جشن نوروزمنحیث باشکوه ترین و بزرگترین٬ میراث کهن به مردمان سرزمین ما از روزگار باستان تا به امروز باقی است و با روح و احساس مردم این سرزمین سرشته شده.
نوروز مبارک٬ که قدامت بیشتر از سه هزار سال دارد٬ بالا تر ازسه صد ملیون انسان های روی زمین ، این میراث فرهنگی سرزمین بزرگ آسیارا همه ساله خجسته جشن می گیرند.
جشن نوروز از رسوم باستانی و ملی افغانستان است. از تاریخ این روز روایات زیادی در دست است. از نظر شاعر بزرگ٬ فردوسی، عید نوروز از زمان پادشاهی جمشید است٬ که احتمالا" تاریخ آن به ۳۷۰۰ تا ۳۸۰۰ سال پیش باز میگردد.
در شاهنامه سخن سالار توانا حکيم ابوالقاسم فردوسی آمده: از سال های بسیار دور " جمشید شاه " که یکی از بزرگترین پادشاهان این سرزمین کهن بود٬ تصمیم به جهانگردی کرد و هنگامی که به "آذرپادگان" (آذربایجان) می رسد دستور می دهد تا درهنگام سحر بر جای بلند تختی زیبا ٬رو به خاور بیآرایند٬ او خود به تخت نشست٬ تاجی زیبا بر سر گذاشت, به هنگامی که خورشید برآمد, نورش به آن تاج و تخت زیبا افتاد، و انعکاس نور خورشید بسیار خیره کننده بود، مردمان هم٬ که از این رویداد بسیار شادمان و هیجان زده شده بودند٬ فریاد زدند " نوروز" یعنی "روزگار نو" و آن روز به جشن و پای کوبی پرداختند و از آن پس برای زنده نگه داشتن نام و یاد آن روزهر سال در همان روز به جشن و شادمانی می پرداختند و تا حال می پردازند. قرار این روایت نام "جمشید شاه" در آغاز "جم" بوده و پس از این رویداد پسوند "شید" ٬که در فارسی به معنی " شعاع نور" است ٬به نام اوافزوده شد.
به ضم ابوریحان بیرونی پرواز کردن جمشید را آغاز جشن نوروز می داند٬ چنان چه گوید: چون جمشید برای خود گردونه بساخت، در این روز بر آن سوار شد ، و جن و شیاطین او را در هوا حمل کردند و به یک روز از کوه دماوند به بابل آمد و مردم برای دیدن این امر به شگفت شدند و این روز را عید گرفته و برای یاد بود آن روز٬ تاب می نشینند و تاب می خورند. هر چند در روایتی دیگری ابوریحان بیرونی می نگارد: " آنروز، روز تازه ای بود، جمشید عید گرفت؛ اگر چه پیش از آن هم٬ نوروز بزرگ و معظم بود". پس بر این اساس و تعقیقات بسیاری از مورخین ٬نوروز نه تنها در زمان جمشید گرامی داشت می شد؛ بلکه قرن های قبل از آن نیز این روز بزرگداشت می شد ٬که حتا قدامت این روز را هفت قرن عمر می دهند.
در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیان‌گذار نوروز نام برده شده است.اما در اوستا (دست کم در گاتها) نامی از نوروز برده نشده است. نگاشته هایی بس مستند وجود دارد٬ که نوروز تا هزاران سال پیش از ظهور زرتشت جشن ګرفته می شد و به آهین زردشتی نسبت ای ندارد.
در برخی دیگر از متن ها، کیومرث به‌عنوان پایه‌گذار نوروز معرفی شده است.
برخی از روایت‌های تاریخی، آغاز نوروز را به بابلیان نسبت می‌دهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نوروز در کشور ما به ۵۳۸ سال قبل از میلاد٬ یعنی از زمان حمله کورش بزرگ به بابل نسبت می دهند ٬ کورش این روز را جشن ملی اعلام کرد.این روزدر زمان اشکانیان و ساسانیان نیز گرامی داشته می‌شد.
از برگزاری آیین‌های نوروز در زمان امویان نشانه‌ای در دست نیست و در زمان عباسیان نیز به نظر می‌رسد که خلفا گاهی برای پذیرش هدایای مردمی، از نوروز استقبال می‌کرده‌اند. با روی کار آمدن سلسله‌های سامانیان ، جشن نوروز با گستردگی بیشتری برگزار شد.
در دوران سلجوقیان، به دستور جلال‌الدین ملک‌شاه سلجوقی نوروز را در یکم بهار قرار دادند و جایگاه آن را ثابت نمودند. برای ثابت ماندن نوروز در آغاز بهار، مقرر شد که هر چهار سال یک‌بار، تعداد روزهای سال را به‌جای ۳۶۵ روز، برابر با ۳۶۶ روز در نظر بگیرند.
نوروز در دوران صفویان نیز برگزار می‌شد.
نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم قرار داشته و هر ساله برگزار می‌شود. البته برگزاری جشن نوروز به صورت آشکار در افغانستان، در دوران حکومت طالبان، ممنوع بود و این حکومت تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت. دوستان ٬ به باور طالبان ٬گویا٬ جشن نوروز یکی از روشهای عبادت آیین زردشت است.ادامه این جشن و گرامی داشت از آنرا، همانا اجرای عبادت ګونه ای زردشتی و مغایر شریعت اسلام می دانند.
در این اواخر، با لجاجت تمام ٬ نوشته ها و احادیث طولانی از نشانه های مختلف٬ مبنی بر ضد شرعی بودن این جشن ٬منتشر شده است.
تعدادی از ملاها بر منبر رفته و با صدور فتوای تحریم نوروز ، عمق دشمنی خود را با فرهنگ کهن این وطن به نمایش گذاشتند. چرا امروز با گذشت قرنها چنین هیولا های پیدا می شوند٬ که در مقابل یگانه میراث فرهنگی ملت ما که تا حال باقی مانده ٬قرار می گیرند. دیگر رسوم و تاریخ کهن ما قرنها است که برای ابد به نا بودی کشتانده شده و با تحریم این روز خجسته می خواهند بالای تابوت فرهنگ این ملت آخرین بیل خاک بریزند.
به هر حال اهميت اين جشن فرخنده را مردمان حوزه بزرګی مدنی آسیا به گرمی استقبال می کنند و با قدرشناسی و تجليل ازاین روز، زندگی امروزی خود را به گذشته های دور و دورتر تاريخی خويش پيوند می زنند.
نوروز را بايد گرامی داشت ٬ تجليل وبرگزاری از این روز را چون ميراث ٬ هويت ملی كشور حفظ واحترام کردو مقدس شناخت.
امروز فصل سبز بهار ۱۳۹۵ به روی ما لبخند زد. آرزو می برم که سال نو، سالی مملو از صلح، آرامی، رفاه، محبت و صمیمیت برای تمام مردم افغانستان باشد. دوستان سال نو شمامبارک!
