امور گاجییف: آیا بحران کنونی در مناسبات روسیه — ترکیه بر پروسه ویانا در باره حل منازعه در سوریه اثر خواهد کرد یا خیر؟
فاروق لوغ اوغلو: تا زمانیکه مساله سوریه حل نشود، تهدید بروز بحران های مشابه همچنان حفظ خواهد شد. امروز بحران سوریه روسیه و ترکیه را در تقابل همدیگر قرار داد، فردا دیگران را در تقابل قرار خواهد داد. از همینرو باید هرچه زودتر این اتش در سوریه را خاموش کرد.
بحران روسیه — ترکیه، بدون شک، بر پروسه ویانا در باره حل مساله سوریه اثر خواهد گذاشت. ولی من امیدوارم که این اثرگذاری مثبت خواهد بود. بحران بین مسکو و انقره نشان داد که در حل مساله سوریه نباید از تاخیر کار گرفت.
ضربه بر طیاره روسیه، بدون درنظرداشت اینکه، چرا و در کدام شرایط وارد اورده شده — حادثه بسیار جدی است. و این حادثه به ارتباط مساله سوریه رخ داد. از همینرو، حالا مهمتر اینست که پروسه ویانا مطابق جدول زمانی سابق بصورت بلا انحراف ادامه یابد.
امور گاجییف: آیا به نظر شما، چه کار باید کرد، تا گروه تروریستی داعش تجرید شود و ان را از امکانات دریافت کمک مالی از خارج سرحد ترکیه — سوریه محروم ساخت؟
فاروق لوغ اوغلو: همه کشورهای که بر ضد داعش مبارزه میکنند، باید مساعی اعظمی به منظور خشک کردن منابع مالی و نابودسازی منابع بشری افراد مسلح داعش به خرج دهند. این کار باید به تعهدات مبدل گردد که به خاطر عدم اجرای ان کشورهای ذیعلاقه، مانند روسیه، ترکیه، امریکا و غیره مسوولیت بردوش گیرند. یکجا با این، هیچ یک از کشورها نباید در موقعیت ترکیه قرار گیرد. ما با سوریه سرحد مشترک به طول 900 کیلومتر و مناسبات نزدیک با مردم سوریه داریم. از همینرو ترکیه باید به این علاقمند باشد، تا این مشکل را بصورت کامل ریشه کن سازد، منجمله از طریق حمایت فعال از اعضای ایتلاف بین المللی. ولی در این صورت باید درک کرد که در چارچوب مساله سوریه عملکرد استثنایی در چارچوب منافع خود غیرمجاز می باشد. در اینجا فعالیت های هماهنگ شده با شرکت کشورهای ذینفع ضروری است که قبل از همه، متوجه مبارزه اشکار با تروریزم و به خیر اینده ملت سوریه باشند.
امور گاجییف: در ملاقات در بیلگراد وزیر خارجه ترکیه با همتای روسیه خود هیچ چیزی نو خبر نداد، باوجود ان که با پافشاری زیاد خواستار چنین ملاقات بود. آیا به نظر شما، انقره چه چیزی مشخص انجام دهد، تا بحران روسیه — ترکیه را حل کند؟
فاروق لوغ اوغلو: اگر رئیس جمهور ایردوغان راساً بعد از حادثه، قبل از اعلامیه های رسمی، به رئیس جمهور ولادیمیر پوتین تیلفون میکرد و تاسف خود را به ارتباط کشته شدن افسر روسی ابراز میداشت و معذرت میخواست، پس بحران چنین مقیاس کسب نمی کرد. ولی این کار صورت نه گرفت. برخلاف، اعتراضات متقابل صورت گرفتند که با گذشت زمان تشدید شده رفتند حالا همه چیز را به مسیر قبلی فقط با عذرخواهی ممکن نخواهد شد.
ولی، بازهم، من معتقدم که نباید از مساعی دیپلوماتیک امتناع ورزید. دیپلوماسی باید و شاید حل متناسب این بحران را پیدا کند. وزرای خارجه دو کشور در بیلگراد نتوانستند به حل این مساله موفق شوند. حالا حتی به سطح پوتین و ایردوغان این مساله راساً حل شده نمی تواند. ولی در هر صورت این ملاقات مهم است، چون نیات دوطرف را در باره شنیدن حرف های یک دیگر و حفظ تماس های دیپلوماتیک به سطح عالی نشان داد.
بحران را باید به هر صورت حل کرد. روسیه و ترکیه — دو کشور بزرگ همجوار می باشند که مناسبات بین انها قدامت زیاد تاریخی دارد. به هر اندازه که ما به زودی از ان ، بدون رساندن زیان به یک دیگر و نه به خود، خارج شویم، به همان اندازه برای هردوی ما بهتر خواهد بود.
