ایسنا، به نقل از نیویورک تایمز مینویسد: عربستان گرایش اسلامی متعصب و اصولی معروف به وهابیت را صادر میکند و وهابیت رادیکالیسم جهانی را تغذیه کرده و در گسترش تروریسم نقش دارد. داعش در واقع دنباله رو اندیشههای وهابیت است و بنا بر درخواستهای این عقیده گرایش به خشونت دارد و دست به تهدیدها و حملات تروریستی در کشورهای مختلف میزند.
عنوان گزارش نیویورک تایمز "سعودیها و رادیکالیسم؛ آتشافروزان و آتشنشانان" است که این عبارت از اظهارات ویلیام ماکینت یک پژوهشگر در موسسه بروکینگز گرفته شده است. وی گفته بود در خوانش تندرو از اسلام ، این عربستانهای هستند که آتشها را به پا میکنند و همچنین آنها نیروهای آتشنشان هستند. عربستانیها نوعی بسیار سمی از اسلام رادیکالی را ترویج میدهند اما این پژوهشگر فراموش نکرده بود که به این مساله اشاره کند که آنها شرکایی در مبارزه با تروریسم نیز هستند.
این نویسنده میپرسد چرا دشوار است که عربستان از ایدئولوژی کنونی نجات یابد که بیشتر کشورهای جهان آن ایدئولوژی را منفور به شمار میآورند.
وی پاسخ میدهد: کلید این "معضل عربستان" به سال 1744 بر میگردد که محمد بن عبدالوهاب موسس مکتب وهابیت متوسل به حمایت از محمد بن سعود شد که یک رهبر قبیلهای قدرتمند بود. در آن هنگام ائتلافی با منافع متقابل میان این دون ایجاد شد. محمد بن عبدالوهاب از حمایت نظامی برای جنبش خود برخوردار شد و در همین حال خاندان سعودی از سوی یکی از تندروترین علمای دین مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفتند.
او فراموش نمیکند که این کلید یکی از دو رخداد تاریخی است که احتمالا تاثیر عربستان در قرنهای بعدی را تعیین کرده است.
به گفته وی رخداد دوم این بود که شرکتهای آمریکایی ذخایر نفتی گسترده در عربستان را شناسایی کردند. او در این خصوص تصریح میکند که این تحول درآمدهای مالی بسیاری ایجاد کرد که در ایجاد یک نظام اجتماعی و اقتصادی قاطع نقش داشت و همچنین به نهاد دینی محافظه کار در عربستان بودجه داد تا گرایشی اسلامی تندرو خود را صادر کند.
از این جا نویسنده به این امر اشاره میکند که از سال 1964 در طول چهار دهه به ویژه در کشورهایی که در آنها اکثریت مسلمان حضور نداشتند عربستان 1359 مسجد، 210 مرکز اسلامی، 202 دانشکده و 2000 مدرسه ایجاد کرد.
وی تصریح میکند: این حمایت از سوی دولت عربستان و خاندان حاکم و جمعیتهای خیریه و همچنین از سوی جمعیتهایی که عربستان نظارت آن را برعهده دارد صورت میگرفت.
این آثار همچنین در تنگنای بزرگی نمود پیدا کرد که عربستانیها در معرض آن قرار گرفتند چرا که داعش نیز از کتابهای آموزشی رسمی عربستان درمدارس سعودی استفاده میکرد تا اینکه این گروه توانست کتابهای خود را در سال 2015 منتشر کند. این نویسنده فراموش نمیکند که به نقش آمریکا در تمامی این امور اشاره کند اما از زاویه دیگری که همان مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان از طریق جهاد است به این مساله میپردازد.
در این خصوص وی به این امر اشاره میکند که در سال 1980 آمریکا و عربستان با هم از نیروهای تندرو در جنگ افغانستان حمایت مالی کردند. حتی آمریکا 50 میلیون دلار از سال 1986 تا سال 1992 برای طرح محو "بیسوادی جهادی" خرج کرد. این طرح شامل چاپ کتابهایی برای کودکان افغان و جوانان میشد تا آنها را به خشونت علیه کافران غیرمسلمان همچون سربازان شوروی تحریک کنند.