اولین انسانی که در این سرزمین پای گذاشت ٬ از زمانهای بود که آخرین یخ در این منطقه آب گردید. تاریخ نویسان مدعی اند که تقریبآ ۱۲ هزار سال پیش یخ ها در این مناطق آب شدند و انسانها قادر به دستیابی این مناطق گردیدند. و از قرن ۸ و ۹ در اطراف دریای نیوا به مقصد ماهی گیری ٬ مال داری مسکن گزینی ها صورت گرفت.در قرن نهم این سرزمین ها متعلق به دولت روس قدیم گردید٬ دراین زمانها راه کشتی ها باز شد و ازطریق اروپای شرقی تا بیزانس که در آن زمان امپراتوری روم شرقی بود ٬ راه رفت و آمد باز گردید.
در زمانهای که جمهوری نوگراد بخش بزرگ روسیه امروزی را تشکیل می داد٬ از بحیره بالتیک تا کوه های اورال مساحت داشت ٬ همواره در جنگ با سویدن درگیر بود که در تاریخ روسیه بنام جنگ های شمال مسمی است ٬ این جنگ ها قرنها ادامه داشت. در سالهای ۱۷۰۰-۱۷۲۱ سواحل دریای نیوا را امپراتوری روس بدست آورد و در سال ۱۷۰۳ تهداب شهر سانکت پتربورګ توسط امپراتور بزرگ روس پتر یکم گذاشته شد. اولین قلعه مشهور تابه امروز که بنام قلعه پتر پاولوفسک یاد می گردد٬ بنا یافت.یک سال بعد آن قلعه دیگری بنام کرانشتات اعمار گردید٬ که هدف از عمار آن دفاع از سواحل بحری امپراتوری روس بود. به شهر جدید التحصیص پتر یکم اهمیت خاص استراتیژیک قایل بود ٬چون از این طرف راه آبی به طرف اروپای غربی باز بود. در دهه اول تاسیس این شهر مهمترین قسمت آنرا جزیره ای٬ که تابه امروز به نام جزیره پتر گراد مسما است٬ تشکیل می داد. در این جاه مهمانخانه امپرتور ٬ کلیسا٬ تعدادی زیادی دفاتر دولتی و قرار ګاه نظامی بنا یافت. سال بعد آن قصر زمستانی و تابستانی امپراتور و همچنان باغ تابستانی پتر یکم را اعمار نمودند٬ که البته خود وی دوشادوش با مردم و عسکر خود در کار اعمار آن مستقیمآ سهم ګرفت. و در سال۱۷۱۲ این شهر پایتخت امپراتوری روس اعلان گردید و از سال ۱۷۱۳ همه مقامات امپراتوری و مجلس سنا از مسکو به سانکت پتر بورگ انتقال یافتند. به اساس فرمان امپراتور در ۱۶ جنوری سال ۱۹۱۲ اولین مکتب انجنیری نظامی ایجاد ګردید و در همین سال پتر یکم امر فرمود تا ماستر پلان شهر را نقشه نمایند. به اساس آن کار اعمار قصر های پترګوف و اکاترین گوف آغاز گردید. و تا سال ۱۷۲۵ در حدود ده قصر و فابریکات متحدد صنعتی بنا یافت. درهمین سال اکادمی علوم پتربورګ بنا یافت. قرن هژدهم از بابت حریق و آبخیزی ها بسیاری از بنا های این شهر را که پتر یکم اعمار نموده بود به خرابه تبدیل ګردید و تعدادی هم کاملاً از بین رفت. در سال ۱۹۳۷ به فرمان امپراتور روس آنا ایونوفنا کمسیون اعمار مجدد سانکت پتربورگ ایجاد ګردید. به اساس پلان های این کمیسیون این شهر به یکی از مراکز بزرگ علمی روسیه مبدل گردید٬ تعدادی زیادی مراکز تحصیلی و کلتوری بنا یافت که در رشد کلتوری اتباع شهر رول بزرگ بازی نمود.
