سردی روابط عربستان با اوباما

رییس جمهور ایالات متحده امریکا بارک اوباما را در عربستان سعودی به نهایت سردی پزیرفتند. هدف سفر اوباما اصلآ اشتراک در جلسه مشترک شورای کشور های خلیج فارس و امریکا بود٬ که به تاریخ۲۱ اپریل در الریاض دایر گردید٬ که کمی بعد تر در موردی این نشست بحث می نماییم.
دوستان ٬مناسبات بین امریکا و عربستان سعودی در اواخر مانند همیشه٬ نرمتر بگویم٬ به سطح بلند آن قرار ندارد ٬ اما به هر ترتیب هر دو کشور مناسبات استراتیژیک خود را حفظ نموده اند. در الریاض اوباما خواست زمینه را برای رییس جمهور جدید امریکا٬ که در آینده نزدیک جای وی را اختیار خواهد نمود ٬ آماده سازد. و عین زمان یک مورد بسیار حساس و خشم بر انګیز سعودی را در رابطه به مواد در دوسیه های محرم ترور ۱۱ سپتامبر در نیویارک مورد بحث قرار دهد. که در این مورد مقامات سعودی حساسیت و نارضاتی خود را نمی توانند کتمان نمایند٬ بدین اساس اګر این سفر اوباما را با سفر های قبلی سران امریکا در مقایسه قرار دهیم ٬ تا این سفرهمواره حضور سران ایالات متحده امریکا به این کشور ها از اهمیت خاصی برخوردار بود. هر رهبر امریکا را سخت انتظار میکشیدند و آرزومی بردند که مدتی بیشتری باقی بماند و ثمره های خوبی را بدست بیاورند٬ اما امروز همه چیز تغییر نموده ٬ سران عربی ٬که باید اینبار با وی ملاقات مینمودند٬ صرف ازروی مجبوریت بوده٬ ویګانه آرزو شان ای بود که هر چه زود تر باوی ودعا نمایند٬ از اوباما آنها دیګر توقع کمک را ندارند ٬ بلکه انتظار پرابلم را ٬ بناً خدا را شکر نمودند که بخیر رفت.
روزنامه گاردین می نویسد که پادشاه سعودی سلمان بن عبد العزيز آل سعود نخواست پروتوکول را مراعت نماید و لیدر امریکا را درمیدان هوایی ملاقات نماید ٬ به جای وی هیئت محدودی از مقامات پاهین رتبه به رهبری والی الریاض به میدان جهت پزیرایی اوباما آمدند و خود سلمان بن عبد العزيز آل سعود صرف در قصر پادشاهی وی را جهت ملاقات دوجانبه پزیرفت و همچنان تلویزیون و مطبوعات سعودی جریان این سفر را بسیار کم مورد بازتاب قرار دادند.
در موقع ملاقات اوباما بسیار حواس مخشوش و نا راضی داشت و نیورک تایمز می نویسد که فکتور جدیدی تیره ګی مناسبات بین دو کشور را همان بحث روی اسناد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تشکیل میدهد.اګر چه تا به حال این اسناد در قصر سفید محرم است ٬ اما اداره قصر سفید مصمم است تا آنها را در دسترس همه قرار دهد. یکی از اعضای کانګرس مربوط به حزب دموکرات ها پیشنهاد نمود ٬ که نه تنها این اسناد غیر محرم شناخته شوند ٬ بلکه تقاضا می نماید ٬ قانون وضع ګردد ٬ تا اعضای فامیل های قربانی حادثه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ بتوانند حکومت عربستان سعودی را به محکمه بکشانند.
این اسناد از نقش تروریست های که تابعیت سعودی را در این حادثه المناک تاریخی داشتند٬ حکایت می کند ٬ معلوم است که از ۱۹ تروریست ۱۵ آنها تابعیت عربستان سعودی را داشتند٬ اګر چه آنها سالهای متمادی بود که در این کشور زندګی نمی کردند.
در فلم شور برانګیز «فارنګیت ۱۱/۹» در مورد ترور در نیویارک رژیسور مشهور فلم های مستند امریکایی مایکل مور می نګارد که در موقع ترور فامیل بن لادن در امریکا بسر میبرد٬ بعد ازحادثه آنها عاجل امریکا را به موافقه جورج بوش ترک نمودند.
دوستان قرار معلوم ٬ فامیل بوش سالهای متمادی با خاندان السعود دوستی دارد. در آن وقت سفیر عربستان سعودی در امریکا شهزاده باندار بن سلطان به اصطلاح به پای خود دروازه قصر سفید را باز میکرد. فامیل بن لادن به نوبه خود درارتباط با دولتمندان الریاض و صاحبان سرمایه بزرګ بودند.
