قرن بیست — زمان کشفیات فضایی بود! تسخیر فضا مسابقه واقعی به خاطر پیشاهنگی در عرصه تخنالوژی ها بود. دانشمندان از زمانه های قدیم ارزوی تحقیق گوشه های دور دست جهان داشتند و نویسندگان ارزوهای خود راجع به راه های مهتابی در ادبیات و نقاشی تحقق می بخشیدند، ولی امکانات واقعی برای این کار در اختیار نداشتند. بالاخره این کار صورت گرفت — اتحاد شوروی و امریکا به اولین مدعیان پرواز به فضا مبدل گشتند.
هر دو دولت به خاطر لقب «اول بودن» با تمام قوت تلاش می نمودند.ولی در نتیجه اتحاد شوروی برنده شد و پرواز یوری گاگارین به مدار زمین به حادثه تاریخی در عصر فضایی مبدل گشت.
مبارزه به خاطر فضا بسیار متشنج و پرخرج بود. ولی این نه تنها مسابقه به خاطر تخنالوژی های فضایی، بلکه بیشتر به خاطر ایدیولوژی، جریان داشت. پیشاهنگی در مسابقات ستاره گان، به گفته ایگور مارینین مدیر مسوول مجله «اخبار فضانوردی» خودبخود به معنی پیروزی کشورهای سوسیالیستی و یا سرمایه داری بود:
در اواخر سال های پنجاه قرن گذشته، بعد از جنگ، بین بلاک کشورهای شوروی و کشورهای کاپیتالیستی در راس امریکا رویارویی شدید وجود داشت. فضانوردی در نقش وسیله تبلیغاتی ان سیستم اقتصادی، سیاسی تبارز کرد که در این یا ان کشور مسلط بود، از همینرو این مبارزه به خاطر ان بود که کی اولین قمر مصنوعی پرتاب خواهد کرد و به خاطر اعزام اولین فضانور به فضا مبارزه سختی اغاز گردید. در اپریل سال 1961 یوری الکسی یویچ گاگارین اولین فضانودر روی زمین بود که پرواز به دورادور زمین را انجام داد و امریکایان فقط بعد از سه ماه توانستند به مسیر بالیستیکی الن شیپیرد را، انهم به ارتفاع ۱۵۰ کیلومتر برسانند و او نتوانست به دور زمین یکبار هم چرخ بزند.
ولی امریکا امروز از تسخیر فضا به قوت تمام حمایت میکند. امریکایان بسیار خوب میدانند که برد در این مسابقه — فقط نشان در روی سینه کسی نیست، بلکه این قبل از همه، برد دولت است. پروژه های فضایی عواید بس بزرگ، پول زیاد به بار می اورند و به نظر میخائیل ساژین همکار علمی انستیتوت دولتی استرونومی بنام شتینبیرگ، جای تعجب نیست که امریکایان به هر وسیله ممکن موفقیت های خود را، خاصتاً در مورد نشست نیل ارمسترانگ ستاره شناس ناسا در روی مهتاب را تبلیغ میکند:
من میخواهم بگویم که در ابتدا اتحاد شوروی به شدت پیشرفت نمود و بعد از ان امریکا خود را به ما رساندند. وقتیکه نیل ارمسترانگ در مهتاب پیاده شد، برتری انها اشکارا ثابت شد و بعد از این انها مدت زمان زیادی مقام اول را حفظ نمودند. برخی ها میگویند که مقام اول در عرصه دستگاه های خودکار فضایی بین امریکا و اروپا تقسیم میشود، ولی در عرصه پروازهای سرنشین دار ما رقیب نداریم.
در اتحاد شوروی خدمات تسخیر فضا بدون تردید به سرگی کورالیوف، موسس تخنیک راکتی — فضایی اتحاد شوروی تعلق دارد. کورالیوف چهره کلیدی در تسخیر فضا توسط انسان شمرده میشود و به ابتکار او و تحت رهبری او پرتاب اولین قمر مصنوعی زمین و اولین فضانورد روی زمین — یوری گاگارین، تحقق یافته است.