در سال ۱۷۵۶ فرمان ایجاد اولین تیاتر دولتی صادر
گردید. و در سال ۱۷۶۲ فرمان اعمار سنگی سانکت پتروگ و مسکو صادر گردید. دوستان باید یاد آور شوم که تا آنزمان بسیاری ازبنا های شهر چوبی بودند. به اساس این فرمان کار ساختمان سنگی دریا های کوچک٬ کانال ها و سواحل دریای مسکو و نیوا و همچنان معماری میدانهای کالان این دوشهر صادر ګردید. به اساس این فرمان تمامی سواحل دریای نیوا از سنګ اعمار گردید. در اواخر قرن ۱۸ تعداد نفوس شهر را ۲۲۰ هزار نفر تشکیل می داد که حتا بیشتر از نفوس مسکو بود در سال ۱۷۸۰ بیشتر از ۱۲۰۰ سرک اعمار گردید ٬۳۳۰۰ بلاک های رهایشی بنا یافت همه میدان ها و جاده های مرکز شهر از خشتی ها ی سنگی ساخته شد که تا به حال حفظ گردیده.
پتر بورگ در قرن ۱۹: در سال ۱۸۰۹ انسیتوت انجنیری راه اهن ایجاد گردید٬ در سال۱۸۲۴ بزرگترین آبخیزی ٬که در تاریخ سانکت پتربورگ نظیر نداشت٬ به وقع پیوست ٬ آب ۴ متر و ۲۱ سانتی بلند شد ٬ که در اثر آن در حدود ۴۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و به شهر ملیون ها خساره وارد آمد. در اوایل قرن نزدهم کار اعمار مجدد تمامی قصر های پتربورگ تمام گردید ٬ که نامی ترین مهندسان و معماران قرن در کار آن شرکت نمودند. درین زمان رشد صنعت بسیار سریع ګردید که در اواسط سال ۱۸۳۰ در سانکت پتربورګ تقریبآ ۳۰۰ فابریکات بزرګ و متوسط ایجاد گردید. در اواسط ۱۹۷۰ ۲۵ بانک تاسیس گردید و در اخیر این قرن ۵۰۰ موسسات مختلف موجود بود. مهمترین دستاورد سال ۱۸۳۶ ایجاد اولین خط آهن در سانتک پتر بورگ بود. و در ۱۸ اگست سال ۱۸۵۱ اولین ریل از سانکت پتربورگ به مسکو حرکت نمود و همچنان در این سال صنعت کشتی سازی روسیه رشد سریع نمود و کانال های کشتی رانی و تعدادی زیادی بندر های کشتی تاسیس گردید ٬ همچنان سیستم منظم ابرسانی در پتر بورګ ایجاد ګردید. در سال ۱۸۸۲ اولین دستګاه تلفن در سانکت پتربورګ ایجاد ګردید ٬ در این زمان رشد سانکت پتربورګ منحیث مرکز سیاسی و علمی روسیه ادامه می یابد و در سال ۱۸۹۰ بیشتر از ۲۰ موسسه بزرګ تحصیلات عالی فعالیت می کرد.
پتر بورگ شهریست که سه انقلاب را تحمل کرد. در نتیجه احسایه سال ۱۸۹۷ نفوس شهر ۱۲۶۵۰۰۰ نفر بود ٬ و در شروع جنګ اول جهانی تا دو ملیون رسید ٬ که بدین اساس جای سوم را بعد از لندن و پاریس ازلخاظ نفوس بدست آورد. در نتیجه انقلاب روس سالهای ۱۹۰۵-۱۹۰۷ ٬ که شروع آن به رستاخیز خون بار در تاریخ ثبت شده ٬ اما اولین بار در تاریخ روسیه پارلمان٬ که به دومای روسیه تا به حال نامګذاری ګردیده٬ ایجاد گردید. در شروع قرن رشد سریع اقتصادی آغاز شد. در سال ۱۹۱۳ حجم تولیدات صنعتی به ۶۳۲ ملیون ربل رسید٬ در ۱۰۱۲ فابریکه ۲۴۳ هزار کار گر مصروف کار بود ند٬ تنها پتر بورگ ۱۲٪ مواد صنعتی تمام روسیه را تولید می نمود ٬ که از جمله ۷۰٪ سامان حالات انرژی برق ٬ ۵۰٪ مواد کیمیاوی و در این پایتخت ۵۶۷ بانک فعالیت می