دو هفته است که این ولایت ورد زبان همه ٬ هم در داخل کشور و هم در خارج از آن٬ گردیده٬ رسانه ها از حادثه کندز تبصره های ضد و نقیض را به نشر می رسانند. جنگ عواقب بسیار بد از خود به جاه گذاشت, مردم این ولایت با مشکلات آب و برق و نان دچار اند. موسسات خیریه همه به یک صدا خواهان کمک های بشری اند ٬ هزاران انسان به دارو ودرمان ضرورت دارند که از دریافت آنها محروم اند. طالبان در سه روزی که اداره این ولایت را بدست داشتند از هیچ نوع جنایات بشری در مقابل اتباع آن دریغ نکردند ٬ مردم را آزار و اذیت نمودند ٬به ناموس شان تجاوز کردند ٬ مال و اموال شانرا به غارت بردند ٬ هنوز هم ایشان مهمان ناخوانده ای فامیل ها استند واز ایشان سپر زنده جور کردند و از خانه ها ی شان بالای مقامات امنیتی حمله می کند.
گرفتن کندوز به تاریخ ۲۸ سپتامبر و عقب نشینی شان بعد از سه روز در ۱ اکتوبر سوالات زیادی را ایجاد می کند ٬ سوال مهم در این است که آیا طالبان واقعا می خواستند این ولایت را در تصرف خود داشته باشند و به گفته جنرال مرادعلی مراد می خواستند ملا اختر منصور را به آنجا بیاورند٬ تا وی کنفرانس مطبوعاتی بدهد٬ از نظر من با منطق کم برابر است.
نقطه قابل بحث اینست که قرار گفته ای رییس اجراییه عبدالله عبدالله از سقوط کندز همه ارکین آگاه بودند به خصوص شخص محمد عمر صافی والی این ولایت. اما هنوز لاجواب باقی مانده که چرا در استانه سقوط کندز والی آن به تاجکستان و بعد به لندن سفر می کند؟
این سه روز طالبان بسیار غنا جنگی را بدست آوردند ٬ ملیون ها دالرپول بانکها را ربودند٬ مهمات جنګی خفیفه و ثقیله را به غنیمت ګرفتند٬ تنها از ریاست امنیت دولتی این ولایت ایشان صد ها میل کلاشنیکوف های نو را به غارت بردند٬ در حدود ۵۰۰ دزدان و طالبان خود را از زندان رها کردند وسه روز بعد با ادای نماز صبح سوار به سه صد عراده جیپ های که از موسسات دولتی و بین المللی و شرکت ها به غنیمت گرفته بودند ٬ مواضع خود را ترک نمودند٬ آنها رفتند ٬ اما وداع نکردند٬ این صرف یک مانور تاکتیکی بود.
جالب اینست که اگر رفتند٬ کجا رفتند ؟ همین حالا شاهراه بغلان هم تقریبا زیر محاصره ایشان قراردارد و اینکه ایشان با وجود نیرو های ناتو با جرعت باز هم داخل شهر می گردند ٬ بسیار سوال بر انگیز است٬ آنها نه با مورال ضعیف٬ بلکه با جرعت این بار به تعرضات خویش به داخل شهر کندز ادمه می دهند٬ حتا برداشت اینست که ایشان اصلا شهر را ترک نکرده و قسمی که قبلا اشاره نمودیم مهمامنان ناخواسته ای شهروندان این شهر استند.
عمر صافی، والی پیشین کندز اضهار دارد ، که وی چندین بار از احتمال سقوط کندز، مقامات حکومتی را هشدار داده بود و برنامۀ ایجاد ۱۵ پوستۀ جدید کمربند امنیتی را در اطراف شهر به شورای امنیت ملی و ادارۀ مستقل ارگان های محلی پیشنهاد کرده بود که ۲۵۰ هزار دالر مصرف کار داشت.
به گفته وی دالر نرسید و کمر بند هم ایجاد نشد ٬ هدف از این کمر بند ها چه بود که آغای صافی پیشنهاد نموده بود ٬ ګیریم که این کمر بند ها ایجاد می شد٬ بنا طالبان در خارج از این کمر بند ها قرار می داشتند یعنی در ولایات همجوار قندز تخار و سمنگان و بغلان؟ پیشنهاد صافی چه درد مملکت را دوا می کند؟ کندز تمام افغانستان نیست که اگر کمر بند جور میشد ٬طالبان خارج از مرز کشور قرار می گرفتند. چنین کمر بند ها اګر ایجاد می ګردید٬ باید در مناطق سرحدی که از آن طرف مرز ها این مزدوران به کشور تجاوز می کنند ٬ باید ایجاد می ګردید٬ که چهل سال است در باره بحث های و پیشنهادات ای وجود دارد ٬ اما به علت پرابلم های سیاسی با همسایه که در آنجا فابریکه طالب سازی وجود دارد ٬چنین کمر بند ها ایجاد نمی ګردد.
