این تفاهم‌نامه امروز سه‌شنبه، میان وزارت انرژی و آب و شرکت ترکی-امریکایی «77» در ارگ ریاست جمهوری با حضور اشرف‌غنی رییس جمهور افغانستان به امضا رسید. براساس این تفاهم‌نامه، شرکت ترکی-امریکایی بالای این بین سرمایه‌گذاری کرده و ظرفیت تولید برق در آن را به صد میگاوات می‌رساند.
کار ساخت مرحله اول بند کجکی توسط شرکت امریکایی «موریسن کنودسن» در سال 1953 میلادی بالای دریای هلمند آغاز شده بود. در مرحله اول، ساختمان این بند به ارتفاع 90 متر و طول 270 متر با ظرفیت ذخیره 1.7 میلیارد مترمکعب آب تکمیل شد. در سال 1975 میلادی دوربین‌های شماره یک و سوم با ظرفیت تولید 33 میگاوات برق بالای این بند نصب شده و به فعالیت آغاز کرد. زمان نصب توربین شماره دوم بند کجکی به تاخیر افتاد، اخیرا نصب شده و قرار است با ظرفیت 18.5 میگاوات برق طی ماه‌های آینده مورد بهره‌برداری قرار گیرد. با آغاز بهره‌برداری از توربین شماره دوم بند کجکی، ظرفیت تولید برق در این بند به بیش از پنجاه و یک میگاوات خواهد رسید. قرار است استفاده از ظرفیت فعلی تا ماه اکتوبر امسال آغاز شود. با افتتاح توربین دوم بند کجکی، باشندگان ولایت‌های هملند و قندهار از نور برق آبی مستفید خواهند شد.
آغاز کار مرحله دوم بند کجکی که شامل توسعه این بند می‌شود، از نزدیک به چهل سال به این طرف به تاخیر افتاد. اما دولت افغانستان تازه برنامه تکمیل مرحله دوم این بند را آغاز کرده است.
وزارت انرژی و آب می‌گوید که شرکت امریکایی-ترکی «77»، خواستار سرمایه‌گذاری برای توسعه این بند است. به گفته این وزارت، این شرکت که به عنوان برنده داوطلبی توسعه بند کجکی شناخته شده، در نظر دارد تا با نصب چهار توربین که هرکدام ظرفیت تولید بیست و پنج میگاوات برق را خواهند داشت، ظرفیت تولید برق در این بند را به صد میگاوات برساند. با اضافه شدن چهار توربین جدید، ظرفیت کلی بند کجکی به بیش از 150 میگاوات برق خواهد رسید.
همچنین این شرکت دروازه‌های قوسی پرچاوه می‌سازد، یازده و نیم متر ارتفاع بند را بالا برده و ظرفیت ذخیره آب در بند کجکی را به 2.8 میلیارد مترمکعب می‌رساند.
خریداری برق
علی احمد عثمانی وزیر انرژی و آب افغانستان، در مراسم امضای تفاهم‌نامه توسعه بند کجکی هملند گفت: «مرحله فعلی که امروز تفاهم‌نامه آن به امضا می‌رسد، در برگیرنده تولید برق میگاوات و افزایش ذخیره حدود یک میلیارد مترمکعب آب است. بند کجکی با ساختمان جدید و تکمیل این مرحله که سه سال در برخواهد گرفت، به یکی از بندهای بزرگ منطقه تبدیل خواهد شد. ما اگر بتوانیم مرحله دوم بند کجکی را با موفقیت به پایان برسانیم، از لحاظ ذخیره آبی تقریبا یک و نیم برابر بند سلما یا بند دوستی افغانستان-هند است که در روزهای اخیر افتتاح شد.»
وزیر انرژی و آب می‌افزاید که ظرفیت تولید برق توسط بند کجکی نیز بیشتر از دو برابر بند سلما در ولایت هرات خواهد بود. به گفته علی احمد عثمانی، توسعه بند کجکی با شرکت امریکایی-ترکی «77»، به شکل «BOT» است که ابتدا این بند توسط شرکت 77 ساخته شده و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و مدت زمانی دولت افغانستان از آن برق خریداری می‌کند. پس از ختم معیاد فروش برق توسط شرکت 77، دولت افغانستان مسوولیت بند کجکی را به عهده می‌گیرد. در مورد این‌که دولت افغانستان تا چه مدتی از شرکت 77 پس از تکمیل شدن کار توسعه بند کجکی برق خریداری خواهد کرد، جزییاتی در مورد آن ارایه نشده است.
وزیر انرژی و آب گفت که با توسعه بند کجکی در ولایت هملند، دولت افغانستان برای اولین‌بار قادر خواهد شد تا آب هیرمند را درست و مطابق توافقی که قبلا میان افغانستان و ایران انجام شده مدیریت کند.