کرد. تاًمینات برق این شهر را ۲۹۴ بند برق از جمله ۳ بند برق حرارتی انجام می داد. در سال ۱۹۱۴در۶۰ پوهنتون پتربورګ تقریبآ۴۰ هزار محصل مصروف تحصیل بودند. جنګ اول جهانی در سرنوشت سانکت پتربورګ بسیار رول بازی نمود. در اګست سال ۱۹۱۴ با ایجاد ذهنیت های ضد المانی نام این شهر به پترګراد تبدیل شد. در سال ۱۹۱۷ پایتخت به مشکلات تامینات مواجع ګردید ٬ قیام های ۲۳-۲۷ فیبرال ۱۹۱۷ باعث برطرفی امپراتور نیکولای دوم شد و حکومت موًقت ایجاد ګردید. در ۲۵ اکتوبر ۱۹۱۷ با قیام نظامی قدرت بدست بلشویک ها افتاد که در نتیجه « جمهوریت شوروی روسیه » با پایتخت اش در پتربورګ اعلام موجودیت نمود. در نتیجه جنک میهنی در ۵ مارچ ۱۹۱۸ حکومت و.ا. لینین پایتخت را به مسکو انتقال داد. ۲۶ جنوری سال ۱۹۲۴ بعد از مرگ و.ا. لینین به اساس تصویب کمیته مرکزی پتر ګراد به لینینگراد مسما ګردید. بعد از واقعات انقلاب ۱۹۱۷-۱۹۱۹ نفوس شهر تقریبا دو چند کاهش یافت و در سال ۱۹۲۰ به ۷۷۲ هزارنفر رسید. امابا ګذشت زمان زندګی در شهردوباره به حالت عادی برګشت. از مناطق کارگری اطراف شهر به مرکز تقریبآ ۳۰۰ هزار نفر کوچ کردند ٬ در سال ۱۹۱۹ « شورای برای طرح پلان شهر و اطراف آن » ایجاد گردید. در سال ۱۹۲۳ پلان ساختمان تهیه مسکن آغازګردید. در سال ۱۹۲۴یعنی درست یک قرن بعد ازابخیزی اول که قبلاً برایتان حکایت نمودم ٬ دومین آبخیزی تاریخی بوقوع پیوست ٬ اینبار آب چیزی کمتر از بار اول بود ٬ یعنی آب سه متر و ۸۰ سانتی بلند شد.
نوت:(بعد از جنگ ۱۲ شهر شوروی این لقب را دریافت نمودند٬ که حکایت از شجاعت و مردانګی اتباع شانرا می کنند).
بعد از همپاشی شوروی:
در سال ۱۹۹۱ ۵۴٪ اتباع این شهر در ریفرندوم رای دادند تا نام تاریخی این شهر دوباره اعاده ګردد٬ که دوباره به سانکت پتربورګ مسما ګردید. در این مدت تعداد زیادی از آبدات و تعمیرات تاریخی شهر دوباره ترمیم ګردید. و در سال ۲۰۰۵ ماستر پلان جدید شهر تصویب شد ٬ که تا سال ۲۰۲۵ جهات رشد مداوم شهرتاید ګردید. از سال ۱۹۹۷ به این طرف همه ساله نشست های سالانه « فورم بین المللی اقتصادی پتربورګ » در این شهر دایر می ګردد ٬ از سال ۲۰۰۶ این فورم با فارمات جدید تبدیل ګردید در کار آن رواسای شرکت رسای جمهور ٬ صدراعظم ها ٬ وزرا و ولیان و سرمایه داران بزرګ جهان اشتراک می ورزند. در سال ۲۰۰۶ نشست « هشت کلانه» که مرکب از هشت کشور پرقدرت جهان بود در سانکت پتر بورګ دایر ګردید که البته بعد از سال ۲۰۱۴ با وقایع که در اکراین بوجود آمد روسیه از هشت ګانه جدا ګردید.
امروز این شهر نه تنها از زیبا ترین و مهمترین شهر های روسیه به حساب می رود بلکه از اهمیت بزرګ جهانی برخوردار است ٬ نا ګفته نماند که رییس جمهور روسیه و.و.پوتین ٬ د. مدویدوف صدراعظم روسیه٬ روسای پارلمان روسیه٬ بسیاری از وزرا و اراکین دولتی روسیه امروز ازباشندګان سانکت پتربورګ هستند ٬ که این خود ازاهمیت این شهر حکایت می کند.
