سید مهدی منادی استاد دانشگاه در مصاحبه با سایت خبری افغانستان.رو گفت که روسیه میتواند در حوزههای مختلف اقتصادی و امنیتی نقش موثر داشته باشد. نقش روسیه در افغانستان و در حوزه امنیتی، با توجه به حضور امریکا در افغانستان؛ بیشتر باید تاثیر گذار بر نیروهای امنیتی افغان باشد. حمایتهای تسلیحاتی روسیه به نیروهای امنیتی افغان، میتواند دروازه امنیتی آسیای مرکزی را مستحکمتر نماید و مانع از تقویت جریانهای تروریستی آسیای مرکزی مانند جنبش اسلامی ازبکستان، جنبش ترکستان شرقی و…. گردد.
منادی افزود از سوی دیگر مردم افغانستان نسبت به حمایتهای زیر بنایی روسها نگرش مثبت دارند. ساختمانهایی که از زمان روسیه در افغانستان باقی ماند، این نگرش را در ذهن مردم ما تقویت کرده است که روسها صادقانه تر از امریکاییها در ساخت زیر بناها عمل کرده اند. از این رو انتظار میرود، روسیه در حوزه زیر بناهای اقتصادی افغانستان، به جای کمکهای بلاعوض سرمایهگذاری کند، روسها قدرت ریسک به مراتب بالا تر از چینیها را دارند. در سیاستهای حکومت وحدت ملی افغانستان تلاش صورت میگیرد تا کمکهای بلاعوض به سرمایهگذاری تبدیل شود. بنابراین در کنار حمایتهای تسلیحاتی از نیروهای امنیتی افغان، مردم افغانستان انتظار دارند، تا روسیه در حوزه زیر بناها در افغانستان سرمایهگذاری نمایند. در جمله پایانی باید بگویم، افغانستان فرصت خوبی است تا قدرت های منطقهیی و فرا منطقهیی با یکدیگر همکاری نمایند. همانطور که افغانستان فرصت خوبی برای همکاری چین و امریکاست، فرصت خوبی برای همکاری روسیه، ایران و هند با امریکاست، البته با در نظر داشت این امر که هیچ کدام جایگزین دیگری نیست، بلکه همه مکمل یکدیگرند.
استاد منادی میگوید که افغانستان از یک سو دروازه امنیتی کشورهای آسیای مرکزی است و از سوی دیگر دروازه ترانزیتی و اقتصادی آسیای مرکزی به جنوب آسیاست. افغانستان نیز به آسیای مرکزی به عنوان یکی از پازلهای اقتصادی و ترانزیتی خویش مینگرد.
برنامه اقتصادی مانند، کاسا 100، تاپی در حوزه انتقال انرژی به آسیای جنوبی و راه آهن پنج جانبه و راه لاجورد به عنوان کریدور ترانزیتی به آسیای غربی و اروپا، افغانستان را به آسیای مرکزی و آسیای مرکزی را به جنوب آسیا متصل کرده که حتی میتواند موجب بازتعریف مفاهیم منطقهیی در مناطق مانند آسیای مرکزی و جنوبی میشود. به عبارت دیگر وابستگی اقتصادی میان آسیای مرکزی و جنوبی نه تنها معمای اینکه افغانستان جزء کدام منطقه است را افزایش میدهد، بلکه مرزهای جغرافیایی این دو منطقه را نیز کم رنگ میکند و بیش از هر زمان دیگر وابسته میسازد.
اقای منادی در این مصاحبه گفت: «مقام حکومت وحدت ملی افغانستان به نقش مکمل روسیه در کنار امریکا باور دارند». او میگوید که مقامات افغان، از آن جهت بیشتر به سمت روسیه متمایل شده اند که ریشههای تروریسم در کل منطقه مانند دره فرغانه، چچن، فتا، سینکیانگ و کشورهای خاورمیانه پراکنده شده است و بر این اساس بر این باورند که مبارزه با آن نیازمند همکاری کشورهای منطقهیی و فرامنطقه است. افغانستان بستر همکاری میان قدرتهای جهانی برای مبارزه با تروریسم به جای رقابت و تعارض است. بنابراین همانطور که روسیه و امریکا در برخی از حوزهها مانند مبارزه با مواد مخدر و فروش تسلیحات با یکدیگر همکاری کردهاند، میتوانند نقش مکمل برای یکدیگر در امر مبارزه با تروریسم ایفا نمایند. روسیه میتواند برای تامین امنیت خویش در یک بازی برد برد با افغانستان در کنار امریکا در نزدیکی دروازه امنیتی آسیای مرکزی همکاری کند. این همکاری هم در امتداد منافع ملی روسیه، شانگهای و امنیت دسته جمعی در این حوزه است.
این استاد دانشگاه به جواب سوال در مورد اینکه برخی چهرههای سیاسی مدعی هستند که در پانزده سال اخیر از گسترش حضور روسیه در بخشهای مختلف در افغانستان جلوگیری صورت گرفته است گفت:
فکر میکنم پاسخ این سوال بیشتر در چشمانداز روسیه و امریکا نسبت به یکدیگر در افغانستان ارتباط داشته باشد. این دو قدرت تا حدی با رویکرد کمتر اعتمادآمیز و یا بیشتر احتیاطآمیز به یکدیگر در خاک افغانستان می نگریستهاند. مقامات افغان این موضوع را در نظر گرفته و نگران تبعات منفی این چشمانداز بوده و همواره تلاش برای دفع تبعات منفی این چشمانداز داشتهاند. با این حال به نظر میرسد که مقامات حکومت وحدت ملی افغانستان، نقش فعالتر در قناعت دادن دو کشور برای همکاریهای امنیتی با افغانستان داشته اند.
مقامات افغان در تلاش اند تا بتوانند، تمامی کشورهای منطقه را قانع سازند که مجموعه امنیتی خُرد نوینی با محوریت تروریسم و گسترش تعارض میان جریانهای ضد ساختاری و ساختاری در حال شکلگیری است. تروریسم نه تنها به مثابه یک ایدئولوژی بلکه به مثابه میکانیزم خشونت محور در میان جریانهای فروملی و فراملی ضد ساختاری در حال افزایش است. از این رو همکاری در مبارزه با تروریسم؛ به عنوان تامین منافع حیاتی و امنیتی در درون مرزهای خویش تلقی میشود.