بلی دوستان٬ برای حاکمیت نه تنها بیرون کردن طالبان از شهر کندز باید مطرح بحث باشد ٬ بلکه باید محو کامل شان در اجندای کار نیرو های امنیتی قرار ګیرد٬ چه باید کرد ؟ آیا چنین توان ای را حاکمیت دارد ؟ آیا حضور نیرو های ناتو و امریکا در کشور موثر است افغانها در این مدت ۱۴ سال شاهد عملیات بودند ٬ مخصوصا عملیات هوای شان در این مدت کاسه صبر مردم را لبریز کرد ٬حتا فغان رییس جمهور کرزی را بار ها کشید. این بار عملیات هوایی شان که باعث مرگ ۲۲ نفر ملکی به شمول کارمندان سازمان داکتران بدون سرحد، شد. یک بار دیګر انزجار مردم را برانګیخت٬ اوباما با شک و تردید صرف به یک معذرت خواستن اکتفا نمود و کمافی صابق وعده ای تحقیقات را در مورد نمود٬ که بدون شک درد فامیل های که بهترین فرزندان خویش را از دست داده اند تداوی نمی کند.
موجودیت و بروز ناامنی ها در کندز البته ریشه های بسیار عمیق و قدیمی دارد٬ از سالهای حاکمیت حکومت دموکراتیک تا به حال این ولایت مورد تاخت وتاز قرار داشته و تا به حال چندین بار از تصرف کوتاه مدت ای حکومت های مرکزی خارج ګردیده و دوباره بدست آمده ٬ قندوز اصلا نشانه از امنیت عمومی افغانستان است ٬ اګر در کندز امنیت بوده ٬امنیت عمومی در کشور محسوس بوده و اګر کندز نا امن بوده٬ تمامی کشور این نا امنی را احساس نموده. این ولایت به یکی از اعضای مهم بدنه کشور تبدیل ګردیده ٬ که از نا رامی آن نه تنها افغانستان رنج می برد ٬ بلکه باعث ناراحتی همسایګان شمالی کشور نیز می گردد.
باید اذعان نمود که تاجکستان و روسیه با دقت درگیری های کندوز را زیر نظر دارند٬ روسیه به نیرو های امنیتی تاجکستان، وسایل و تجهیزات را در اختیار گذاشته و هم شمار عساکر خود را در پایگاه نظامی این کشور، افزایش می دهد. و تدابیر جدی امنیتی در امتداد سرحدات این کشور روی دست گرفته.
یک موضوع جالب دیگر٬ اگر چه به موضوع امروزی ما ارتباط مستقیم ندارد ٬اما از اهمیت سیاسی بزرگی برخوردار است. من در پروگرام ها قبلی که در رابطه به مبارزه با طالبان و تروریزم تبصره ای داشتم٬ بعضا یاد آور شده بودم که افغانستان می تواند از تجارب چیچنیا و شخص قادروف در این امر بیاموزد و حتا به این هم معتقد بوده ام که در افغانستان به رهبری مبارزه با تروریزم به شخصیت چون قادروف ضرورت مبرم احساس می کند٬ در این هفته جنرال دوستم به قندوز نرفت و سفر بسیار جالب ای را به دعوت رمضان قادروف به چیچنیا٬ یکی از جمهوریت های که موفقیت های چشمگیری را در عرصه تروریزم بین المللی نایل گردیده٬ انجام داد ٬ معاون اول ریس جمهور در چیچنیا اعلام داشت که وی مانند قادروف عملا در مقابله با تروریزم بین المللی قرار دارد و خواستار عملکرد های مشترک در زمینه شد. دوستم گفت اگر امروز پروژه های واحدی در مبارزه مشترک ما وجود ندارد ٬ این به این معنی نیست که نخواهد بود ٬ از اینکه جنرال دوستم از نام رییس جمهور کشور از دعوت وی به چیچنیه اضهار تشکر نمود ٬ به این معنی است که وی خواست واضع نمایید ٬که این سفر با تایید اشرف غنی صورت ګرفته. آغای دوستم از تعامل نزدیک قادروف با رییس جمهور پوتین اشاره نمود و خواستار همکاری مشترک در مبارزه با تروریزم بین المللی ګردید. بنا من شخصا از سفر جنرال دوستم بسیار راضی استم امید چنین مناسبات و دید و وادید ها بین شان به یک عنعنه در مبارزه با تروریزم بین المللی تبدیل گردد.
صحبت مکمل دوکتور سمیع الله پویا و پوهاند دگرجنرال عتیق الله امرخیل کار شناس نظامی را در لینک پاین بشنوید.
