عربستان سعودی و بعد از آن امارات متحده عربی و بحرین راجع به آمادگی خود برای اعزام نیروی زمینی به سوریه برای مبارزه با داعش اعلام داشتند.
دمشق و تهران مخالفت شدید خود را با این طرح ها اعلام کردند. ولی امریکا این طرح ها را مثبت ارزیابی کرد. تمام این مسایل در زمینه فعالیت نظامی ترکیه در جهت سوریه انکشاف می یابند. اگر این طرح ها عملی شوند، اوضاع در سوریه و اطراف آن چگونه انکشاف خواهد یافت؟ ولادیمیر ساژین تحلیلگر سیاسی و شرق شناس در این باره می گوید:
چندی قبل خبرهای هیجان انگیز رسانه های جهانی را منفجر ساخت: مشاور وزیر دفاع سعودی، جنرال احمد اسیری اعلام داشت که مقامات عربستان سعودی آماده اند در عملیات زمینی در سوریه در چهارچوب ائتلاف ضد تروریستی بین المللی شرکت کنند.
روز دوشنبه وزیر امور خارجه عربستان عادل الجبیر ، این اطلاعات را تائید کرده و یاداور شد که ریاض آماده است قطعات ویژه نیروهای مسلح را به سوریه اعزام کند. او اعلام داشت که در حال حاضر پیرامون عملیات زمینی ممکن در سوریه جروبحث ها جریان دارند. عادل الجبیر پس از دیدار با جان کری وزیر امور خارجه امریکا این سخنان را اعلام داشت.
ساژین در ادامه گفت:"قبلاً اطلاع داده شده بود که ممکن عربستان سعودی چندین هزار نظامی را در اتحاد با ترکیه به سوریه بفرستد. ریاض و انقره سازمانی را ایجاد کرده که پاسخگوی هماهنگی عملیات نظامی در سوریه می باشد.
انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی همچنین راجع به احتمال حمله به سوریه خبر داد. قرقاش تاکید کرد: " ما در خصوص هزاران نظامی صحبت نمی کنیم. اما راجع به نظامیان سخن میگوئیم که در عملیات زمینی شرکت کرده میتوانند و به انجام عملیات کمک و از آن پشتیبانی خواهند کرد".
در هفته گذشته شیخ فواز بن محمد آل خلیفه سفیر بحرین در انگلستان اعلام کرد که کشورش قصد دارد به عملیات در چهارچوب ائتلاف ضد تروریستی بین المللی بپیوندد. این دیپلومات خاطر نشان نمود که هدف از این عملیات نه تنها داعش، بلکه «رژیم وحشی اسد» است که اتحادیه کشورهای سنی در ابتدا علیه آن اقدام می کند. در واقع شیخ فواز بن محمد آل خلیفه وزیر امور خارجه بحرین از تائید سخنان مشاور خود انکار کرد و اعلام نمود که کشورش از ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریزم حمایت می کند، اما قصد ندارد نیروی خود را به سوریه بفرستد.
ساژین خاطر نشان ساخت:" در هر صورت خبرها منتشر شده اند. واشنگتن با عجله طرح های شیخ نشینی های خلیج فارس را مثبت ارزیابی نمود. رهبر پنتاگون اشتون کارتر اعلام داشت که مساله مربوط به عملیات زمینی به زودی در بروکسل مورد بحث قرار خواهد گرفت.
تحلیل گران در روسیه و سایر کشورها به این باور اند که این اعلامیه ها بخشی از جنگ روانی — اطلاعاتی است که اخیراً راه اندازی شده است. اما از طرف دیگر، موفقیت های اردوی بشار اسد ، نیروی هوایی روسیه و قطعات ایرانی که این اواخر مشاهده شده، مخالفان رژیم اسد را جداً نگران و مشوش کرده است. روشن است که سخن بر سر مبارزه هدفمند با داعش مطرح نیست، بلکه حفظ مواضع مخالفان و گروه های مسلح دمشق مطرح بحث است. بدون حمایت خارجی انجام دادن این کار بس دشوار است. از همینرو نمی توان امکان حمله نیروهای زمینی شیخ نشینی های خلیج فارس و ترکیه را به طور کامل بر مواضع نیروهای نظامی در خاک سوریه مستثنی ساخت.
وزیر دفاع سوریه مستقیماً اعلام داشت که " شواهد و اساس جدی وجود دارند که آمادگی ویژه ترکیه برای حملات نظامی بر خاک "جمهوری عربی سوریه" را تائید میکنند.
ساژین باورد دارد که اوضاع در واقعیت امر هرچه بیشتر خطرناکتر شده میرود. عوامل زیادی در سوریه و اطراف آن نقش دارند. ضمن آنکه عملا هر یک از آنها منافع سیاسی — نظامی مختص به خود در سوریه دارند و همه شان بر مبارزه با داعش متمرکز نشده اند. برخی از این عوامل و اهداف مداخله در جمهوری عربی مستقیماً ضد و نقیض اند.
اقدامات نیروهای مسلح جدید و جدیدتر به مبارزه زمینی در سوریه ، در واقع جنگ منطقه ای گسترده است. ولید معلم معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه سوریه تهدید کرد که تجاوزگران خارجی چه عرب ها باشد و چه ترک ها، به خانه ها در تابوت های چوبی برخواهند گشت. قوماندان لشکر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران جنرال محمد علی جعفری حرف های وزیر امورخارجه سوریه را تکرار می کند: " سعودی ها این سخنان را ایراد کردند، اما من فکر نمی کنم که آنها آنقدر قوی باشند که این کار را انجام دهند… حتی اگر آنها نیروهای خود را هم بفرستند، دقیقا شکست خواهند خورد… این خودکشی است".
در عین حال، ایران ضمن مخالفت با عربستان سعودی و سایر شیخ نشینی های خلیج فارس بدون شک، حضور خود را در سوریه در پاسخ به حملات آنها در خاک آن کشور تقویت می کند. و از همینرو رویارویی مستقیم ایران و عربستان سعودی آشکارا چندین برابر افزایش می یابد.
برعلاوه این ، ورود نیروهای مسلح عربستان سعودی و ترکیه تاثیری کاملا منفی بر امکان حل و فصل صلح آمیز منازعه سوریه در چهارچوب مذاکرات ژینیو بین دولت و مخالفین بجا گذاشته میتواند.
در عین حال در صورت انکشاف منفی اوضاع، سناریوهای بدتری هم ممکن است، یعنی تقسیم سوریه به سه بخش: بخش تحت کنترول دولت بشار اسد ، کردان و سنیان که اکنون هم داعش و هم سایر نیروهای سنی آن را کنترول می کنند و همزمان مخالفین اسد و داعش هستند. اما در این صورت هم جنگ تمام نمی شود.
هیچکس، نه روسیه، نه امریکا و نه هم ایران این را نمی خواهند.
ساژین در اخیر می نویسد که بدین ترتیب، اگر نیروهای زمینی ترکیه، عربستان سعودی و یا سایر شیخ نشینی های عربی طی حملات نظامی بر خاک سوریه به آن کشور وارد شوند، این کار اشتباه بس بزرگ خواهد بود که با وجود اوضاع بس دشواری که در این دولت وجود دارد، آن را با وسایل صلح آمیز نمی توان حل کرد و شدت درگیریهای مسلحانه نیز افزایش خواهد یافت.
