پس از انتشار اطلاعات در خصوص مرگ ملا عمر که از سال 1996 تا 2001 میلادی حکومت در افغانستان را به دست داشت و پس از سرنگونی حکومت طالبان در کوه های صعب العبور اطراف مخفی شد، شاهد انشعاب رو به رشد در بین رهبران این گروه هستیم.
هفته گذشته تصمیم شورای عالی جنبش طالبان مبنی بر تعیین ملا اختر منصور به جای ملاعمر، نه تنها نقطه اتکای رهبری این گروه را تقویت نکرد که حتی باعث انشعاب در مبارزه با حکومت حاضر شد. در مطالبی که رسانه های افغانستان منتشر می کنند، گفته میشود که ممکن ملا عمر توسط جانشین خود مسموم شده باشد. برادر و پسر ملاعمر می گویند که با تصمیم شورا کاملا مخالف اند.
پس از این جریانات شاهد اعتراض بی سابقه ملا محمد طیب آغا مسؤل دفتر طالبان در دوحه بودیم. او در سخنان خود مسئولیت همه تصمیمات را مستقیما بر دوش ملا منصور گذاشت و گفت که او دست راست ملا عمر بوده است. وی حتی مرگ برخی از اعضای جنبش را طی دو سال گذشته از همه مخفی کرده است. به همین خاطر فوت رهبر طالبان را نیز مقامات افغانستان اعلام کردند و نه جنبش طالبان. چنین اقدامات ملا منصور محمد از نظر نماینده طالبان «اشتباه تاریخی» میباشد.
پس از اینکه او شورای عالی مستقر در شهر کویته پاکستان را به چالش انداخت، انتخاب رهبر تام الاختیار طالب ها را نیز تحت شک و تردید قرار داد. نماینده طالبان در کویت می گوید: «اینکه رهبر توسط افرادی انتخاب شده است که در خارج از کشور هستند، یک اشتباه تاریخی است. او از اینکه مرکز تصمیم گیری طالبان در افغانستان نیست و در پاکستان قرار دارد، اظهار ناخرسندی نمود. ملا محمد طیب آغا به علامه عدم وفاداری به ملا منصور و شورای عالی اعلام کرد که از سمت خود کناره می گیرد.
شکاف در صفوف طالبان باعث افزایش درگیری های مسلحانه بین گروه های درگیر می شود و اولین نشانه های آن در طول این هفته آشکار شد. به گفته آمر پولیس ولایت هرات، در جریان درگیری بین دو گروه طالبان، هشت شبه نظامی کشته شدند. طبق گفته های رسانه های افغانستان و پاکستان، درگیری دیگری در شهر کویت نیز رخ داده است.
حوادث اخیر در افغانستان گواه آن هستند که امروز در صفوف طالبان کسی نیست که بتواند پرچم طالبان را به نقطه اول و همبستگی بین آنها برگرداند. در این شرایط، طالبان ممکن است به دو جناح —میانه رو و رادیکال تقسیم شوند که میانه رو ها به گفتگو با کابل تن بدهند و توافقاتی را با میانجیگری پاکستان برای ورود به ساختار حکومت افغانستان به نتیجه برسانند. گروه افراطی و آشتی ناپذیر نیز با مذاکرات صلح آمیز مخالفت خواهد کرد و درگیری مسلحانه ادامه پیدا می کند.
با این حال از نظر کارشناسان سناریوی محتمل برای گروه آشتی ناپذیر این است که آنها به صفوف داعش بپیوندند که هم اکنون به شدت در حال رخنه به قلمروی افغانستان هستند.
