این اولین سفر دیپلومات بلند پایه امریکا با چنین فارمات صورت میگیرد ٬ البته این سفر کری به دلیل اشتراک وی در فارمات جدید تحت عنوان « دیالوگ امریکا با کشور های آسیای میانه » در سمرقند صورت گرفت.
سیاحت جان کری از بشکیک پایتخت قرغستان آغاز شد که در افتتاح رسمی بلاک جدیدی پوهنتون امریکا ی آسیای مرکزی اشتراک نمود. کری در پیشکیک توصیه پدرانه ای به رهبران آسیای مرکزی نمود: شما نباید در سیاست خارجی خود در انتخاب قرار بگیرند که با کی همکاری نمایند — با روسیه ٬ امریکا٬ چین ویا بلاک های دیگر.
در اخیر سفر خود به قرغستان وی اضهار نمود که امریکا خواهان امضای موافقت نامه همکاری نظامی با این کشور است. وی به شکل معما اضهار نمود که در یک مرحله باید ما به آمادگی موافقت نامه پایان دهیم٬ بدون آنکه روشنی بیاندازد٬در کدام مرحله این توافقات قرار دارد. باید خاطر نشان شد که از سال ۲۰۱۴ به این طرف ٬مناسبات بین دو کشور به سه دلیل تاریک است: اول اینکه بشکیک در ۲۰۱۴ قرارګگاه هوایی امریکا را در میدان هوای ماناس مسدود کرد ٬ اما کیری ضمن یاد آوری از این پایگاه خاطر نشان نمود که امریکا هیچ نوع آزردگی در مورد ندارد٬ دوم اینکه امسال وزارت خارجه امریکا عضیم جان اسکروف یکی از مبارزین حقوق بشر قرغزستان را جایزه داد و بدین اساس قرغزستان در 21 جولای قرارداد همکاری ۲ ملیارد دالری را با امریکا که از ۱۹۹۳ به این طرف عقد گردیده بود ٬یک طرفه ملغا قرار داد و سوم اینکه برخلاف میل امریکا این کشور در «اتحادیه اقتصادی آسیا-اروپا» عضویت حاصل نمود.
کری از آنجا رانه سمرقند شد که در آنجا قسمی که قبلا اشاره نمودیم در افتتاح فارمات جدیدی مناسبات واشنگتن با کشور های اسیای میانه یعنی ۵+۱ اشتراک ورزید. البته حدف عمده ای امریکا از این پروژه تامین مناسبات و تاثیرات از دست رفته اش در این منطقه بعد از خروج قواه اش از افغانستان میباشد. در سمرقند کری در ملاقات اش با اسلام کریموف رضایت خویش را از مناسبات امریکا با ازبکستان پنهان ننمود. وی با غرور یاداوری نمود که این کشور بزرگترین مصرف کننده اسلحه امریکا در منطقه می باشد و خرسندی خود را از اینکه ازبکستان نه در«اتحادیه اقتصادی آسیا-اروپا» ونه در «سازمان قرارداد امنیت دستجمی»
عضویت دارد ٬پنهان ننمود. باید ګفت که ازبکستان از سال ۲۰۱۲ به این طرف عضویت خویش را در این سازمان امنیتی ساقط نمود. از اینکه در ازبکستان چالش های زیادی در عرصه های مختلف از قبیل محدودیت های انسانی ٬ آزادی بیان ٬ کار های اجباری در مرازع پخته ٬ فساد اداری و انواع دیګری محدودیت های حقوق بشر که در جریده نیویارک تا یمز از آن یادآوری ګردیده٬ جان کیری بسیار کوشش کرد در لفافه بیان نماید ٬ در حالی که در چنین مواردی حکومت قانونی بشر الاسد را محکوم نموده و در جهت برکناری وی از تامین اپوزیسیون های به ګفته خود شان از میانه رو ګرفته تا داعش و النصر امثال هم دریغ نمی کند.
کیری اولین بار منحیث وزیر خارجه امریکا به قزاقستان سفر نمود و در پشت در های بسته با مقامات این کشور صحبت نمود. مقصد خودرا که در قیرغستان مطرح نمود در استانه نیز تکرار آنرا جایز دانست. وی باز هم به مقامات این کشور ګوشزد نمود که در مناسبات خارجی تان تابع یک کشور که مقصد اش کاملا واضع است٬ نباشید و خود را از فشار و حراس دور نګاه دارید. در تاجکستان کیری از امنیت منطقوی و مناسبات بین دو کشور در این چوکات بحث نمود. این دیپلومات در دوشنبه از اوضاع در افغانستان و تحکیم سرحدات بین افغانستان و تاجکستان با همکاری ایالات متحده امریکا به این کشور سخن می زند. کیری در تاجکستان می گوید که ما خوب آگاه استیم که شما به مشکلات اقتصادی سرو کار دارید ٬ گویا ما به شما پول می دهیم٬ زیرا می دانیم که این ضرورت شماست و در تامین امنیت هم با شما استیم ٬ صرف از شما آرزو میبریم که خود مختار باشید و گپ کس دیگر راگوش نکنید
فکر می کنم که واقعا حرف های کیری برای افغانها ریاکارانه به نظر میرسد. آیا امریکا و متحدین اش در این چهارده سال مبارزه شان با تروریزم در افغانستان با حضور بیش از صد هزار قوای خود چه فضای صلح و امنیت را تامین نمودند ٬ آیا انها در تاکیم سرحدات افغانستان با کشور ی که از آنجا تروریزم صادر میشود و آن هم تروریزم که ساخته و پرداخته سیاست خود شان است ٬ چه نتایج ای در دست دارند که امروز مانند پدر دلسوز به اسیای میانه قدم رنجه می کند و به این کشور ها می ګوید که ما در تاکیم سرحدات شما از چنګ تروریزم بین المللی حاضر همکاری استیم همکاری نماییم. کیری به رهبران کشور ها می ګوید که از شما صرف می خواهیم که در همکاری های ما با شما به طرف کسی دیګری سیل نکنید و از هیچ کس در زمینه حراس نداشته باشید ٬ ما با شما استیم.
این رهبران آسیای میانه هر کدام ده ها سال است که در کشور های خود حکومت می کنند و از ثمرات همکاری های امریکا در محو تروریزم در کشور همسایه شان افغانستان خوب آگاه استند.