البته باید اظهار نمود که فلم مایکل مور مورد انتقادات صاحب نظران سینما نیز قرار ګرفت و وی را ‍متهم به ریا کاری درساختن این فلم نمودند ٬ منتقدین این فلم اظهار میدارند که فامیل بن لادن مدتها قبل از این حادثه به خاطر دیګاه رادیکال اسامه مناسبات خود را با وی قطع نموده بودند٬
دوستان قسمی که به همګان معلوم است عربستان سعودی ازعمده ترین مملکت در بین کشور های سنی مذهب شمرده میشود ودر حین حال تا دیر زمانی ازمتحدین بزرګ واشنګتن نیزبه حساب میرفت. این مناسبات نیک در رابطه به حل پروګرام اتومی ایران ٫ با ابتکار امریکا در مورد ٬ تا حدی تیره ګردید. الریاض معتقد است که لغو تحریمات علیه ایران تاثیرات این کشور را در منطقه تقویه می نماید و باعث عدم توازن قوه ها میګردد. دررابطه به این امر عربستان سعودی مذاکرات مخفی را با اسرایل نیز آغازنمود و این دو کشور را در مقابله با دشمن مشترک شان متحد ساخت.
الریاض بار ها اظهار نموده بود که هر ګاه قصر سفید به اتوریته سعودی در شرق میانه خدشه وارد نماید ٬ این کشور سرمایه خود را که در قلمرو امریکا است به فروش می رساند ٬ دیګر الرناتیف ای وجود ندارد٬ باید یادآور نمایم که عربستان سعودی در امریکا به ارزش ۷۰۰ ملیارد دالر دارد سرمایه دارد.
از طرف دیګر امریکا ٬که دیګر ظاهرآ معلوم میشود با داعش در مقابله قرار میګیرد و ازعربستان سعودی انتظار دارد تا این کشور نیز در مبارزه با ګروه تروریستی داعش فعالانه سهم ګیرد. چنین اعلامیه ای را مشاور رییس جمهور امریکا در امور امنیتی بنرودس صادر نمود ٬و ی اضهار کرد که یګانه راه مبارزه با تروریزم جهانی آنست که هر کشور کارخود را در عرصه انجام دهد و داعش یک خطرجهانی محصوب میګردد.
عربستان سعودی ناراحتی خود را ازجهت دیګر نیز احساس می کند٬ اینکه که مبادا ویروس به اصطلاح «بهار عرب» به این کشور سراحیت نماید و دیګر اینکه مبادا از خاک سوریه جهادیست ها داخل عربستان سعودی ګردند. تحلیلګران اضهار میدارند که امریکا ازاین ترس عربستان سعودی استفاده نموده ٬این کشور را وادار میسازد تا به متحد وی در مبارزه با داعش مبدل ګردد.
شما خوب میدانید که چند ماه قبل عربستان خود اتحاد را در مبارزه علیه داعش تشکیل داد ٬ که در آن ۳۴ کشور خلیج فارس٬ علاوتاً ترکیه و مصر شرکت نمودند. اما با شعار مبارزه با داعش در سوریه٬ این اتحاد وقتاً فوقتاً حملات را در یمن در مقابله با انصارالله که به جریان حوثی ویا به پیشترشباب‌المؤمن نیز معروف است٬و از شیعیان زیدی یمن به شمار میروند٬ انجام می دهد. شما بهتر می دانید که این جریان از حمایه مستقیم ایران برخوردار است.
خوب از موضوع دور نشویم ٬این آخرین سفر رییس جمهور اوباما به عربستان سعودی منحیث رییس جمهور امریکا بود ٬ و حکومت شاهانه سعودی وی را دیګر منحیث همتای خود در آینده حساب نمی کند. طبعا برای سعودی ها بهتر میبود٬ اګر در امریکا ریاست جمهوری امریکا به جمهوری خواهان ازخاندان بوش انتقال مینمود و قرار معلوم جب بوش اشنایی نزدیک با خاندان السعود دارد٬ اما هنګامیکه وی ازمسابقات ریاست جمهور کنار رفت٬الریاض به هیلری کلینتن ازحزب دموکرات ها اتکا می نماید ٬چنانچه The Wall Street Journal مینویسد که عربستان سیاست کلینتن رابیشتر میتواند پیش ګویی نماید. ناظرین معتقد اند که به هر ترتیب الریاض و واشنګتن هر دو کوشش خواهند نمود٬ تا مناسبات استرتیژیک خود را حفظ نمایند٬ چون این مناسبات تا حدی زیادی به شخصیت ها تعلق ندارد. ازسال ۱۹۹۱ در نتیجه جنګ دوم خلیج فارس تحت عنوان «طوفان صحرا» امریکا حیثیت ناجی عربستان سعودی را درمنطقه حاصل نمود ٬ اګر چه امریکا مانع نمی شود که عربستان متحدین دیګری را نیز برای خود جستجو نماید مثل ترکیه و مصر.
