معمای آتش‌سوزی در مرکز تجارتی زدران؛ از اوتوی لباس تا انتحاری

​

برخی از مقام‌های امنیتی گفته‌اند که این آتش‌سوزی ناشی از آتش گرفتن اوتو در یک دوکان خیاطی بوده اما دوکانداران و مالک این مرکز تجارتی روایت دیگری دارند.

مرکز تجارتی «اباسین زدران» از مهم‌ترین مراکز تجارتی در غرب کابل به شمار می‌رود. این مرکز دوازده طبقه‌ای قبل از ظهر روز پنجشنبه، چهارم آگست، آتش گرفت و به ارزش میلیون‌ها دالر تمام دارایی‌های صدها خانواده‌ را به خاکستر مبدل کرد. آتش‌سوزی از طبقه آخر آغاز شد و به سرعت به طبقه‌های پایین سرایت کرد.

آن طوری که برخی از مسوولان و دوکانداران این مرکز تجارتی می‌گویند، طرح آتش زدن این مرکز از قبل برنامه‌ریزی شده بود. به گفته آنان، کسانی که دست به چنین اقدامی زدند، می‌دانستند که دولت در مهار کردن آتش‌سوزی‌ها در بلند منزل‌ها ناتوان است و از همین رو خواستند تا آتش را از آخرین منزل مرکز تجارتی اباسین زدران شعله‌ور سازند. در این مرکز صدها دوکان لوازم خانگی، پوشاکی از جمله لباس، کفش، طلا فروشی بود.

حاجی خلیل زدران مالک مرکز تجارتی «اباسین زدران»، صبح امروز یکشنبه، همزمان با آغاز به کار هیات تحقیق، گفت که برنامه آتش زدن این مرکز از قبل طراحی شده است. آقای زدران عاملان این رویداد را «دشمن» خطاب کرده اما از شخص و گروه خاصی نام نمی‌برد. مالک مرکز تجارتی زدران گفت: «آتش‌سوزی در این مرکز، آتش‌سوزی ساده نبود. دشمن برای این کار یک برنامه بسیار کلان داشت. پیش از آتش‌سوزی، شایعه می‌شود که در مارکیت پهلوی ما انتحاری‌ها وارد شده‌اند. وقتی که مردم از اینجا بیرون می‌شوند، مارکیت را آتش می‌زنند. آتش‌سوزی به حدی قوی بوده که در توان دوکانداران ما نبوده که بیایند خاموش سازند.» وی همچنین افزود: «این طوری نبوده که یک اوتو کار بیاید به دیگران بگوید که در داخل مارکیت انتحاری وارد شده و مردم باید خارج شوند و بعد اوتویش آتش بگیرد و به سرعت تمام مارکیت را آتش بگیرد و نزدیک به هزار دوکاندار هم نتوانند آتش را مهار کنند. یعنی برنامه طراحی شده بوده و خواسته که ابتدا مردم خارج شوند و بعد با فورا تمام مارکیت را آتش بزند.»

حاجی خلیل زدران می‌افزاید که پس از آغاز آتش سوزی در مرکز تجارتی اباسین زدران، ماموران اطفاییه با موترهای آب‌پاش اطفاییه فورا به محل رویداد رسندند اما نتوانستند آتش‌سوزی را مهار کنند. او تاکید کرد مامورانی که برای مهار آتش به محل حاضر شده بودند، امکانات لازم در اختیار نداشتند.

سریع‌تر از لندکروزر

​

اما جنرال محبوب امیری رییس ضد حوادث وزارت امور داخله، می‌گوید که موترهای آب‌پاش پس از آغاز آتش‌سوزی فورا به محل رویداد رسیده‌اند. آقای امیری گفت که این موترها به سرعتی به محل رویداد رسیدند که حتا موترهای لندکروزر نتوانستند دنبال شان کنند. لندکروزر موترهایی ‌اند که در افغانستان مقام‌های دولتی، افراد ثروتمند و قدرتمند برآن سوار می‌شوند. رییس بخش ضد حوادث وزارت امور داخله گفت: «باوصف این که وسایط، وسایل، ازدحام و تراکم وسایط در آن وقت بسیار زیاد بوده، اما موترهای آب‌پاش به موقع رسیده‌اند، اما نتیجه کارشان بعدا معلوم می‌شود.»

در همین‌حال، اشرف‌غنی رییس جمهور افغانستان، کمیسیونی را توظیف کرده تا روی چگونگی آتش گرفتن مرکز تجارتی اباسین زدران تحقیق کند. در این کمیسیون نمایندگانی از نهادهای مختلف حضور دارند.

سیروس علاف مشاور اشرف‌غنی در بخش تجارتی و عضو کمیسیون، می‌گوید که دولت مصمم است تا چگونگی آتش گرفتن این مرکز را به درستی روشن سازد. آقای علاف گفت: «ما نو بسم‌الله کرده‌ایم و برویم ببینیم که چه کار شده و چه کار کرده می‌توانیم. هنوز وقت است که ما قولی بدهیم که چه کمکی کرده می‌توانیم. بگذارید ما همه‌ی کار را جمع کنیم، خدمت رییس جمهور ببریم و برایش توضیح بدهیم و از او دستور بگیریم و بعد خدمت مردم ارایه کنیم که چه کرده‌ایم.»

چند سال قبل نیز در یک مارکیت لباس و کفش فروشی در مندوی کابل، از مهم‌ترین مرکز داد و ستد اموال تجارتی آتش‌سوزی صورت گرفت. در این مارکیت نیز تمام داراهای دوکانداران به خاکستر تبدیل شد. آن طوری که برخی از آگاهان می‌گویند، در ساختمان‌ها و بلندهای ساخته شده سیستم ضدحریق در نظر گرفته نشده و این مساله باعث شده تا آتش‌سوزی‌ها مهار نشود.

​