سه ملاقات قبلی در اسلام آباد، کابل و آسلام آباد دایر شد که نتایج ارزنده با خود نداشت. باری طالبان شرایط غیر قابل قبول را به کابل مطرح کردند، باری هم تشکیل هیت طالبان کامل و قابل سلاحیت نبود.
اینکه اسلام آباد ملاقات اخیر را تعیین کننده نامیده اظهار میدارد که تمام گروپ های طالبان میخواهند در مذاکرات مستقیم با کابل شرکت نمایند، معلوم میشود که نشست فعلی باید قاطع و تعیین کننده باشد.
پتر گانچاروف افغانشناس ما روی این مساله توضیعات میدهد.
ملاقات فعلی مانند 3 ملاقات قبلی نشان داد که رهبری فعلی کابل "حکومت وحدت ملی" در مساله مذاکرات صلح با طالبان واحد نیست. در داکترین دقیق در امور آشتی ملی و استراتیژی دولت غرض برگزاری مذاکرات، هیچ نوع برنامه واحد حکومت داری یکجا با طالبان وجود ندارد. تا کنون جلو مذاکرات چهار گانه به دست اسلام اباد و واشنگتن است. کابل نمی تواند در این ملاقات سربلند باشد و افتخار کند. زیرا هیچ نوع دستاوردی را تا کنون ندارد. سلاح الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان که قبلاً رئیس شورای عالی صلح افغانستان بود، اظهار داشت که کابل هیچ نوع شرایط طالبان را نمی پذیرد. گر چه این سخنان اطعانه و زیبا به نظر میرسد، اما این گونه اظهارات، سوالات را بوجود میاورد.
با وضف احترام به شخصیت پدر بزرگواراش برهان الدین ربانی ، باید اعتراف کرد که سلاح الدین ربانی مانند پدرش جذاب نیست. کاریزما، دانش و توانائی پیشبرد چنین مذاکرات مانند پدر خود را ندارد، زیرا سیاست-مهارت دستیابی به هدف است.
غیر ممکن است که طالبان تقاضا کابل را که سلاح الدین ابلاغ نموده است، قبول کند. تصادفی نیست که در تمام نشست ها کابل حکمت کرزی معاون سلاح الدین شرکت نموده است که شخص مائر میباشد. معلوم میشود، تصادفی نیست که پیر احمد گیلانی رئیس جدید شورای عالی صلح و کریم خلیلی معاون وی تعیین شده اند که قبلاً معاون دوم رئیس جمهور افغانستان بود.
آیا تشکیل جدید شورای صلح میتواند پروسه مذاکرات را به نفع سیاست کابل سوق دهد. این مساله جزئیات زیاد را با خود دارد. در قدم اول معلوم نیست که اسلام اباد در آینده چطور عمل میکند. پیکن مثل سابق اعتراض به نقش مهم در حل و فصل بحران افغانستان دارد.
تا کنون از زبان پرویز مشرف شنیده نشده که پاکستان در حل 90% پرابلم افغانستان اعتراض نداشته باشد. بالاخره مشکل است تصور گردد که پیکن، واشنگتن و اسلام اباد در هدف مذاکرات بین طالبان و کابل بین هم توافق داشته و در مورد آینده افغانستان، تهدیدات داخلی افغانستان و اینکه چطور میتوان در مقابل آن استادگی کرد، هم نظر باشند. مهتر از همه این است که آنها در مورد اینکه آیا تهدیدات افغانستان میتواند همسایگان شمالی خود را تحت تاثیر قرار دهد، موافق هستند یا خیر؟
بازیکنان منطقوی و خارجی که بدون شک در منطقه تاثیز دارند و در حل پرابلم افغانستان میتوانند تاثیر داشته باشند، در نشست چهار گانه حضور ندارند و از آنها دعوت هم نشده است. اجار گورتووف مدیر مسوول نشریه "پرابلم استرتیژی ملی" و متخصص امور چالش های آسیا میانه میگوید که پرابلم طالبان در افغانستان و خارج از آن — پرابلم منطقه است که امروز و یا فردا حل نمیشود. او افزود: "طالبان به هیچ شکل گذشت نمی کنند. به این مفهوم که در آینده حل و فصل بحران افغانستان شک و تردید وجود دارد. گمان میرود که مذاکرات مستقیم با طالبان به بن بست مواجع شود، که نخست مذاکرات برهم خواهد خورد و بعداً فعالیت های معاربوی مجدداً آغاز خواهد شد.
باید گفت که همسایه های شمالی افغانستان این پرابلم را درک کرده اند. در حقیقت در کابل پرالم آینده آنها — یعنی پرابلم امنیت منطقه حل میشود و آن بدون شرکت انها حل میگردد.
باید افزود که اشرف غنی حین مراسم تحلیف، همکاری با کشور های آسیا میانه را یکی از وطایف اولیه افغانستان اعلام نمود.
