوض کرده و تنها یک مسیر راه برای تظاهرات برگزیدند. هیات معاونت سازمان ملل متحد به نقل مقامهای امنیتی گفته است که رهبران جنبش روشنایی از این تصمیم شان که در اواخر شام اول اسد اتخاذ شده بود، نیروهای امنیتی را در جریان نگذاشته تا این نیروها بتوانند روی یک مسیر تمرکز کنند.
هیات معاونت سازمان ملل متحد همچنین میگوید که در حادثه دوم اسد دو انتحارکننده نقش داشتهاند. به گفته این سازمان، زمانی که حمله انتحارکننده اولی دست به انتحار میزند، چند دقیقه بعد انتحارکننده دیگر اقدام به انفجار مواد جاسازی شده در بدن خود میکند، اما این انفجار نمیتواند باعث کشته و زخمی شدن معرضان شود. به گفته یوناما، زمانی که حمله اولی صورت میگیرد، حمله کننده دومی مورد شناسایی قرار گرفته و توسط نیروهای امنیتی از پا در میآید.
یوناما همچنین در نتیجه بررسیهای خود گفته که انتحارکنندگان در واسکتهای انتحاری خود «بول برینگهایی» جاسازی کرده بودند که در نتیجه پراکنده شدن این بولبرینگها تعدادی از معرضان در محل انفجار کشته و زخمی شدهاند. یوناما میگوید که زخمهای ناشی از بولبرینگ، برخی از معترضان جنبش روشنایی را در باره این که ممکن تعدادی از قربانیان توسط نیروهای امنیتی هدف شلیک مستقیم قرار گرفته باشند، مشکوک ساخته است. یوناما تاکید کرده که این بول برینگها زخمهای شبیه مرمی بجا میگذارد. یوناما میگوید که شواهدی مبنیبر این که معترضان هدف شلیک مستقیم نیروهای امنیتی در محل قرار گرفته باشند بدست نیامده است.
هیات معاونت سازمان ملل متحد از اقدامات نیروهای امنیتی برای اتخاذ تدابیر امنیتی ابراز رضایت کرده، اما گفته که از سوی پنج حوزه امنیتی تنها شصت مامور پولیس برای تامین امنیت دهها هزار معترض در محل توظیف شده بودند.