درهفته گذشته ما شاهد نشست بزرگ و پر اهمیت منطقوی بودیم ٬ در آن رهبران پانزده کشور در چوکات معتبر ترین اجتماع منطقوی «سازمان همکاری شانهای » شرکت نمودند ٬ طبعآ برای افغانستان هم جای مسرت است که رییس جمهور اشرف غنی نیز حضور یابی نمود و با استفاده از فرصت ها توانست ملاقات های را با رهبران کشور ها در چوکات این نشست انجام دهد. از نگاه جنرال سکرتر این سازمان آقای الیموف این نشست بدون شک یک صفحه جدید درتاریخ حیات این سازمان نوشت.
دوستان٬ در نشست تاشکند شاخص های اساسی استراتیژی «س.ه.ش.» که در سال ۲۰۱۵ در اوفه تایید گردیده بود تا سال ۲۰۲۵ تایید ګردید و جهات عملی آن بررسی شد ٬ این سازمان توانست ثابت نماید که با گذشت ۱۵ سال ازموجودیت اش مستحکم باقی مانده و منحیث یک سازمان بزرگ و با اتوریته بین المللی عرض اندام نمود. از احترام و رسمیت نه تنها در قلمرو «اروپا ـ آسیا» ٬ بلکه در سطح جهانی برخوردار شد.
ببینید ٬دریک سال ایکه ازبکستان ریاست این سازمان را داشت٬ ۳۸۰ اجماع در سطوح مختلف دایر گردید٬ این خود نشان می دهد که یک روز هم کار این سازمان متوقف نبوده و منحیث یک ارگان زنده شبانه روز تنفس کشیده٬ رشد می کند.
اگربه یاد داشته باشید٬ در کنفرانس سال ۲۰۱۵ در اوفه بین رهبران این سازمان پروسه گسترش اعضای آن به تصویب رسیده بود و قرار معلوم باید در این نشست هند و پاکستان شمولیت رسمی آنرا بدست می آوردند٬اما در تاشکند صرف شرایط مسوًلیت ها ٬ حقوق ٬ وجایب و همچنان حق الحضویت آنها به اندازه ۵٬۹ ٪ تصویب و به امضا رسید٬ و قرار یک خبر باید در جون سال ۲۰۱۷ در قزاقستان باید این کشور ها عضویت اصلی آنرا بدست آورند٬ که البته برای من شخصآ سوال باقی مانده.
نکته دیگری که برایم جالب بود ٬ الیموف اظهار نمود که ۵ کشور دیگر نیز خواهان پارتنر بودن خود در دیالوگ با شانها ٬که مرحله اول پیوستن در این سازمان به شمار میرود ٬ ابراز نموده اند ٬ اما تا به حال واضع نگردیده که کدام کشور ها چنین پیشنهادات ای را پیشکش نموده اند.
دوستان ٬ فکر می کنم بهتر خواهد بود که در مورد شرایط شمولیت این سازمان کمی مکث نمایم: اولآ سران دول تصمیم می گیرند که چه تعداد کشور ها می توانند به عضویت این سازمان افزوده ګردند پروسیجرشمولیت آن اینست که در اول کشور ها چنین عریضه را پیشکش می کنند ٬ ودر جلسه نوبتی سران کشور ها مورد بررسی و تصویب قرار می ګیرد و در صورت موافقه تمامی رهبران ٬ کشور تقاضا کننده٬ در قدم اول سمت پارتنر در دیالوگ را بدست می آورند و با گذشت زمان ٬ در صورت خواهش شان٬ آنها می توانند قدم بعدی را به حیث ناظر در این سازمان حاصل نمایند٬ و با گذشت زمان نظر به سهمیه ای که سران این سازمان در اجلاس خود تايين می نمایند ٬ کشور های ناظر این سازمان می توانند عریضه شمولیت دایمی خود را پیشکش نمایند و سران کشور ها مسوده شرایط شمولیت ٬ مسولیت ها ٬ وجایب و تعیین حق الحضویت شانرا را به امضا می رسانند و صرف با قبول این سند در جلسه بعدی خود می توانند تصمیم نهایی عضویت ایشان را به تصویب برسانند ٬ قسمی که می بینید یک پروسیجر دراز است و به دیپلوماسی فعال کشور های که آرزوی عضویت آنرا داشته باشند ٬ ضرورت است.
در حال حاضر شش کشور روسیه ٬ چین٬ قزاقستان ٬ قرغستان٬ تاجکستان و ازبکستان عضویت اصلی س.ه.ش. را دارند و حیثیت ناظر را افغانستان ٬ بلاروسیه٬ ایران و منګولیا دارند٬ آزربایجان٬ ترکیه٬ سریلانکا٬ ارمستان٬ کمبوجیا و نیپال ازجمله پارتنر های این سازمان در دیالوګ به شما رمی روند. نشست بعدی سران کشور های« س.ه.ش. » که حیثیت عالی ترین ارګان تصمیم ګیرنده را دارد٬ در جون سال ۲۰۱۷ در قزاقستان دایر می ګردد.
خوب دوستان٬ این بود مرور مختصر در مورد نشست تاشکند و در موجموع «س.ه.ش.» ٬حال می آیم در مورد رول این سازمان در مسایل امنیتی که از خواسته های بزرگ افغانها شمرده می شود. شما میتوانید نظر پوهاند تورن جنرال عطیق الله امر خیل آگاه در مسایل نظامی را در لینک ذیل بشنوید.