دوستان در نشست شورای همکاری کشور های عربی خلیج فارس اوباما اظهار نمود که ایشان بحث را در عرصه ای قیمت نفت آغازمی کنند ٬ اوباما اظهار نمود که ایالات متحده کشور های عربی شامل این شورا را در ریفرم شان بخاطر ایجادی عرصه کار برای جوانان و سایر اتباع این کشور ها در شرایط قیمت پاهین نفت کمک می نماید. در ین شورا کشور های عربستان سعودی ٬ قطر٬عمان٬ کویت٬ امارات متحده عربی و بهرین عضویت دارند.بدین اساس کشور های شامل این شورا پیشنهاد امریکا را پزیرفتند٬ که در سال ۲۰۱۶ مذاکرات اقتصادی در سطح وزار درپهلوی موافقات قبلی اقتصادی و تجاری بین کشور ها صورت ګیرد٬ تا این کشور ها بتوانند تنوع بخشی اقتصادی خود رادر شرایط جدید بهتر مدیریت نمایند. همچنان در این نشست مسایل حاد تغییر اقلیم و پاکی هوا مورد بحث قرار ګرفت. همچنان اوباما یک بار دیګر در مورد سوریه اظهارنمود که به همکاری مشترک نیازاست تا این معضله از راه سیاسی حل ګردد. وی از رییس جمهور روسیه پوتین خواست تا ازفشار بالای بشر السد استفاده نماید ووی را وادار به مذاکره با اپوزیسیون نماید٬ در غیرآن پلان «ب» عملی خواهد شد٬ که مطابق آن حل فصل سیاسی معضله در نظر نیست و صرف ازطریق درګیری های مسلحانه رسیدن به هدف ممکن خواهد بود ٬که منجر به جنګ های طویل المدت خواهد شد ٬ اوباما ګفت:هر کسی در نتیجه به قدرت برسد کشور ویران را نصیب خواهد شود ٬بدین اساس من همواره خواستار حل سیاسی معضله سوریه استم و نیرو های بیرونی باید تلاش خود را در این جهت به مصرف برسانند. وی به ادامه صحبت های خود اضافه نمود که من بازهم طرفدار استعفای بشرالسد استم ٬ چون حکومت وی نمی تواند جنګ را خاتمه دهد. و کشور های عربی خلیج فارس نیز به نظر موافق استند. در مورد یمن نیزاوباما موفق خود را بیان نمود و ازآتش بس بین نیرو های درګیر پشتی بانی نمود ٬ اوباما در صحبت های خود در رابطه به ایران نظر داد که امریکا حاضر به همکاری های مشترک با این کشور می باشد٬ اما از عملکرد های این کشور نګران است.در ضمن وی ازکشور های عربی اظهار امتنان نمود که از موافقت نامه اتومی که کشور های شامل سازمان امنیت ملل متحد و المان با ایران امضاُ نمود ٬ پشتی بانی نمودند. و ګفت هیچ یک از این کشور ها ‎آرزوی تشنجات را با این کشور ندارند. اما همزمان مداخلات این کشور را در مسایل سوریه و یمن تقبیع نمود. همچنان جانبین تصمیم ګرفتند تا کشتی هایشان ګزمه های مشترک را در خلیج فارس به منظور مقابله با قاچاق سلاح انجام دهند.
این مواردی از صحبت های اوباما بود که مورد توجه من و مبصرین قرار ګرفت ٬ من در ضمن خواستم یک نکته را بیان نمایم که اوباما بی مورد از پوتین می خواهد تا وی به بشر السد فشار بیاورد تا وی را وادار به مذاکره با اپوزیسیون بسازد٬ در قدم اول اسد هیچ وقت مذاکرات را نهی نکرده بلکه برعکس همواره جانب اپوزیسیون مسلحانه ای ګروپ های غیر تروریستی را که چه ازطرف امریکا و چه هم ازطرف سعودی حمایت می ګردند ٬ به مذاکرات دعوت نموده و می کند٬ اما تا جای که به ولادیمیر ولادیمیرویچ پوتین ارتباط میګیرد وی هیچ وقت مانند اوباما عمل نمی کند و به وی نیزمشوره نمی دهد که در امور داخلی کشور دیګری مداخله نماید و از فشار بالای رهبران مستقل هر کشوری که باشد استفاده نماید. هدف روسیه در سوریه بسیار روشن است وآن هم مبارزه با داعش ٬ جبهه النصر و سایر ګروپ های تروریستی ٬ قسمی که شما می دانید در این مدت شش ماه موفقیت های چشمگیری را هم بدست آورده ٬ پوتین کم حرف میزند ٬قطعانه عمل می نماید٬ ونتایج را هم به جهانیان به اثباط می رساند. بنا اګر مذاکرات به بیراهه بکشد مسولیت اش صرف بدوش جانب است که از پلان «ب» حرف می زند. اوباما باز هم در موردی سوریه از همان سیاست مداخله در امور کشور های دیګر استفاده می کند و می ګوید که بشرالسد باید استعفا نماید.چنین سیاست مداخله ګرانه در کشور در حالت جنګ٬که یک طرف عمده در ګیر آن حاکمیت اسد است٬ بسیار مضر و خطر ناک است که هیچ نمی تواند در عرصه مذاکرات صلح کمک نماید ٬ بدبختانه چنین است سیاست امریکا در امور کشور های ضعیف٬ که افغانها با ګوشت و استخوان خود لمس نموده اند.